| ZONDAG 12 JANUARI 2020 laagste temperatuur: 3°C Maastricht tot 7,3°C Wijk aan Zee hoogste temperatuur: 10,9°C o.a. Wilhelminadorp tot 7,8°C Maastricht neerslag: nacht 0,5 mm Terschelling, overdag 4,5 mm Lauwersoog zon: 1,7 uur Vlissingen, meeste stations zonloos in de oostelijke helft hoogste windstoot 79 km/uur Vlissingen |
EEN JAAR GELEDEN 12 JANUARI 2019 laagste temperatuur: 4,9°C Maastricht tot 6,9°C o.a. Vlieland hoogste temperatuur: 8,9°C o.a. Cabauw tot 7,2°C Maastricht neerslag: nacht 1,7 mm Lauwersoog, overdag 5,5 mm Hupsel zon: 0,8 uur Stavoren tot zonloos o.a. De Bilt hoogste windstoot 61 km/uur Den Helder, Vlieland |
DE BIJZONDERE DATUM 12 JANUARI 1997 VOOR BORCULO!
DE KOMENDE DAGEN DE BAROMETER IN DE GATEN HOUDEN!
ACTUEEL
In de nacht naar zondag 12 januari viel alleen in het noordwesten wat regen/buiige neerslag, verder opklaringen waarbij een groot deel van de nacht de maan goed zichtbaar bleef. Er stond vrij veel wind in de nachtelijke uren en dat met name in de kustgebieden met windstoten van 65-75 kilometer per uur. In de nacht naar zondag 12 januari minimum-temperaturen van 3°C op het KNMI-station Maastricht tot 7,3°C op het KNMI-station Wijk aan Zee. Aan de grond de laagste temperatuur ook op het KNMI-station Maastricht met 2,5°C. In Borculo daalde de temperatuur tot 3,2°C. De meeste neerslag viel in de nacht naar zondag 12 januari op het KNMI-station Terschelling met 0,5 millimeter. In Borculo viel in de nacht naar zondag 12 januari geen neerslag.
Overdag op zondag 12 januari op het weermenu de passage van een storing met regen/buiige neerslag die vanuit het westen oostwaarts over het land trok. Met de passage van de regenstoring nam zondag vanuit het westen ook de bewolking toe. De meeste regen/buiige neerslag voor het westen en noorden van het land. In het zuidoosten de minste neerslag en daar bleef het lokaal zelfs overwegend droog. Zondagmiddag vanuit het westen droger met zo hier en daar nog wel wat nattigheid en dat met name voor de noordelijke helft van het land. Zondagmiddag voor het westen nog wat ruimte voor de zon. Veel zon was er niet op zondag voor het grootste deel van de oostelijke helft van het land, m.u.v. het zuidoosten van het land waar Zuid-Limburg ook nog ruim een uur zon kreeg. Verder des te meer wind die stevig doorblies en overdag kwam het KNMI-Vlissingen nog tot een windstoot van 79 kilometer per uur. De temperaturen liepen al weer hoger op t.o.v. de toch wel voor het gevoel koudere zaterdag.
Landelijk liepen de maximum-temperaturen op zondag 12 januari uiteen van 10,9°C op de KNMI-stations Westdorpe en Wilhelminadorp tot 7,8°C op het KNMI-station Maastricht. De meeste neerslag overdag viel op het KNMI-station Lauwersoog met 4,5 millimeter. Het KNMI-station Vlissingen had de meeste zonuren met 1,7 uur, daarentegen op de meeste KNMI-stations in de oostelijke helft van het land zonloos. In Borculo een maximum-temperatuur van 8,4°C en daarbij 0,3 uur zon. Verder viel in Borculo overdag twee millimeter neerslag.
Op onderstaande foto de trilzwam die kun je rond deze tijd nog wel tegenkomen in de bossen, zodra de vorst de kop opsteekt is deze snel weer verdreven. Foto is gemaakt door Frans Sijmons in de bossen bij Klausheide.
BAROMETERSTAND
De barometerstand is iets om de komende dagen in de gaten te houden, want vanaf de Atlantische Oceaan komt een bijzonder actieve depressie richting de Britse Eilanden en trekt dinsdag/woensdag over de Noordzee verder noordwaarts. De gezamenlijke weerdiensten van de Britse Eilanden en het KNMI hebben het systeem de naam Brendan gegeven. De laagste barometerstand in de kern zal dalen tot rond 934 hectopascal. Het meest bijzondere is de daling van de luchtdruk in 24 uur van maar liefst 50 hectopascal in de nacht naar maandag. Voor Ierland/Schotland resulteert dat in windstoten tot maar liefst 130 kilometer per uur. Ondergetekende kan U vertellen dat het dan aan de hoge Ierse westkust in o.a. de regio Galway echt spectaculair wordt. Dit meerdere keren zelf mogen aanschouwen in de periode van twee jaar dat ondergetekende in Ierland verbleef.
Daarentegen is een hoge barometerstand ook lang niet altijd een garantie zijn voor fraai weer. Met een hogere barometerstand hebben we ook met een inversie te doen en dan wordt de kans op smog groter. Dat was in 2017 op 12 januari voor een groot deel van het land ook actualiteit. Met een inversie op hoogte blijft de vervuilde lucht daaronder hangen. Mensen die daar gevoelig voor zijn wordt dan ook aangeraden om geen zwaar inspannende activiteiten te verrichten. Deze dagen hebben we geen last van smog, maar wel met zeer vochtige lucht die ook niet opgeruimd kan worden en daarmee wel een grijs weerbeeld met regelmatig ook nog wat nattigheid.
In 2017 rond deze tijd op Europees niveau ook nog een bijzondere weersontwikkeling! Op Spitsbergen in het hoge noorden kwam het tot regen van enige betekenis met hoge temperaturen en dat is wel uitzonderlijk voor die regio, daarentegen in het zuidoosten van Europa, o.a. Griekenland, koud met sneeuwval. Verder op Spitsbergen zeer onstuimig met windstoten tot 140 kilometer per uur. In de avond van 9 januari 2019 door föhn-effect in Dalatangi op IJsland een temperatuur van 18,9°C en in Oostenrijk werden ze bedolven onder de sneeuw.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons in de regio Klausheide, een weerbeeld in de winter ook regelmatig actualiteit kan zijn met een hoge barometerstand, grijs en somber.
VORST
Voor Borculo is de datum 12 januari 1997 altijd nog een hele bijzondere datum! Want op 22 december 1996 s’ middags om half vier dook de temperatuur in Borculo onder het vriespunt en kwam er pas weer bovenuit op 12 januari 1997. Het resultaat was 20 ijsdagen op rij en in totaal 503 vorsturen, waarvan 78 uur op rij strenge vorst. Strenge vorst van rond half drie in de nacht naar 31 december tot negen uur s’ morgens op 3 januari. Voor Borculo is dit nog altijd de langste koudegolf sinds 1981! De gemiddelde minimum-temperatuur was in deze periode -9,1°C! De eerstvolgende koudegolf in Borculo zou pas in januari 2009 zijn.
We spreken van een koudegolf als de temperatuur vijf etmalen op rij onder het vriespunt is gebleven en in die periode ook drie nachten met strenge vorst. Dat zit er voorlopig niet in voor deze winter!
Maar het tegenovergestelde kan ook! De lichte vorst van 12 januari 2014 was voor de meeste plaatsen de eerste vorst sinds 13 december. Enkele stations hadden daarna nog wel wat lichte vorst. Zo had het KNMI-station Woensdrecht op tweede kerstdag 2013 nog een laagste temperatuur van -1°C. Voor Borculo was 12 januari 2014 ook de eerste vorst sinds 13 december, daarmee een periode van 29 etmalen zonder vorst en dat is de langste periode sinds de winter van 2008. In de winter van 2008 kwam het in Borculo in 36 etmalen niet tot vorst en wel vanaf 4 januari t/m 8 februari.
Op 12 januari 2014 kwam er op het KNMI-station De Bilt met een minimum van -2°C een einde aan een reeks van 29 vorstloze winterdagen. In het recente verleden was dat nog wel eens langer, in 2008 34 vorstloze dagen.
HET WEER EEN JAAR GELEDEN
Een jaar geleden in de nacht naar zaterdag 12 januari (2019) veel bewolking met in het oosten en noordoosten de meeste neerslag. In het zuiden en westen van het land was het op veel plaatsen zo goed als droog. Het KNMI-station Maastricht kwam als enige nog net onder de 5°C uit met de laagste temperatuur. In de nacht naar zaterdag 12 januari 2019 minimum-temperaturen van 4,9°C op het KNMI-station Maastricht tot 6,9°C op de KNMI-stations Vlieland en Vlissingen. In Borculo daalde de temperatuur tot 5,1°C. De meeste neerslag viel in de nacht naar zaterdag 12 januari 2019 op het KNMI-station Lauwersoog met 1,7 millimeter. In Borculo viel in de nacht naar zaterdag 0,4 millimeter.
Zaterdag 12 januari 2019 overdag ook overwegend bewolkt voor het grootste deel van het land met daarbij regelmatig (mot)regen/buiige neerslag. Zaterdagochtend was het nog tijdelijk droger, in de loop van de ochtend/middag vanuit het westen/noordwesten intensievere regen/buiige neerslag. In de loop van zaterdagmiddag vanuit het westen/noordwesten droger met daarna nog wel verspreid een aantal buien. Later in de middag in het westen/noordwesten nog wat opklaringen met ruimte voor wat zon. De meeste zon was dan ook voor het noordwesten van het land. In het oosten werd het begin zaterdagavond geleidelijk aan wat droger.
Landelijk liepen de maximum-temperaturen uiteen van 8,9°C op de KNMI-stations Cabauw en Wilhelminadorp tot 7,2°C op het KNMI-station Maastricht. Het KNMI-station Hupsel ving overdag de meeste neerslag op met 5,5 millimeter. Het KNMI-station Stavoren had de meeste zonuren met 0,8 uur, daarentegen op o.a. de KNMI-stations De Bilt, Hupsel, Hoogeveen, Maastricht, Wijk aan Zee zonloos. In Borculo een maximum-temperatuur van 7,6°C en daarbij de zesde zonloze dag van deze maand en de 20e van deze winter. Verder viel er in Borculo overdag 6,4 millimeter en daarmee over het hele etmaal 6,8 millimeter.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2018 in de nacht naar 12 januari de laagste temperatuur van -0,8°C op het KNMI-station Heino en aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Eelde en Heino met -2,6°C. Ook het KNMI-station Twente had lichte vorst met -0,2°C, het KNMI-station Hupsel bleef net boven het vriespunt met 0,6°C. Aan de grond op de KNMI-stations Twente en Hupsel respectievelijk -2,1°C en -1,7°C.
De laagste temperatuur in de nacht naar 12 januari 2013 werd gemeten op het KNMI-station Maastricht met -5,1°C. Het was daarmee de eerste nacht met matige vorst van 2013 en sinds 14 december. Aan de grond in 2013 in de nacht naar 12 januari -6,6°C op het KNMI-station Eindhoven.
In Borculo viel het maximum van 10,5ºC van 12 januari 2005 in de nachtelijke uren en dat was toen al voor de zesde keer in die januari-maand van 2005. Het maximum overdag was 9,8ºC. Met een etmaal-gemiddelde van 8,3ºC was het ook al weer het vijfde datumrecord van januari 2005 sinds 1981.
Op 12 januari 1987 lag er op Terschelling een halve meter sneeuw. De Elfstedentocht had voor het derde achtereenvolgende jaar gereden kunnen worden, maar in het noordwesten van Friesland lag 10 – 20 centimeter sneeuw en dat gooide roet in het eten. Overigens was er rond 18 januari wat de ijsdikte aanging geen probleem om de tocht te rijden. Maar het gebeurde niet, Nederland moest geduld hebben tot 4 januari 1997.
Op 12 januari 1955 op het KNMI-station Twente een maximum-temperatuur van +0,2°C. Lokaal vielen die dag hagel- en sneeuwbuien en op het KNMI-station De Bilt de eerste sneeuwdekdag.
In 1941 op 12 januari kon men schaatsen in de omgeving Zalk op de IJssel over zeker vijf kilometer.
In 1930 van 12- op 13 januari de tweede januari-storm, langs de hele westkust 9- tot 10 Beaufort. Op het KNMI-station De Bilt zelfs een uurgemiddelde van 24,2 meter per seconde en dat is 9 Beaufort, met een uitschieter tot 31 meter per seconde en dat is bijna 112 kilometer per uur.
Op 12 januari 1947 viel er 12 millimeter in Harlingen.
Onderstaande twee foto’s zijn van de ochtend van 12 januari 2013. De foto linksonder maakte Maurits Oussoren uit IJsselmuiden en de foto rechtsonder is gemaakt door Mark Wolvenne uit Terwolde.
ROSS IJSPLATEAU EN NEDERLAND
Op onderstaande foto het grootste ijsplateau ter wereld, het Ross-ijsplateau. Wat heeft dat met Nederland te maken?
Half januari 2008 was er in Nederland geen nieuws aan het winterfront. Maar er was wel nieuws vanuit de regio Zuidpool met een Nederlandse in de hoofdrol. De Nederlandse Bernice Notenboom bereikte al skiënd de Zuidpool op 12 januari 2008. Geen gemakkelijke opgave, de tocht ging over 923 kilometer, 323 uur op de ski’s en 2885 meter klimmen. De tocht verliep niet zonder “hindernissen”, Bernice kreeg onderweg nog een longontsteking maar hield zichzelf op de been, geholpen door een antibiotica-kuur en een ijzeren wil. De barre tocht duurde 38 dagen. Daarbij werden Bernice en haar drie mede-expeditiegenoten van buitenaf niet ondersteund. Bernice Notenboom begon haar tocht op 6 december 2007 vanaf het Ronne IJsplateau op Antarctica. Het Ronne IJsplateau op de Zuidpool is het op één na grootste ijsplateau op aarde. Het plateau heeft een oppervlakte van ongeveer 430.000 vierkante kilometer, alleen het Ross-ijsplateau is groter. Het ijsplateau wordt gevoed door gletsjerijs van het vasteland. Nu en dan kalven er kleinere stukken af, die ijsbergen worden genoemd. In oktober 1998 brak de ijsberg A-38 af van het Filchner-Ronne-ijsplateau. Deze had een oppervlakte van ongeveer 7500 vierkante kilometer, groter dan de provincies Groningen, Friesland en Drenthe bij elkaar. Later viel de ijsberg uiteen in drie kleinere stukken. Het ijs van het Filchner-Ronne-ijsplateau is plaatselijk tot 600 meter dik, en het water eronder is op het diepste punt ongeveer 1400 meter diep. Het Filchner-Ronne-ijsplateau is genoemd naar Wilhelm Filchner en Edith Ronne.
Hiermee is Bernice Notenboom de eerste Nederlandse vrouw die op ski’s het meest zuidelijke puntje van de aarde heeft bereikt. Bernice Notenboom, die woonachtig is in Canada, is ook de eerste Nederlander die de drie polen binnen een jaar wist te bereiken. In 2007 deed zij ook mee als skiester aan expedities naar de Noordpool en de Siberische Cold Pole. De Siberische Cold Pole is de koudste plek op aarde. De expeditie op Antarctica stond in het teken van de gevolgen van klimaatverandering in met name de poolgebieden.