IN DE TWEEDE SEPTEMBER-DECADE DE START VAN DE EERSTE NAZOMERSE PERIODE VOLGENS DE VOLKSWEERKUNDE!
| ZATERDAG 11 SEPTEMBER 2021 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: °C tot °C – hoogste temperatuur: °C tot °C – neerslag: nacht mm , overdag mm – zon: uur tot uur – hoogste windstoot km/uur WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 11 SEPTEMBER 2020 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 5,2°C Eindhoven tot 13,4°C Lauwersoog – a/d grond: 1,8°C Volkel en 1,9°C Eindhoven – hoogste temperatuur: 23,8°C Maastricht tot 18°C Terschelling – geen neerslag – zon: 10 uur Vlissingen, Wilhelminadorp tot 5,5 uur Terschelling – hoogste windstoot 43 km/uur Den Helder WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 11 SEPTEMBER BORCULO
maximum-temperatuur: 30,3°C in 1999 tot 15°C in 1984
minimum-temperatuur: 1,5°C in 1986 tot 16,7°C in 2004 en 2005
natste dag: 29,6 mm in 2013
zonnigste dag: 12,3 uur in 2006
DATUMRECORDS 11 SEPTEMBER KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 32,3°C Maastricht in 1919 tot 9,1°C Maastricht in 1912
minimum-temperatuur: 0,2°C Twente in 1986 tot 18,8°C Vlissingen in 1999
natste dag: 35,2 mm Berkhout in 2017
BIJZONDERHEDEN (ZATERDAG) 11 SEPTEMBER
Onderstaande foto maakte Chantal Dute in de duinen nabij Zandvoort, een vos die zich vrij gemakkelijk liet fotograferen en daarbij enige tijd rustig bleef staan.
– Vorig jaar in de nacht naar 11 september de laagste temperaturen in het oosten en zuidoosten van het land m.u.v. Zuid-Limburg. De laagste temperaturen op het KNMI-station Eindhoven met 5,2°C gevolgd door de KNMI-stations Arcen en Ell met 5,4°C. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden respectievelijk 5,8°C en 5,9°C als minimum. Aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Volkel en Eindhoven met respectievelijk 1,8°C en 1,9°C. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden aan de grond respectievelijk 2,3°C en 2,7°C.
Vorig jaar 11 september overdag kreeg de zon nog geruime tijd veel ruimte, maar gaandeweg de dag werd de lucht troebeler/fletser. De oorzaak was de rook van de enorme bosbranden in Amerika. Met de westelijke stroming kwam de rook en de verontreinigingen richting Europa en dan hebben we het wel over een afstand van 9000 kilometer. Doordat de zon daarmee meer werd gehinderd kwamen de temperaturen ook wat minder hoog uit dan verwacht. Maar al met al nog een hele aardige 11 september met op het KNMI-station Maastricht de hoogste temperatuur met 23,8°C.
– In 2009 in de nacht naar 11 september een koude nacht, het KNMI-station Twente was de koudste met in de weerhut 4,8°C en aan de grond 2°C. Het KNMI-station Hupsel had toen aan de grond 3°C.
– in 1986 in de nacht naar 11 september lage temperaturen, op het inmiddels opgeheven KNMI-station Soesterberg een minimum van 0,8°C. De laagste temperatuur voor het KNMI-station De Bilt voor 11 september is 1,3°C uit 1986. Aan de grond had het KNMI-station De Bilt die nacht -1,8°C.
EERSTE NAZOMERSE PRIODE
Zaterdag 11 september de start van de tweede decade van september en in deze periode ook de start van de eerste nazomerse periode volgens de Volksweerkunde en dan hebben we het over de Oudewijvenzomer. De Oudewijvenzomer staat op de kalender van de Volksweerkunde zo rond 15-25 september. Deze is zeker niet tijdgebonden, soms komt deze wat later en soms wat vroeger.
In 2018 lukte het helemaal met de Oudewijvenzomer, vanaf 9 september t/m 21 september m.u.v. 12 september alle dagen boven de 20°C in Borculo en vanaf 18- t/m 20 september zomerse dagen boven de 25°C. Op 18 september 2018 landelijk de hoogste temperatuur van de herfst met 30,0°C op het KNMI-station Maastricht. In 2017 was van een Oudewijvenzomer totaal geen sprake, toen in de periode 15-25 september in Borculo net aan 20°C met de hoogste temperatuur. Maar op 18 september 2017 op het KNMI-station Twente nog geen 14°C. In 2016 zeker wel een Oudewijvenzomer en toen op diverse plaatsen nog tropische temperaturen. De KNMI-stations Eindhoven en Gilze-Rijen hadden op 13 september 2016 de hoogste temperatuur van de maand met 33,1°C! Niet eerder was het toen in Nederland zo laat zo warm, dat record zou sneuvelen op 15 september 2020 met 35,1°C op het KNMI-station Gilze-Rijen. In 2016 verliep de tweede decade van september recordwarm op o.a. de KNMI-stations Vlissingen, De Kooy en Maastricht met respectievelijk een etmaalgemiddelde van 20,1°C , 20,0°C en 19,5°C. Op 13 september werden overal decaderecords geboekt wat betreft de maximum-temperatuur en etmaalgemiddelde.
Vorig jaar ook een echte Oudewijvenzomer en wel van 13- t/m 23 september met temperaturen van 20°C en hoger, daarvan vier zomerse dagen en twee tropische dagen. Vorig jaar 15 september de hoogste temperatuur van de herfst van 2020 met 35,1°C op het KNMI-station Gilze-Rijen en nooit eerder werd het zo laat in het seizoen zo warm. In 2019 lukte dat met een thermische opleving op 21- t/m 23 september met op 22 september de hoogste temperatuur van de maand met 28,4°C op het KNMI-station Maastricht. In 2018 lukte dat ook met een thermische opleving van 17- t/m 20 september met op 18 september met 30°C op het KNMI-station Maastricht de hoogste temperatuur van de herfst van 2018. Dit jaar van ?? een vroege Oudewijvenzomer.
Borculo kon 11 september 2016 al weer de elfde warme dag van die maand noteren. In 2015 op 11 september de tweede warme dag van de maand, de eerste warme dag was toen op 1 september. In september 2017 in Borculo vijf warme dagen t/m 11 september, in 2018 over dezelfde periode in Borculo negen warme dagen, in 2019 drie warme dagen, in september 2020 zes warme dagen en nu inmiddels ?? warme dagen. Zoals bekend is spreekt men van een warme dag als de temperatuur de 20°C haalt. De meest late datum met de eerste warme dag in september in Borculo was in 1992 op 22 september. Maar in de septembermaanden van 1986 en 1990 in Borculo helemaal geen warme dag. Opmerkelijk daarbij is dat in 1986 en 1990 in oktober in beide jaren nog wel twee warme dagen werden behaald.
Onderstaande foto maakte Hennie Effing uit Overdinkel, het is er weer de tijd voor.
WARMTEPUNTEN
Inmiddels telt september in Borculo t/m zaterdag 11 september ?? warmtepunten, vorig jaar over dezelfde periode 0,3 warmtepunten tegen over dezelfde periode in 2019 nog geen warmtepunten, over dezelfde periode in 2018 al wel 9,6 warmtepunten, in september 2017 t/m 11 september één warmtepunt en in september 2016 t/m 11 september zeven warmtepunten. Zoals U weet worden warmtepunten behaald als het etmaalgemiddelde boven de 18°C uitkomt. Gemiddeld telt september in Borculo ruim vijf warmtepunten. In september 2016 kwam Borculo tot 30 warmtepunten en daarmee het op twee na hoogste aantal voor september sinds 1981. Alleen september 1999 en september 2006 hadden er meer met respectievelijk 37,7- en 31 warmtepunten.
In 2011 op 10- en 11 september op beide dagen warmtepunten in Borculo, op 10 september 3,4 warmtepunten en 11 september 1,5 warmtepunt. September 2011 stond t/m 11 september op 11,8 warmtepunten en dat was toen al 0,1 warmtepunt meer dan in heel juli 2011, best bijzonder. Uiteindelijk kwam september 2011 over de hele maand uit op 12,8 warmtepunten. September 2011 had daarmee toen het hoogste aantal warmtepunten voor september sinds 2006 met 31 warmtepunten.
In september 2012 over de eerste 11 etmalen vijf warmtepunten en daar bleef het ook bij. In september 2013 over de eerste 11 etmalen in Borculo 14 warmtepunten en daar bleef het ook bij, toch was dat het hoogste aantal voor september sinds 2006 met 31 warmtepunten. In september 2014 t/m 11 september in Borculo 1,5 warmtepunt en dat liep voor de hele maand op tot 7,7 warmtepunten. In september 2015 geen warmtepunten en dat was voor september voor het eerst sinds 2007. In september 2017 1,8 warmtepunten in Borculo, in september 2018 16 warmtepunten, september 2019 0,8 warmtepunt en in september 2020 8,5 warmtepunten.
Onderstaande foto maakte Johan Effing uit Losser, de herfst nadert!
HET BIJZONDERE VAN DE VIER SEIZOENEN
Wist je dat de vier seizoenen niet even lang duren? Zo zijn onze lente en zomer ruim 7,5 dag langer dan onze herfst en winter. Op het zuidelijk halfrond is dat uiteraard net andersom! Tel je de duur van de vier seizoenen op, dan heb je een kwart dag meer dan 365 dagen, om die reden hebben we om de vier jaar een schrikkeldag. Waarom de seizoenen niet even lang zijn werd ontdekt door de Duitse sterrenkundige Kepler in 1609. Kepler toonde drie zaken aan: De aarde wentelt om de zon in een ellipsbaan, deze beweging is sneller als de aarde dichter bij de zon staat en de aarde staat het dichtst bij de zon in onze winter. Oftewel: bij ons is de winter het kortste seizoen en op het zuidelijk halfrond de zomer. De zomer is op het zuidelijk halfrond korter dan bij ons, maar juist dan staat de aarde het dichtst bij de zon. Bij ons is sinds 1246 de winter korter dan de zomer en momenteel is de zomer rond vijf dagen langer. In het jaar 3500 zullen de rollen weer omgedraaid zijn.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op 11 september 2018, uitzicht op het polderlandschap van Nes aan de Amstel. De Amstel was in de week van 5 september 2018 in 24 uur door de vele regen in het westen met 14 centimeter gestegen.
In de avond van 11 september 2017 ging het nog flink tekeer in de noordwesthoek. Daar tijdens buien nog windstoten van rond 90 kilometer per uur en in Hoogkarspel en Hoorn nog een windhoos met een kracht van EF1 op de schaal van Safir en Simpson. Zo stortte een kas volledig in en vele dakpannen moesten het ontgelden. Zelfs een rij bomen moesten het onderspit delven. Buien gingen daar gepaard met onweer en hagel. In het oosten eind van de avond nog de passage van een actieve buienlijn met lokaal ook onweer. De meeste neerslag viel in de nacht naar 12 september 2017 op het KNMI-station Marknesse met 21 millimeter, in Borculo viel 7,6 millimeter.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, in Kudelstaart stonden in de avond van 11 september 2017 diverse straten blank na een bui met 20 millimeter binnen een half uur.
In de tweede decade van september 2017 viel er in Obdam 154 millimeter. Nog natter was de tweede decade van 2001 in Hoek van Holland met 191 millimeter.
Onderstaande foto maakte Johan Effing uit het Twentse Losser op 11 september 2016, de droogte werd zichtbaar in september 2016 en dat met name op de wat hoger gelegen zandgronden in Twente.
In de nacht naar 11 september 2015 aan de grond op het KNMI-station Westdorpe 3,6°C.
In Borculo viel in 2012 op 11 september 1,6 millimeter en dat betekende het einde van een droge periode van tien etmalen. Tien etmalen op rij droog had Borculo daarvoor in 2012 één keer eerder gehad en wel in de tweede helft van maart.
Onderstaande foto maakte Tinus Beckers uit Lichtenvoorde van een mooie zonsondergang in 2014 op 11 september.
In 2011 op 11 september in Borculo een hoogste temperatuur overdag van 22,1°C en het maximum van het etmaal van 11 september 2011 werd bereikt rond middernacht met 22,7°C.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries uit Kudelstaart van het onweer in de nacht naar 11 september 2011 gezien vanaf Schiphol.
In 2008 op 11 september de hoogste temperatuur van de herfst met 27,3°C op het KNMI-station Maastricht.
In 2002 op 11 september was de minimum-temperatuur op het KNMI-station Lauwersoog 17,3°C en dat was het hoogste minimum van september 2002.
Op 11 september 1948 viel in Schermerhorn 23 millimeter aan neerslag.
In 1947 vanaf 11- t/m 16 september op het KNMI-station Maastricht een hittegolf met een gemiddelde maximum-temperatuur van 29,7°C.
Op 11 september 1926 op het KNMI-station Maastricht een maximum van 31,3°C. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit maximum sinds 2016 herleid tot 30,3°C.
Op 11 september 1919 op het KNMI-station Maastricht 33,4°C. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit maximum sinds 2016 herleid tot 32,3°C.
In 1912 op 11 september op het KNMI-station Maastricht met 9,1°C het laagste maximum van de maand.
KEPLER
De Duitser Kepler was een zeer geleerd iemand die leefde van 1571 – 1630 en was astronoom, astroloog en wis- en natuurkundige. Kepler werd met name bekend door zijn studie van de hemelmechanica en met name de berekening van de planeetbewegingen, deze zijn vastgelegd in een drietal Wetten van Kepler. De wetten van Kepler zijn een drietal natuurkundige wetten op het gebied van de mechanica die de bewegingen van de planeten beschrijven.
De eerste wet van Kepler zegt dat alle planeten zich rond de zon bewegen in elliptische banen, waarbij de zon zich in één van de brandpunten van de ellips bevindt. De som van de afstanden van de planeet naar beide brandpunten is overal op de ellips gelijk.
De tweede wet van Kepler zegt dat de snelheid van een planeet in haar omloopbaan verandert zodanig dat in gelijke tijdsintervallen de oppervlakte, bestreken door de rechte lijn tussen de zon en de planeet gelijk is.
De derde wet van Kepler zegt dat het kwadraat van de omlooptijd van een planeet evenredig is met de derde macht van haar gemiddelde afstand tot de zon.
Allemaal een hele mond vol, kunt U het nog volgen?
Kepler heeft nog een standbeeld in de plaats Weil der Stadt in het Zwarte Woud, zie onderstaande foto.
Zo heeft de NASA een ruimtetelescoop vernoemd naar Kepler. Deze ruimtetelescoop Kepler is op zoek naar planeten die gelijkenis hebben met de aarde. Wetenschappers gaan er van uit dat alleen daar leven mogelijk is. Daarvoor moet de planeet niet te heet en niet te koud zijn, een vaste structuur hebben en vloeibaar water bevatten. Dat betekent dat de planeet ongeveer net zo ver van zijn ster moet staan als de aarde van de zon, ongeveer 150 miljoen kilometer. Bovendien moeten de ster en de planeet ongeveer even groot zijn als de zon en de aarde. Om die planeten te vinden zal de satelliet ruim drie jaar lang ongeveer honderdduizend sterren in de sterrenbeelden Zwaan en Lier in kaart brengen. Wanneer een planeet voor een ster langs gaat, kan de Kepler ruimtetelescoop waarnemen dat het licht van de ster iets minder fel wordt. De Kepler-ruimtetelescoop is een zeer krachtige telescoop. Als de Kepler-telescoop ’s nachts naar een dorp op aarde zou kijken, zou het kunnen zien dat de straatverlichting iets dimt als er iemand langs loopt.