| MAANDAG 13 JANUARI 2020 laagste temperatuur: 2,1°C Eelde tot 7,1°C Wijk aan Zee hoogste temperatuur: 9,7°C Ell tot 6,9°C Terschelling neerslag: nacht 2,6 mm Arcen, overdag 0,1 mm o.a. Vlissingen zon: 5,8 uur Herwijnen tot 1 uur Westdorpe hoogste windstoot 60 km/uur Hoek van Holland |
EEN JAAR GELEDEN 13 JANUARI 2019 laagste temperatuur: 6,5°C o.a. Stavoren tot 7,9°C o.a. Schiphol hoogste temperatuur: 10,3°C Westdorpe tot 8,6°C Stavoren neerslag: nacht 4,9 mm Berkhout, overdag 8,9 mm Deelen zon: 1,2 uur Terschelling tot meeste stations zonloos hoogste windstoot 93 km/uur IJmuiden |
SNEEUWDEKDAGEN
ACTUEEL
In de nacht naar maandag 13 januari in het algemeen veel bewolking, in het noordoosten tijdens opklaringen de laagste temperaturen. Verspreid viel nog wat regen/buiige neerslag. In de nacht naar maandag 13 januari minimum-temperaturen van 2,1°C op het KNMI-station Eelde tot 7,1°C op het KNMI-station Wijk aan Zee. Aan de grond ook de laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde met 1,3°C. In Borculo daalde de temperatuur tot 5,8°C. De meeste neerslag viel in de nacht naar maandag 13 januari op het KNMI-station Arcen met 2,6 millimeter. In Borculo viel in de nacht naar maandag 13 januari 1,8 millimeter.
De laagste temperatuur voor de tweede decade van januari in Nederland staat altijd nog op -24°C en dat werd gemeten op 13 januari 1968 op het inmiddels opgeheven KNMI-station Dedemsvaart. Zelfs op het KNMI-station Vlissingen kwam het toen tot matige vorst met -7°C. En nog een koude nacht in 1963 in de nacht naar 13 januari met -18,3°C in Almen bij Zutphen. Wat een verschil met 2015! In de nacht naar 13 januari 2015 was de temperatuur rond 5 uur opgelopen tot 11,6°C op het KNMI-station Woensdrecht en dat is maar liefst bijna 36°C hoger dan in de nacht naar 13 januari 1968!
Onderstaande foto maakte Peter de Vries nabij Kudelstaart, deze waarschuwing wordt voorlopig niet actueel.
Overdag op maandag 13 januari in de ochtend zo hier en daar nog een “spat” regen of licht buitje, voor de meeste plaatsen maandag een droge dag tot de namiddag/avond. De zon was van tijd tot tijd ook van de partij en in de middag kreeg de zon enige tijd meer ruimte. De meeste zon voor het midden van het land en Brabant. Later op maandag nam de bewolking vanuit het zuidwesten weer toe op nadering van een actieve storing die Nederland op dinsdag en woensdag twee natte en onstuimige dagen zal bezorgen. Vanaf de namiddag/-avond vielen vanuit het zuiden zo hier en daar al weer de eerste druppels. De wind nam maandag in de loop van de dag ook al wat toe. De temperaturen ruim boven normaal, de hoogste temperaturen in het zuiden van het land.
Landelijk liepen de maximum-temperaturen op maandag 13 januari uiteen van 9,7°C op het KNMI-station Ell tot 6,9°C op het KNMI-station Terschelling. De KNMI-stations Rotterdam, Vlissingen en Westdorpe vingen overdag nog 0,1 millimeter aan neerslag op. Het KNMI-station Herwijnen had de meeste zonuren met 5,8 uur, daarentegen op het KNMI-station Westdorpe één uur zon. In Borculo een maximum-temperatuur van 8,1°C en daarbij 0,6 uur zon. Verder viel in Borculo overdag geen neerslag.
SNEEUW
In 2017 op 13 januari voor Borculo het vierde etmaal van de winter met sneeuw en het derde etmaal met een sneeuwdek. In de winterperiode van 2014 en 2016 kwam het in Borculo helemaal niet tot een sneeuwdek. In de winter van 2018 in Borculo t/m 13 januari vijf dagen met een sneeuwdek van minimaal één centimeter. In de winter van 2019 t/m 13 januari net één dag met een sneeuwdekje in Borculo en in de huidige winter is het nog wachten op het eerste sneeuwvlokje. Gemiddeld komt het in de winter in Borculo gerekend vanaf 1981 tot negen etmalen met een sneeuwdek. In de winter van 2017 nog 19 dagen in Borculo met een sneeuwdek, dat was het hoogste aantal sinds de winter van 2013 die tot 26 sneeuwdekdagen kwam. De winter van 2018 kwam in Borculo totaal tot vijf sneeuwdekdagen, de winter van 2019 zeven sneeuwdekdagen.
Onderstaande satellietfoto links is van 13 januari 2017, het witte boven het oosten van Nederland is sneeuw. De foto rechtsonder maakte Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk van het sneeuwdek, totaal was daar 29,8 millimeter gevallen.
In 2010 viel er sneeuw op 13 januari in Borculo en dat was voor Borculo het 21e etmaal van de winter van 2010 dat er sneeuw viel, uiteindelijk zou de winter van 2010 uitkomen op 42 etmalen met sneeuwval. Daarmee het hoogste aantal voor de winter in Borculo sinds 1981, daarvoor was recordhouder de winter van 2005 met 22 etmalen met sneeuwval. De winter van 2011 kwam tot 25 etmalen met sneeuwval en de winter van 2012 t/m 13 januari twee etmalen met wat sneeuwval en over de hele winterperiode tien etmalen met sneeuwval. In de winter van 2013 t/m 13 januari in Borculo elf etmalen met sneeuwval en over de hele winterperiode 34. De winter van 2014 telde t/m 13 januari in Borculo één dag met wat natte sneeuw en dat liep nog op tot drie etmalen met natte sneeuw. In de winter van 2015 ging het iets beter in Borculo, t/m 13 januari in Borculo twee dagen met wat lichte sneeuw. De hele winterperiode van 2015 kwam in Borculo uit op 14 etmalen met sneeuw. In de winter van 2016 in Borculo t/m 13 januari slechts één keer wat natte sneeuw en over de hele winterperiode acht etmalen met sneeuw.
In de winters van 2009 t/m 2011 in Borculo veel sneeuwdekdagen met respectievelijk 10-, 32- en 36 sneeuwdekdagen. In totaal lag er in januari 2009 in Borculo acht etmalen op rij een sneeuwdek. Voor Borculo was dat toen de op twee na langste periode met sneeuwdekdagen. Een nog langere periode met een sneeuwdek daarvoor was er in november-december 2005 met negen sneeuwdekdagen en in december 1996/januari 1997 met 15 sneeuwdekdagen op rij. Maar in de winter van 2011 kwam het in Borculo tot een reeks van 25 sneeuwdekdagen op rij, de absolute topper voor Borculo! Totaal kwam de winter van 2011 in Borculo tot 36 etmalen met een sneeuwdek en dat is voor Borculo het hoogste aantal voor de winterperiode. In 2013 in Borculo ook nog 32 sneeuwdekdagen met een langste reeks van 12 etmalen op rij.
In de duinen bij Castricum in het westen van het land lag ook nog genoeg sneeuw op 13 januari 2010, onderstaande foto is gemaakt door Peter de Vries uit Kudelstaart.
DE MOL
De afgelopen periode waren her en der weer foto’s te zien van molshopen en lokaal ook grote molshopen. Dan komt daarmee gelijk de reactie boven water van een link naar winterse aspiraties! Is dat valse hoop of toch ……….?
Stoot de mol in januaar, kijk van kou in mei niet raar!
In 2013 konden we daar over meepraten, de kou bleef nog tot ver in mei in de lucht hangen.
Maar de volksweerkunde kent meer spreuken over de mol, zoals:
Geploeter van de mol, dan brengt de winter geen lol!
Eind november veel molshopen, de winter gaat warm lopen!
Zijn er veel molshopen, dan mag men op een koude winter hopen!
Wroet de mol nog in de langste nacht (21 december), een kwakkelwinter wordt verwacht!
De echte natuurkenners hechten weinig waarde aan de weersvoorspellende waarde van mollen. Het is meer indirect wat een weersvoorspellende waarde heeft en wel via de molshoop. Zo wordt wel beweerd dat zolang de mol wroet er nog geen serieuze vorst op komst is. Probeert de mol bij vriezend weer openingen te maken in de bevroren grond of de molshoop komt door een laag sneeuw naar boven, dan duidt dit vaak op komend dooiweer. Ziet men in februari en maart al veel verse molshopen dat zou dan op een vroeg en droog voorjaar duiden, het is maar dat U het weet!
Hieronder een foto van het “beestje” dat al veel gemoederen heeft bezig gehouden en dan met name voor winterse activiteit die er mogelijk op komst zou kunnen zijn!
Verder zijn mollen warmbloedige dieren en verbruiken veel energie. Ze eten met name wormen en insecten, ook in de winter. Als het nu veel geregend heeft sijpelt het koude water de grond in. Dieper in de aarde heerst een constantere temperatuur en gaan schommelingen wat minder snel. Wormen met name moeten van koude niets hebben en kruipen dieper weg de grond in, de mol volgt de pieren en moet ook dieper gaan om deze te vangen. Daarbij komt dat de mol als hij zijn ‘slaapkamer’ hoog aan de oppervlakte heeft te veel energie kwijt raakt om de boel warm te houden. Daardoor gaat hij dieper graven en ontstaan er na veel koude regen grote hopen. Voorafgaand aan een vorstperiode of kou inval valt er dikwijls ook veel regen. Men denkt dan ook dat de mollen waarschijnlijk reageren op het naar beneden sijpelende water wat valt voorafgaand aan een koudere periode. Voor iemand die dat niet in de gaten heeft lijkt het alsof de mollen vooraf door “iets” kunnen weten dat er een winter aankomt. Als de mol in een droge kamer onder de grond zit verwarmt hij deze met zijn eigen lichaamswarmte. Is de boel kleddernat dan lukt dat niet.
Conclusie: de mol reageert op de korte termijn en niet voor de gehele winter.
Wist U overigens dat een mol erg snel door zijn gangen heen kan schieten en kan zodoende een flink gebied bestrijken. Mannetjes mollen maken gangen met scherpe hoeken. Vrouwtjesmollen maken gangen met ronde hoeken.
Dat is van belang voor de jonge mollen. Instinctief weten ze dat ze nooit in gangen moeten komen met scherpe hoeken. Mannetjesmollen vreten de jongen gewoon op en dulden geen concurrentie. Vrouwtjesmollen doen dit niet. Als de mollen wat groter zijn vertrekken ze naar een nieuw gebied.
HET WEER EEN JAAR GELEDEN
Een jaar geleden in de nacht naar zondag 13 januari (2019) de passage van een warmtefront met regen en opnieuw zachte lucht. De temperatuur liep weer fors op, het KNMI-station Westdorpe had om 7 uur zondagochtend al 9,6°C. De laagste temperaturen op de KNMI-stations kwamen nergens onder de 5°C. In de nacht naar zondag 13 januari 2019 minimum-temperaturen van 6,5°C op de KNMI-stations Maastricht, Nieuw Beerta en Stavoren tot 7,9°C op de KNMI-stations Schiphol en Wijk aan Zee. In Borculo daalde de temperatuur tot 6°C. de meeste neerslag viel in de nacht naar zondag 13 januari 2019 op het KNMI-station Berkhout met 4,9 millimeter. In Borculo viel in de nacht naar zondag 2,2 millimeter.
Onderstaande foto maakte Ans Prinsen zondagochtend 13 januari 2019 tijdens het uurtje sportief wandelen. Zondagochtend wel in een regenachtig weerbeeld en zeer drassige omstandigheden rond het Hilgelo in Winterswijk, de Duitsers spreken over de Meddo See.
Zondag 13 januari 2019 overdag begon waar de nacht mee eindigde, nat en hoge temperaturen. In de loop van zondagochtend vanuit het noordwesten geleidelijk aan droger, maar daarbij kwamen we wel van de regen in de spreekwoordelijke drup, m.a.w. verspreid nog diverse buien. Eerst nog wel meest wat lichtere buien, in de loop van de middag/avond werden de buien ook aanzienlijk pittiger vanuit het noordwesten. Vanuit het noordwesten klaarde het ook voorzichtig wat op, maar verder landinwaarts bleef daar niet zoveel van over. Voor de zon was met name in het westen en noorden nog wel wat ruimte. Ook de temperaturen waarmee de nacht eindigde liepen overdag nog verder op, in de zuidelijke helft van het land op enkele stations tot in de dubbele cijfers met de maximum-temperatuur. Naast regen en hoge temperaturen in de loop van zondag ook voor de wind zeker een hoofdrol. De wind nam flink toe, in de kustgebieden en het IJsselmeergebied tot zelfs stormachtig en zeker niet te vergeten zware windstoten. Zo kwam het KNMI-zeestation IJmuiden tot een windstoot van 93 kilometer per uur en het KNMI-station Lauwersoog 90 kilometer per uur.
Landelijk liepen de maximum-temperaturen uiteen van 10,3°C op het KNMI-station Westdorpe tot 8,6°C op het KNMI-station Stavoren. Het KNMI-station Deelen ving overdag de meeste neerslag op met 8,9 millimeter. Het KNMI-station Terschelling had de meeste zonuren met 1,2 uur, daarentegen op o.a. de KNMI-stations De Bilt, Hupsel, Nieuw Beerta, Twente, Westdorpe zonloos. In Borculo een maximum-temperatuur van 9,4°C en daarmee de hoogste temperatuur van deze maand tot nu toe. Verder een zonloze dag in Borculo en overdag acht millimeter en over het hele etmaal 10,2 millimeter.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2018 op 13 januari werd de laagste temperatuur na 7 uur bereikt op het KNMI-station Maastricht met -0,4°C en aan de grond tot -1,6°C.
In 2017 in de nacht naar 13 januari werd het op veel plaatsen in de zuidelijke helft en oosten van het land een witte wereld. In Borculo viel 29 millimeter en daarmee kwam het tot een sneeuwdek van 12 centimeter eind van de nacht. De intensiteit was in de nacht in Borculo enige tijd 8 millimeter per uur! Let wel, we hebben het dan over sneeuwval! De laagste temperatuur in de nacht naar 13 januari 2017 was -0,2°C op het KNMI-station Marknesse. In Borculo daalde de temperatuur ook tot -0,2°C. Op het KNMI-station Deelen viel 27 millimeter. Voor Borculo was het de hoogste sneeuwdek sinds de winters van 2009 en 2010 toen in beide winters het tot een sneeuwdek kwam van 18 centimeter.
Later op 13 januari 2017 nam de wind flink toe met op het KNMI-station Hoek van Holland nog een windstoot van 96 kilometer per uur. Het sneeuwdek was in de avond in Borculo nog negen centimeter.
Onderstaande foto’s zijn van de vroege ochtend van 13 januari 2017, linksonder in Borculo en de foto rechtsonder maakte Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk. In Meddo lag in de ochtend een sneeuwdek van zes centimeter.
Het KNMI-station Hoek van Holland kwam in de nacht naar 13 januari 2016 tot een hoogste windstoot van 95 kilometer per uur. Aan de kust kwam het tot storm.
In de nacht naar 13 januari 2014 liepen de minimum-temperaturen uiteen van -0,9°C op het KNMI-station Maastricht tot 3,6°C op het KNMI-station Hoek van Holland. Aan de grond op het KNMI-station Maastricht -3,3°C. In Borculo was de laagste temperatuur -0,2°C in de weerhut en aan de grond -0,5°C.
In 1993 kwam het op 13 januari tot een zware storm langs de kust en op het KNMI-station De Bilt werd het die dag 15,1°C! Voor De Bilt de hoogste januari-temperatuur sinds 1901 en de meest vroege temperatuur van boven de 15°C.
Op het KNMI-station Stavoren met windkracht 10 en een maximale windstoot van 137 kilometer per uur.
Op 13 januari 1955 op het KNMI-station Beek (nu Maastricht) een maximum-temperatuur van 0,4°C. Overdag viel lokaal hagel- en sneeuwbuien.
In 1930 van 12- op 13 januari de tweede januari-storm, langs de hele westkust 9- tot 10 Beaufort. Op het KNMI-station De Bilt zelfs een uurgemiddelde van 24,2 meter per seconde en dat is 9 Beaufort, met een uitschieter tot 31 meter per seconde en dat is bijna 112 kilometer per uur.
Onderstaande foto maakte Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk in de middag van 13 januari 2015, daar trok de schaapherder van Winterswijk langs haar huis met een kudde schapen. Een heel eind over de openbare weg en dan naar een weiland bij de buren. De honden houden de schapen netjes bijeen tot de herders de draad om een gedeelte van het weiland hebben gezet. Ze hadden er geen fijn weer bij.
HEEL BIJZONDER, FLORIDA MET IJSPEGELS
Op onderstaande foto beregende fruitbomen in Florida, ook daar was het koud in januari 2010 en dat is best bijzonder.
In Florida kunnen ze eigenlijk niet meepraten over winterse perikelen, daar liggen de temperaturen het hele jaar doorgaans te hoog voor. Maar de winter van 2010 had het grootste deel van het noordelijk halfrond in zijn greep gekregen en zo hier en daar ook behoorlijk ver zuidwaarts, ook in Amerika. De fruitbomen hierboven op de foto zijn citrusbomen en zo te zien zijn ze niet voor niets beregend. Het beeld doet een beetje denken aan Nederland in het voorjaar als de IJsheiligen nog wel eens de kop opsteken met de verraderlijke nachtvorsten. Zo lag de temperatuur in het weekend van 9-10 januari 2010 in bijvoorbeeld Miami zelfs onder de 2°C, sinds zeker 1970 was de temperatuur daar niet zo laag geweest. In Florida kwam door de kou niet alleen de citrusoogst in gevaar, ook de sinaasappelen hadden het zwaar te verduren, evenals de suikerbieten. In Florida dreigde nog een ander gevaar, door de kou kwamen slangen en pythons ook schuilen in de huizen en daar waren de bewoners niet zo blij mee.
Ook in de afgelopen week was het koud in Californië, de alligators kwamen onder het ijs vandaan. Maar niet alleen koud, ook viel er enorm veel regen en kwam het tot modderstromen die alles op hun weg meenamen!
Nu in januari 2019 totaal ander weerbeeld in die regio! in de week van 13-18 januari heel veel regen in Californië tot rond 200 millimeter en in de hoger gelegen delen tot rond 350-400 millimeter. Dit kan voor de oogst ook schade opleveren, maar anderzijds is de neerslag ook welkom in het nog zeer droge Californië. Beter was dat het wat minder en gelijkmatiger viel.