UREN BOVEN DE 18°C IN AUGUSTUS EN SEPTEMBER!
DE ITCZ-ZONE EN SEPTEMBER DE HERFSTMAAND!
BIJZONDERHEDEN 6 SEPTEMBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERVERTELLER WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Voor extremen etmaal KNMI-stations en het weer een jaar geleden klik op onderstaande links:
temp/neerslag dag/nacht temp/neerslag/wind uren zon een jaar geleden: De Bilt
In de nacht naar zaterdag de laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde met 6,2°C en daarmee de “koudste” nacht sinds 25 augustus met 3,8°C op het KNMI-station Twente.
Zaterdag 6 september passeerde Borculo de grens van 1600 uur zon in 2025, daarmee is 2025 voor Borculo op één na het zonnigste jaar. Alleen 2022 is zonniger met de passage van de 1600 uur zon al op 25 augustus. In 2007 de 1600 uur zon pas op 18 december. Maar er zijn in Borculo ook 14 jaren die de 1600 uur zon niet hebben bereikt over het hele jaar en het laatste jaar was in 2024 met totaal 1569 uur zon.
Het warmste jaar over de eerste acht maanden is voor Borculo 2024 met 13,0°C en daarvoor was dat 2007 met 12,8°C en het koudste jaar is 1996 met 9,2°C. Nu in 2025 is het etmaalgemiddelde over de eerste acht maanden van het jaar 12,3°C, dat was in 2024 13,0°C, in 2023 12,6°C, in 2022 12,9°C, in 2021 11,0°C, in 2020 en 2019 was dat 12,3°C en in 2018 was dat 12,5°C.
In 2024 in het etmaal van 6 september landelijk de laagste minimum-temperatuur 14,5°C en de hoogste maximum-temperatuur 27,7°C op respectievelijk de KNMI-stations Gilze-Rijen en Wijk aan Zee. De meeste neerslag viel op het KNMI-station De Bilt met 24,5 millimeter en de meeste zonuren op het KNMI-station Den Helder met 10,3 uur.
Op het KNMI-station Marknesse viel over het etmaal van 6 september 2024 16,6 millimeter. Verder viel in Bilthoven 50 millimeter neerslag, in Workum 33 millimeter en in Woerden 17 millimeter. De KNMI-stations Gilze-Rijen, Vlissingen en Westdorpe hadden een zonloze dag.
In 2023 in het etmaal van 6 september landelijk de laagste minimum-temperatuur 11,9°C en de hoogste maximum-temperatuur 20,4°C op respectievelijk de KNMI-stations Hupsel en Vlissingen. De meeste neerslag viel op het KNMI-station Leeuwarden met 0,9 millimeter en de meeste zonuren op de KNMI-stations o.a. Hupsel, Heino en Lauwersoog met 12,3 uur.
Het KNMI-station Vlissingen had in 2024 op 6 september over het hele etmaal een minimum-temperatuur van 20,4°C en daarmee een tropennacht. Voor een tropennacht moet over het hele etmaal de minimum-temperatuur niet onder de 20°C uitkomen. Het was voor de vierde keer sinds het begin van de metingen dat in september ergens in Nederland een tropennacht werd aangetekend. Eerder gebeurde dat in 1949 op 5 september op het KNMI-station Maastricht met 20,9°C en in 2016 op 13 september op het KNMI-station Vlissingen met 20,7°C en op het KNMI-station Den Helder met 20,4°C en 14 september op het KNMI-station Den Helder met 20,9°C en het KNMI-station Vlissingen met 20,2°C.
In 2023 op 6 september werd op alle KNMI-stations de zomerse grens van 25°C bereikt en daarmee een zomerdag en lokaal werd het tropisch van 30°C en hoger. De laagste maximum-temperatuur was 26,9°C op het KNMI-station Vlieland. Het KNMI-station De Bilt bereikte met 29,6°C een nieuw datumrecord, het oude datumrecord stond op 28,2°C van 6 september 1958.
In 2023 op 6 september in Borculo met 13,1 uur zon een nieuw datumrecord, het oude datumrecord stond op 12,4 uur zon van 6 september 2004.
In 2022 op 6 september bereikten alle KNMI-stations de warme grens van 20°C en daarmee een warme dag en lokaal werd het tropisch van 30°C en hoger. De laagste maximum-temperatuur was 23,6°C op het KNMI-station Hoek van Holland en het KNMI-station Arcen kwam tot een tropische dag met 31°C. In 2022 op 6 september in Borculo met 18,3°C als minimum-temperatuur een nieuw datumrecord, het oude datumrecord stond op 17,8°C van 6 september 2006.
In 2022 op 6 september neerslag van betekenis met in de nachtelijke uren op het KNMI-station Rotterdam 24,6 millimeter en op het KNMI-station Westdorpe 23,6 millimeter, in Hellevoetsluis viel 39 millimeter. Overdag op 6 september 2023 op de meeste plaatsen droog.
In 2021 in de nachtelijke uren van 6 september een flinke afkoeling met de laagste temperatuur op het KNMI-station Twente met 5,5°C gevolgd door de KNMI-stations Eelde en Hupsel met respectievelijk 5,6°C en 6,0°C. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Twente met 3,1°C gevolgd door de KNMI-stations Eelde en Hupsel met respectievelijk 3,4°C en 3,9°C. Het hoogste minimum in Zeeland met op het KNMI-station Vlissingen 15,2°C. Het KNMI-station Vlissingen had veruit het hoogste minimum, daarna volgde het KNMI-station Hoek van Holland met 13,0°C. In de nachtelijke uren kwam het op uitgebreide schaal tot mist.
Overdag op 6 september 2021 de hoogste temperatuur op het KNMI-station Westdorpe met 26,5°C. Dan te bedenken dat de hoogste temperatuur in de maand daarvoor in augustus 27,6°C was op 15 augustus op het KNMI-station Arcen. Het hele land kwam boven de warme grens van 20°C uit met als laagste waarde 20,3°C op het KNMI-station Terschelling.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons, de kastanjes vallen naar beneden en dat betekent dat de herfst dichterbij komt.
– In 2020 viel op 6 september in Winkel 17 millimeter neerslag.
– De temperatuur kwam zaterdag 6 september in Borculo boven de 18°C uit. September 2023 is voor Borculo koploper met 381 uur boven de 18°C, daarvoor was dat september 2006 met 329 uur een temperatuur boven de 18°C. Normaal voor september is in Borculo 152 uur een temperatuur van boven de 18°C. In september 2001 nog geen 16 uur boven de 18°C in Borculo. Na september 2023 en september 2006 kwam september 2016 nog het dichtst in de buurt met 316 uur boven de 18°C. In 2019 kwam september in Borculo niet verder dan 129 uur boven de 18°C, ruim onder het gemiddelde van 152 uur. September 2020 telde 212 uur een temperatuur van boven de 18°C, september 2021 tot 262 uur, september 2022 tot 184 uur, september 2023 381 uur en september 2024 258 uur.
De afgelopen maand augustus lag de temperatuur in Borculo 422 uur boven de 18°C, in augustus 2024 was dat 527 uur, in augustus 2023 370 uur en in augustus 2022 het record voor Borculo met 552 uur en in 2020 ook nog 510 uur. Hiervoor was augustus 1997 koploper met 490 uur boven de 18°C. Augustus 2003 komt daarna nog het dichtst in de buurt met 440 uur boven de 18°C. Gemiddeld ligt in augustus in Borculo de temperatuur 351 uur boven de 18°C. Hekkesluiter is augustus 2006 met 198 uur boven de 18°C.
Augustus 2021 had in Borculo met 296 uur boven de 18°C het laagste aantal voor augustus sinds 2014 die tot 230 uur boven de 18°C kwam.
– In 2018 op 16 september een natte dag met overdag op het KNMI-station Hupsel 15 millimeter neerslag, in Nieuwendijk viel 33 millimeter, in Groesbeek viel 16 millimeter in 40 minuten en daarna nog 2 millimeter hagel.
– In 2016 was de periode 6- t/m 15 september de warmste 10-daagse periode in september voor Nederland sinds 1901. In Borculo in deze periode een gemiddelde maximum-temperatuur van 27,6°C en op het KNMI-station De Bilt 26,9°C.
– Hoge minimum-temperaturen had Nederland in de nacht naar 6 september 2006. Borculo bereikte op 6 september 2006 met een minimum-temperatuur van 17,8°C tot dan het hoogste minimum voor een september-etmaal sinds 1981. Dit record is in het eerste weekend van september 2011 gesneuveld, want in het etmaal van 4 september 2011 was het minimum in Borculo 19,2°C.
– De laagste temperatuur voor het KNMI-station De Bilt voor 6 september is 3,8°C uit het jaar 1993.
Onderstaande foto maakte Ad Koolmees uit Nieuw-Lekkerkerk begin september, foto is genomen in Kinderdijk. Een prachtige zonsopkomst boven grondmist.
ITCZ-ZONE
In Afrika kunnen de neerslagverschillen zeer groot zijn. Zo viel er in 2009 veel neerslag in o.a. Burkina Faso. Zo viel er in de hoofdstad van Burkina Faso op 1 september 2009 maar liefst 237 millimeter regen. Daarentegen in Kenia een zeer ernstige droogte, daar had het in geen drie jaar meer geregend, kun je het voorstellen!
De grote verschillen in Afrika heeft o.a. te maken met de ITCZ en dat staat voor de Intertropische Convergentiezone. In de buurt van de evenaar is de zonnestraling maximaal. De strook over de evenaar waar de lucht het sterkst opwarmt verschuift met de seizoenen mee. Dat wil zeggen, als het bij ons zomer is schuift deze zone meer naar het noorden en is het winter dan schuift deze zone meer zuidwaarts. De ITCZ-zone verplaatst zich met de zonnestand. Daarbij ijlt ze ongeveer drie maanden na op de hoogste stand van de zon. In deze ITCZ-zone wordt de lucht aangevoerd door zowel de noordoostpassaat van het noordelijk halfrond als de zuidoostpassaat van het zuidelijk halfrond. Beide passaatwinden maken onderdeel uit van een uitwisseling van lucht tussen het lagedruk bij de Evenaar en het subtropische hogedrukgebied op 25 tot 35 graden Noorderbreedte.
Hieronder een kaartje waar de ITCZ-zone in de loop van het jaar bevindt. Duidelijk is te zien dat eind van de zomer Burkina Faso in de ITCZ-zone bevindt en Kenia duidelijk niet.
In deze ITCZ-zone bevinden zich dagelijks vele onweersbuien. De ochtend is meestal droog met veel zon, aan het eind van de ochtend vormen zich de eerste cumuluswolken en deze groeien later uit tot cumulonimbuswolken. In de loop van de middag en begin van de avond ontstaan er dan (zware) onweersbuien. De volgende dag begint dit proces opnieuw, het is een dagelijkse gang die elke dag terugkeert. De ITCZ-zone is een gebied van 50 tot 500 kilometer breed waar in het algemeen weinig wind is en er heerst een iets lagere luchtdruk, dit in combinatie met warm en vochtige lucht. En dat is de garantie voor het ontstaan van de onweersbuien die dagelijks wel 50-100 millimeter regen achterlaten, dit is dan ook de reden waarom het op de meeste plaatsen in deze ITCZ-zone erg groen is. De middagtemperatuur is meest rond de 32°C en de nachttemperaturen rond de 26°C en dat in combinatie met de regen, dan wil het wel groeien. De onweersbuien kunnen wel uitgroeien tot een hoogte van 17 kilometer.
SEPTEMBER DE HERFSTMAAND
September wordt ook wel de herfstmaand genoemd. In de Romeinse jaartelling was september de zevende maand. De naam is afgeleid van het Latijnse woord septem wat zeven betekent. Vaak wordt de nazomer bepaald door de restanten van cyclonen die zijn ontstaan in het Caribisch gebied. Deze restanten kunnen vaak wisselvallig weer met weinig zon en veel regen en wind veroorzaken, maar als deze systemen via de goede hoek Europa inkomen kan het ook echt nazomers worden.
Op onderstaande foto een echt herfstbeeld met verkleurende bladeren. (bron foto: Leen de Koning)
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Op 6 september 2011 op het KNMI-station Vlieland kwam het tot windkracht 9 en dat staat voor storm. In Borculo een hoogste windstoot van 54 kilometer per uur. De hoogste temperatuur in Borculo op 6 september 2011 was 17,8°C en daarmee al weer de derde dag van september 2011 die te koel verliep voor de tijd van het jaar.
Op de Atlantische Oceaan was het in 2011 rumoerig door de orkaan Katia die in de nacht naar 6 september 2011 uitgroeide tot een tropische cycloon van de vierde categorie, de op één na hoogste categorie op de schaal van Saffir-Simpson. Rukwinden bereikten snelheden tot 215 kilometer per uur.
Hieronder een foto van de orkaan Katia op de Atlantische Oceaan in september 2011.
In 2009 op 6 september het vierde etmaal op rij met een maximum van onder de 20°C. Dat was best wel opmerkelijk, want de laatste keer dat begin september de temperatuur in Borculo vier dagen op rij onder de 20°C bleef was in september 2001.
In 2006 een opmerkelijke 6 september! Dat begon al in de nachtelijke uren met minima van 11,9°C op het KNMI-station Ell tot 18,1°C op het KNMI-station Heino. Ook in de Achterhoek hoge minima in het etmaal van 6 september 2006 met o.a. op het KNMI-station Hupsel 17,9°C. Overdag op 6 september 2006 landelijk de hoogste temperatuur van 27,4°C op het KNMI-station Ell. Daarmee had september toen al een hogere temperatuur gescoord dan augustus 2006, want augustus 2006 kwam niet verder dan 26,6°C op het KNMI-station Marknesse. In Zeeland en Limburg kwam de temperatuur boven de 25°C op officiële KNMI-stations op 6 september 2006 en dat was voor het eerst sinds 30 juli! Dit was o.a. in Limburg in Arcen en in Zeeland in Westdorpe.
In Borculo ook hoge opmerkelijke temperaturen op 6 september 2006 met overdag een zomerse dag met 25,2°C als maximum na een nacht met slechts een minimum-temperatuur van 17,8°C. Voor Borculo kwam hiermee het etmaalgemiddelde op 21,5°C en daarmee toen het warmste etmaal voor de 6e september sinds 1981. Dat record sneuvelde in 2013 toen 6 september in Borculo een etmaalgemiddelde had van 24,1°C.
Op onderstaande foto het KNMI-station Ell in Limburg.
Eén van de droogste nazomermaanden van de afgelopen decennia was die van 2006. Toen viel er gemiddeld slechts 13 millimeter, in Kornwerderzand viel slechts 3 millimeter, na 1959 waren alleen 1969 en 1977 net zo droog. Nagenoeg neerslagvrij was de septembermaand 1959. Toen werd gemiddeld over het land maar 4 millimeter opgevangen.
Op 8 september 2004 op het KNMI-station De Bilt een gemiddelde barometerstand van 1033,3 hectopascal (hpa). Dit is zeer hoog zo direct na de zomer. In de eerste helft van september sinds 1901 is dit één keer hoger geweest en wel op 6 september 1953 met 1034,4 hpa.
Op 6 september 1948 viel in Venray 98 millimeter aan neerslag. Enkele andere neerslagcijfers waren: Heino en Klazienaveen 78 millimeter, Oud-Schoonebeek 76 millimeter, Eindhoven 59 millimeter, Lochem 52 millimeter en Lobith 40 millimeter.
Op 6/7 september 1944 kreeg Nederland langs de kust de zwaarste storm voor de kiezen met op het KNMI-station Vlissingen een tienminuten-gemiddelde van 122 kilometer per uur en een windstoot van 175 kilometer per uur. Dit is voor Nederland de enige storm die windkracht 12 bereikte.
Op 6 september 1935 viel in het Zeelandse Oranjezon 32 millimeter neerslag, in Westkapelle 31 millimeter en in Lemmer 28 millimeter.
In 1932 op 6 september viel in Oranjezon in Zeeland 32 millimeter, in Westkapelle 31 millimeter en in Lemmer 28 millimeter.
ZONNEPANELEN
Hieronder een foto van een veld met zonnepanelen, deze krijgen de komende tijd geleidelijk aan weer minder hulp van de zon. Daar is wel een oplossing voor!
De dagen worden weer korter en de nachten langer, zo korten de dagen in september van begin naar eind met twee uur. Dat betekent voor installaties op zonne-energie ook mindere tijden. In de ruimte heeft men daar geen last van en dat is een item dat wel belangstelling heeft, stroom uit de ruimte. In de ruimte heeft men dag en nacht zon als men zonnepanelen in de ruimte brengt in een baan om de aarde. Het idee is zeker niet nieuw, ook zo’n 40 jaar geleden had men al soortgelijke ideeën. Maar eind jaren zestig waren de kosten daarvoor nog veel te hoog, nu zijn de energieprijzen aanzienlijk hoger. Zonnepanelen in de ruimte kunnen wel 8-10 keer zoveel energie opvangen als dezelfde zonnepanelen op aarde. Zo kan een kilometer lange band van zonnepanelen in een jaar net zo veel energie opbrengen als alle nu bekende oliebronnen bij elkaar. Daar komt nog bij dat men in de ruimte ook geen hinder heeft van wolken, stof of vervuiling. Natuurlijk zijn er wel wat gevaren, de ruimte bevat heden ten dage ook al behoorlijk wat ruimteafval!
De opgevangen zonne-energie wordt als microgolven naar antennes op aarde gestuurd en daar wordt het aan het elektriciteitsnet op aarde gekoppeld. Dit is de enige techniek die op dit moment toepasbaar is om op aanvraag energie te leveren naar elke plek op aarde op ieder tijdstip. Zo zou één zonnesatelliet op jaarbasis 1 gigawatt aan energie naar de aarde kunnen zenden.
Natuurlijk zit er ook een kostenplaatje aan, zo moet men wel rekenen op 20 miljard dollar om een volledige zonne-installatie in de ruimte te brengen.
De opbrengst van zonnepanelen (in wattpiek) is bepaald bij een temperatuur van 25°C. Op een warme zomerdag kan een zonnepaneel echter gerust 65°C heet worden, een temperatuur waarbij u zo’n 20% opbrengst inlevert (ruwweg 0,5% per graad celcius boven de 25°C). Het is dus van belang zonnepanelen zo koel mogelijk te houden. Hoewel dit uiteraard niet altijd even goed mogelijk is, is het van belang in ieder geval de passieve koeling goed op orde te hebben. Installeer de zonnepanelen niet te dicht op elkaar en zorg ervoor dat de wind, naast tussen de panelen door, ook onder de panelen door kan waaien. Een zonnepaneel presteert eigenlijk op zijn best tijdens een zonnige zomerdag met een koele wind die de panelen koel houdt.