DE SCHAAPSCHEERDERSKOUDE IN JUNI EN SOMS IN JUNI NOG DE IJSHEILIGEN!
| DONDERDAG 10 JUNI 2021 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 7,2°C Eelde tot 14,2°C Vlissingen – a/d grond: 2,5°C Twente – hoogste temperatuur: 27,9°C Arcen tot 20,2°C Wijk aan Zee – geen neerslag – zon: 15,4 uur Lelystad, Marknesse tot 8,4 uur Maastricht – hoogste windstoot 41 km/uur Lauwersoog WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 10 JUNI 2020 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 3,4°C Wijk aan Zee tot 11,8°C Arcen – a/d grond: Eelde 1,1°C en Wijk aan Zee 1,6°C – hoogste temperatuur: 21,3°C Arcen tot 15,6°C Lauwersoog – neerslag: nacht 0,3 mm Arcen, overdag 14,2 mm Herwijnen – zon: 11,5 uur Vlissingen tot zonloos Hoogeveen – hoogste windstoot 43 km/uur Vlieland WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 10 JUNI BORCULO
maximum-temperatuur: 31°C in 1993 tot 14,5°C in 1985
minimum-temperatuur: 5,4°C in 2001 tot 18,1°C in 2007
natste dag: 11,8 mm in 1998
zonnigste dag: 16,2 uur in 2006
DATUMRECORDS 10 JUNI KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 31,9°C Maastricht in 1937 tot 11,2°C Den Helder in 1909
minimum-temperatuur: 0,7°C Eelde in 1927 tot 18,4°C Schiphol in 1966
natste dag: 30,8 mm Hupsel in 2007
BIJZONDERHEDEN (DONDERDAG) 10 JUNI
In de nacht naar donderdag minima in het noordoosten en oosten van het land en in het duingebied van Voorschoten en Wijk aan Zee onder de 10°C. In Twente minima aan de grond tot ruim onder de 5°C met 2,5°C.
In de nacht naar donderdag de laagste temperaturen op waarnemingshoogte van 7,2°C op het KNMI-station Eelde gevolgd door 8,2°C op het KNMI-station Twente. De hoogste minima van 14,2°C op het KNMI-station Vlissingen gevolgd door 14°C op het KNMI-station Hoek van Holland. Het KNMI-station Hupsel had de laagste temperatuur van 9,8°C. Neerslag viel er niet in de nacht naar donderdag.
Onderstaande foto maakte Peter Visser vanuit Kijkduin van lichtende nachtwolken woensdagavond. Lichtende nachtwolken ontstaan als waterdamp afzet op stofdeeltjes in de hoge atmosfeer en wel de mesosfeer op een hoogte van 75-85 kilometer bij temperaturen van rond -100°C tot -140°C. Het vocht op de stofdeeltjes wordt omgezet in ijsvorming en dat weerkaats het zonlicht. De zon moet dan wel iets onder de horizon staan en dat kan alleen rond deze tijd. Het stof op die hoogte is meest ruimtestof afkomstig van meteorieten en mogelijk ook stof die door vulkanen in de hogere atmosfeer wordt geblazen.
Donderdag overdag in het algemeen wederom veel zon afgewisseld met in de loop van de dag de ontwikkeling van onschuldige stapelwolkjes en verder ook wat sluierbewolking. Maar dat ging niet op voor de kustgebieden van Zeeland en deels Zuid-Holland, daar hadden ze lang last van laaghangende bewolking en zeemist. Ook in Zuid-Limburg viel het wat tegen met de zon. De meeste zonneschijn was voor het IJsselmeergebied en noordwesten van het land met rond 15,5 uur tegen nog geen 10 uur in Zuid-Limburg.
De hoogste temperaturen van 27,9°C op het KNMI-station Arcen gevolgd door 27,5°C op het KNMI-station Ell. De laagste maxima van 202°C op het KNMI-station Wijk aan Zee gevolgd door 21°C op het KNMI-station Vlissingen. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden maxima van respectievelijk 26,7°C en 26,6°C. Neerslag viel er overdag ook nergens.
Onderstaande foto’s maakte Peter de Vries in de omgeving van Burgh-Haamstede in Zeeland.
– Vorig jaar in de nacht naar 10 juni op het KNMI-station Wijk aan Zee met 3,4°C de laagste temperatuur van de maand. De KNMI-stations Eelde en Wijk aan Zee kwamen aan de grond nog dichtbij het vriespunt met respectievelijk 1,1°C en 1,6°C. Overdag viel nog 14,2 millimeter op het KNMI-station Herwijnen.
– In de nacht naar 10 juni 2015 nog bijna grondvorst op het KNMI-station Wijk aan Zee met 0,5°C.
– Op 10 juni 2016 aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Twente met 1,7°C en het KNMI-station Eelde had ook nog 1,8°C aan de grond. Op het KNMI-station Woensdrecht met 5,6°C de laagste temperatuur van de maand.
– In de eerste decade van juni 2016 viel in Roermond 124,4 millimeter, Ysselstein 126 millimeter en in Venlo 132,5 millimeter. Van Venlo is een record voor Nederland, het oude record was 126,8 millimeter van 2003 in Marknesse.
DE KOUDE 10 JUNI VAN 2013
In de nacht naar 10 juni 2013 koelde het nog flink af, de IJsheiligen waren maar niet weg te slaan in 2013! Het KNMI-station Twente had op waarnemingshoogte 3,4°C en aan de grond -2,3°C. Ook het KNMI-station Woensdrecht had bijna grondvorst met +0,1°C en het KNMI-station Hupsel had +0,8°C aan de grond. Voor het KNMI-station Twente was de -2,3°C aan de grond een nieuw datumrecord voor 10 juni. Het oude record was -1,8°C van 10 juni 2001. Verder was de -2,3°C ook de laagste temperatuur aan de grond zo laat in het seizoen op het KNMI-station Twente.
Op 10 juni 2013 overdag grote temperatuurverschillen. Zo kwam het KNMI-station Arcen nog uit op 19,8°C met zon, maar onder de bewolking op het KNMI-station Terschelling geen hoger maximum dan 13°C. Zo kwam de temperatuur op het KNMI-station Terschelling voor het laatst op 7- en 8 mei boven de 20°C uit en om het nog erger te maken, sindsdien is alleen op 27- en 28 mei de 15°C nog gehaald.
De gemiddelde maximum-temperatuur over de eerste 10 dagen van juni 2013 was op het KNMI-station Terschelling uitgekomen op 13,4°C tegen normaal 17,4ºC. Op het KNMI-station Ell was het ruim 8°C warmer met 21,8°C tegen normaal 21,2ºC.
Onderstaande foto maakte Johan Effing uit het Twentse Losser op 10 juni 2013 van een droge Snoeinksbeek aldaar. Het was ook droog, voor de meeste plaatsen moest de eerste juni-druppel nog vallen.
SCHAAPSCHEERDERSKOUDE
Een dip in de temperatuur rond deze tijd van het jaar is niet ongebruikelijk en wordt ook wel de “midjunikoelte” genoemd. In 2018 op 24 juni met 17,3°C de meest koele juni-dag van 2018. In 2017 op 6- en 7 juni ruim onder de 20ºC met respectievelijk 18,6ºC en 16,6ºC in Borculo. In juni 2020 op 5 juni in Borculo nog een aanzienlijk lager maximum met 13,2ºC. Dat past wel een beetje in de tijd van het jaar en daarmee doelen we op de welbekende schaapscheerderskoude. Het komt vaker voor dat na een warme periode het weer omslaat in een koele periode zo rond half juni, een mooi voorbeeld hiervan was 1956.
Het jaar 1956 staat niet alleen bekend om zijn koude winter, maar ook om de koele zomer. Vrijwel alle drie de zomermaanden was het koud en regenachtig. Op 10 juni 1956 was er in het noorden en noordoosten nog wel wat warmte. In Joure werd het op 10 juni 1956 nog wel 25,3°C, maar dit was wel de enige zomerse temperatuur van die maand in het hele land. In het midden en zuiden was het die dag maar 14°C. Dat verschil leverde een scherpe scheidingslijn op, wat in het midden en oosten van Drenthe uitdraaide op een zone met zware hagelbuien. In het gebied van Emmen-Witteveen-Wijster vielen ijsbrokken uit de lucht met afmetingen tot zeven centimeter. Er was enorme schade aan dakpannen, ruiten gingen stuk en veel vee raakte gewond. Uiteraard viel er ook veel regen en de koeien glibberden door de wei! De zomer van 1956 kende in augustus ook nog een heuse storm.
Onderstaande foto is van het scheren van schapen en dat was vroeger typisch iets voor de maand juni in de periode van de schaapscheerderskoude. Tegenwoordig worden de schapen echt niet altijd in deze periode geschoren. Ondergetekende heeft zich al eens laten vertellen dat tegenwoordig de schapen worden geschoren wanneer het uitkomt!
Een typische weersomslag treedt gewoonlijk tussen 10 en 17 juni op. De Duitse meteoroloog Baur, weerman in de jaren vijftig in Duitsland, noemde dit verschijnsel het invallen van de Europese moesson. Volgens hem treedt dit op als reactie op het sterk verhitte Europese vasteland. Na het invallen daarvan kan het zomerweer zich geleidelijk herstellen, maar soms gebeurt dit helemaal niet. Vooral niet als de moesson laat begint, volgens Baur is “laat” na de zonnewende van 21 juni. In de klimatologische temperatuurgrafieken met gemiddelden komt de koele periode duidelijk naar voren. De temperatuurkromme laat zowaar een “deuk” zien tussen 5 en 20 juni. Deze periode is beter bekend als de schaapscheerderskoude. Vroeger was zo een gemiddeld koudere en sombere periode welkom bij de Schaapscheerders, want dan werd de kale huid van de schapen tenminste even niet aan de felle zon blootgesteld. De schaapscheerderskou lijkt op een herhaling van de ijsheiligen in mei. Dan kan het aan de grond rondom die periode licht vriezen. De echte schaapscheerderskou zou zelfs nog wat later in de periode vallen, zo rond de periode 18-24 juni. Het weerbeeld kenmerkt zich door uitgestrekte wolkenvelden met een wind uit de noordwesthoek en daarmee aanvoer vanaf de nog koude Noordzee. Dit jaar zit er nog geen periode van de schaapscheerderskou in de verwachting, mogelijk dat het weerbeeld komende zaterdag daar wel wat van wegheeft.
EERSTE DECADE JUNI 2021
De eerste decade van juni 2021 hebben we afgesloten op donderdag 10 juni, in Borculo met een etmaalgemiddelde van 19,2°C tegen vorig jaar 15,1°C, in 2019 was dat 18,2°C, in 2018 20,2°C en in 2017 16,9°C. In 2015 aanmerkelijk koeler met 15,2°C. Normaal voor de eerste decade van juni is een etmaalgemiddelde van 15,9°C voor Borculo. De warmste eerste juni-decade had Borculo in 1982 met 22,6°C.
De hoogste temperatuur in de eerste decade van juni 2021 was in Borculo 28,5°C tegen vorig jaar 29,2°C, in 2019 31,6°C, in 2018 was dat 31,2°C en in 2017 28,6°C. In 2015 was de hoogste temperatuur in de eerste decade van juni 32,1°C. De hoogste temperatuur voor de eerste decade van juni 2012 was slechts 22,3°C en dat was het laagste sinds 2001. In de eerste decade van juni 2001 in Borculo geen hoger maximum dan 21,5°C. De hoogste temperatuur voor de eerste juni-decade voor Borculo is 34,5°C van 3 juni 1982.
Neerslag viel in de eerste tien etmalen van juni dit jaar in Borculo 16 millimeter tegen vorig jaar 18 millimeter, in 2019 ook 16 millimeter, in 2018 was dat 24 millimeter en in 2017 26 millimeter. In de eerste decade van juni 2013 geen druppel neerslag. Normaal valt in Borculo in de eerste tien etmalen van juni rond 30 millimeter. In 2013 voor het eerst in Borculo geen neerslag in de eerste juni-decade. Hiervoor was de droogste eerste juni-decade die van 2007 met 0,8 millimeter. Maar het kan ook anders, in de eerste juni-decade van 1998 maar liefst 82 millimeter.
De zon scheen in Borculo in de eerste juni-decade van 2021 88 uur tegen vorig jaar 51 uur, in 2019 75 uur, in 2018 was dat 66 uur en in 2017 65 uur. In 2012 in de eerste juni-decade slechts 44 uur zon. Normaal voor Borculo is in de eerste tien etmalen van juni 71 uur zon. De eerste decade van juni 2013 had 108 uur zon in Borculo. De eerste decade van juni 1997 was met 113 uur zon nog net wat zonniger dan in 2013 voor Borculo sinds 1995.
Onderstaande foto maakte Johan Effing uit Losser, de rozen doen het goed.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2017 op 10 juni een zeer hoge UV-index, het KNMI waarschuwde al voor mogelijk een UV-index van 8 en dat is voor Nederland bijzonder hoog. Het RIVM meet de UV-index in Bilthoven en deze bereikte 10 juni 2017 een maximum van 7,6 en dat was even voor 15 uur.
In 2011 in de nacht naar 10 juni een flinke afkoeling. Op het KNMI-station Twente op waarnemingshoogte 4,8°C en aan de grond daar 0,9°C. Ook op de KNMI-stations Eelde, Heino en Volkel met respectievelijk 1,5°C, 1,6°C en 1,4°C lage temperaturen op tien centimeter boven het maaiveld.
Op 10 juni 2001 om 13 uur was het in het Zeeuwse Haamstede nog 19ºC, om 13.50 uur regende, onweerde en hagelde het bij tijdelijk maar 7,5ºC en er viel daar acht millimeter in een kwartier tijd.
– Op 10 juni 1935 was het tweede pinksterdag, op het KNMI-station De Bilt overdag een maximum van 28,2ºC en daarmee was het 7,7ºC warmer dan op eerste pinksterdag. Verder viel overdag op het KNMI-station De Bilt nog 20,2 millimeter. Zowel het maximum die dag als de neerslag zijn voor De Bilt nog steeds de datumrecords.
In 1927 op 10 juni op het inmiddels opgeheven KNMI-station Almen de laagste temperatuur van juni 1927 met 1,6°C in de weerhut. Het KNMI-station De Bilt kwam in die nacht uit op 2,6°C als laagste temperatuur en dat is voor De Bilt altijd nog de laagste temperatuur voor 10 juni sinds 1901. Door de homogenisatie van data is het minimum van 2,6°C op het KNMI-station De Bilt sinds 2016 herleid tot 2,2°C.
– In de eerste decade van juni 1912 had het KNMI-station De Bilt een gemiddelde barometerstand van 1007,8 hectopascal. Voor De Bilt is dit een laagterecord sinds 1900, daarna volgt de eerste decade van juni 1987 met 1009 hectopascal.
– Op 10 juni 1912 overleed een persoon door bliksem in Drunen. Verder waren er ook blikseminslagen in een woning in Zevenaar en Zeist. In Avereest kwam het nog tot twee windhozen.
VROEG ONWEER 10 JUNI 2014
In de nacht naar 10 juni 2014 hoge temperaturen tot na middernacht, zo stond het KNMI-station Schiphol rond middernacht nog op een zomerse temperatuur van 25°C, uiteindelijk daalde de temperatuur daar nog tot 17,4°C. De laagste temperatuur werd in de nacht naar 10 juni 2014 gemeten op het KNMI-station Twente met 13,3°C en op het KNMI-station Lauwersoog niet lager dan 18,3°C. In Borculo lag de temperatuur rond middernacht van 9- op 10 juni 2014 nog rond 20°C en uiteindelijk werd het minimum bereikt rond 5 uur met 16°C.
In de nacht naar 10 juni 2014 werd het tijdelijk rustiger en droger, eind van de nacht kwam er weer een actief regengebied vanuit het zuiden het land in, wederom met onweer. De meeste regen viel vanaf de avond van 9 juni 20 uur tot de volgende ochtend 8 uur op het KNMI-station Maastricht met 15 millimeter. In Borculo viel in die periode 8,6 millimeter en in Meddo bij Winterswijk 6,6 millimeter.
Onderstaande foto maakte Tinus Beckers uit Lichtenvoorde in de ochtend van 10 juni 2014 in alle vroegte tijdens het onweer, angstig dreigende lucht!
De maximum-temperaturen liepen 10 juni 2014 uiteen van 28,0°C op het KNMI-station Ell tot 21,8°C op het KNMI-station Wijk aan Zee. In Borculo scheen de zon op 10 juni 2014 negen uur en daarmee werd het 27,8°C.
We hadden in juni 2014 t/m 10 juni al drie etmalen op rij onweer gehad in Borculo en de laatste keer daarvoor met drie etmalen op rij onweer was voor Borculo in april 2014. Juni 2014 stond in Borculo totaal t/m 10 juni op vier etmalen met onweer en dat is precies het gemiddelde aantal voor de hele maand juni voor Borculo. Totaal kwam juni 2014 in Borculo uit op zes onweersdagen. In 2013 kwam juni in Borculo tot twee etmalen met onweer en in juni 2012 ook vier etmalen met onweer over de hele maand. Koploper voor juni is juni 1997 met tien etmalen met onweer in Borculo. Vanaf 2015 t/m 2017 in de maanden juni respectievelijk twee, vijf en drie etmalen met onweer in Borculo. Juni 2018 kwam in Borculo tot één etmaal met onweer, het laagste aantal voor juni sinds 2006 toen juni ook tot één etmaal met onweer kwam. In juni 2019 in Borculo vijf etmalen met onweer, het hoogste aantal voor juni sinds 2016 toen juni ook tot vijf etmalen met onweer kwam. Vorig jaar juni in Borculo drie etmalen met onweer. Juni 1995 is de enige juni-maand in Borculo zonder onweer.