HomeHomepagemaandag 21 juni

maandag 21 juni

MAANDAG 21 JUNI VOOR BORCULO DE NATSTE JUNI-DAG SINDS 1981!
SOMS GROTE THERMISCHE VERSCHILLEN TUSSEN DE METEOROLOGISCHE- EN DE ASTRONOMISCHE LENTE!

MAANDAG 21 JUNI 2021
KNMI-STATIONS
– laagste temperatuur: 12,6°C Terschelling tot 15,1°C Maastricht
– hoogste temperatuur: 18,7°C Ell tot 13,4°C Terschelling
– neerslag: nacht 42 mm Arcen, overdag 15 mm o.a. Stavoren
– zon: 1,2 uur Arcen, Ell tot zonloos o.a. Waddengebied, Zeeland
– hoogste windstoot 54 km/uur Hoek van Holland, Vlieland

WEERSTATION-BORCULO
laagste temperatuur: 13,3°C     hoogste temperatuur middernacht: 19,3°C
hoogste temperatuur overdag: 16,2°C
neerslag: 62,6 mm     zon: 0,2 uur     hoogste windstoot: 33,8 km/uur

EEN JAAR GELEDEN 21 JUNI 2020
KNMI-STATIONS
– laagste temperatuur: 8,8°C Nieuw Beerta tot 16,6°C Vlissingen
– a/d grond: Eelde 4,4°C
– hoogste temperatuur: 27°C Arcen tot 22,1°C Vlissingen
– neerslag: nacht droog, overdag 0,7 mm Terschelling
– zon: 9,1 uur Maastricht tot 4,1 uur Westdorpe
– hoogste windstoot 53 km/uur Vlieland

WEERSTATION-BORCULO
laagste temperatuur: 11,3°C     hoogste temperatuur: 26,2°C
geen neerslag     zon: 7,6 uur     hoogste windstoot: 27,4 km/uur

DATUMRECORDS 21 JUNI BORCULO
maximum-temperatuur:  31,8°C in 1998 tot 15,9°C in 1996
minimum-temperatuur: 5°C in 1987 tot 19,7°C in 2000
natste dag: 62,6 mm in 2021
zonnigste dag: 14,5 uur in 2017

DATUMRECORDS 21 JUNI KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 33°C Westdorpe in 2017 tot 11,6°C Den Helder in 1921
minimum-temperatuur: 2,5°C Den Helder in 1915 tot 18,7°C Maastricht in 2005
natste dag: 43,4 mm Leeuwarden in 2013

BIJZONDERHEDEN (MAANDAG) 21 JUNI

Maandag 21 juni de eerste astronomische zomerdag van 2021, maar niet bepaald een zomerse start. Dat begon al in de nacht naar maandag, een uitgebreid neerslaggebied trok vanuit het zuiden het land in en bracht neerslag van betekenis. Dit alles ten spijt van het prachtige avondrood op zondagavond. Want de weerspreuk “avondrood mooi weer aan boord” ging dit keer voor de maandag totaal niet op.
In de nacht naar maandag de laagste temperaturen op waarnemingshoogte van 12,6°C op het KNMI-station Terschelling gevolgd door 12,7°C op de KNMI-stations Marknesse en Stavoren. De hoogste minima van 15,1°C op het KNMI-station Maastricht gevolgd door 14,8°C op het KNMI-station Westdorpe. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minima van respectievelijk 13,3°C en 13,2°C. De meeste neerslag in de nacht naar maandag op de KNMI-stations Arcen en Hupsel met respectievelijk 42- en 39,4 millimeter. Op het KNMI-station Twente viel 38,4 millimeter. In Borculo viel tot maandagochtend 8 uur 45 millimeter.

Onderstaande foto maakte Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk waar maandag 57,6 millimeter naar beneden kwam. Voor de koeien was het ook even wennen, maandag niet schuilen voor de zon maar voor de regen.

Maandag overdag een kletsnatte bedoeling. Maandagmiddag werd het geleidelijk aan droger en eind van de middag was het op de meeste plaatsen in het oosten van het land droog. Voor de zon was dan ook weinig ruimte, maar een zonloze dag werd het niet overal. Met name voor het Waddengebied en Zeeland bleef het zonloos.
De hoogste temperaturen overdag van 18,7°C op het KNMI-station Ell gevolgd door 18,6°C op het KNMI-station Maastricht. De laagste maxima van 13,4°C op het KNMI-station Terschelling gevolgd door 13,7°C op het KNMI-station Nieuw Beerta. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden maxima van respectievelijk 15,0°C en 15,2°C. De meeste neerslag overdag viel op de KNMI-stations Hoogeveen en Stavoren met op beide stations 15 millimeter.
Vanaf middernacht tot maandag-avond 20 uur de meeste neerslag op het KNMI-station Twente met 46,8 millimeter en op het KNMI-station Hupsel 46,5 millimeter. Daarmee landelijk een nieuw datumrecord voor de neerslag, dat stond op 43,4 millimeter van 21 juni 2013 op het KNMI-station Leeuwarden.

Maandag met de start van de astronomische zomer kwam ook een eind aan de eerste hittegolf van dit jaar. Zeven KNMI-stations bereikten de status hittegolf de afgelopen dagen en dat waren Arcen, Eindhoven, Ell, Gilze-Rijen, Hupsel, Maastricht en Twente. Voor de KNMI-stations Hupsel en Twente duurde de hittegolf precies vijf dagen waarvan vijf zomerse dagen van 25°C en hoger en daarvan drie tropisch van 30°C en hoger. De overige vijf KNMI-stations hadden een hittegolf van zeven dagen. In Borculo kwam ook de hittegolf ten einde die vijf dagen duurde.
De hoogste temperatuur voor maandag voor o.a. Borculo werd bereikt in de nachtelijke uren met in Borculo 19,3°C om middernacht.

Onderstaand figuur was er maar druk mee op de maandag.

– Maandag 21 juni voor Borculo de natste 21 juni sinds 1981 met 62,6 millimeter. Het oude record voor 21 juni was 10,2 millimeter van 21 juni 2015. Voor de maand juni is het ook het natste etmaal geworden, dat was nog 20 juni 2013 met 43 millimeter. Het natste etmaal over het hele jaar blijft nog wel staan voor 26 augustus 2010 toen in Borculo 76,6 millimeter naar beneden kwam.
Enkele andere neerslag-cijfers in de Achterhoek op maandag: Meddo 57,6 millimeter, Sinderen 55 millimeter, Bredevoort 47 millimeter, Varsseveld 44 millimeter, Zieuwent 41 millimeter en Doetinchem 38 millimeter.

– In 2005 verliep de nacht naar 21 juni zeer warm. Op het KNMI-station Twente daalde de temperatuur niet verder dan tot 19,9°C. In Borculo kwam de temperatuur in de nacht naar 21 juni 2005 pas na 5.30 uur onder de 20°C en als laagste temperatuur in Borculo 19,6°C. Deze 19,6°C was in de laatste tien dagen van juni in Borculo in het verleden slechts twee keer hoger geweest. Op 29 juni 1994 een laagste temperatuur van 20,5°C en in 2000 op 21 juni 19,7°C als minimum in Borculo. In juni 2005 rond de 21e juni zeer droog en dat begon zijn tol te eisen in Nederland. In het zuidwesten van Nederland stond op diverse landerijen de tarwe gewoon te verbranden door de overvloedige zonneschijn. In het zuiden van Limburg was in juni 2005 t/m 21 juni op veel plaatsen nog maar zo’n zes millimeter neerslag gevallen. Dan te bedenken dat er in juni 2016 t/m 21 juni in hetzelfde Limburg in IJsselsteyn al 199 millimeter naar beneden kwam. In juni 2020 was o.a. in Chaam ook al 144 millimeter gevallen en in Meddo bij Winterswijk stond de teller t/m 21 juni al op 158 millimeter.

Onderstaande foto maakte Peter de Vries.

THERMISCH VERSCHIL ASTRONOMISCHE- EN METEOROLOGISCHE LENTE

Maandag 21 juni de eerste astronomische zomerdag en deze kent van jaar tot jaar soms grote verschillen tot anti-zomers aan toe! In 2018 was de start van de astronomische zomer alleen op de kalender, het weerbeeld totaal anti-zomers waarbij nergens de 20°C werd bereikt en droog bleef het ook niet! Dat aangaande was het wel een gigantisch verschil met 2017. In 2018 op 21 juni een vrij koele douche met in Borculo 19,3°C als maximum wel rond 10°C lager dan in 2017 op 21 juni toen regionaal de status hittegolf werd bereikt. Voor Borculo blijft de warmste zonnewende op 21 juni 1998 staan met 31,8°C. In 2017 voor Borculo de zonnigste zonnewende met 14,5 uur zon, dat was nog 21 juni 1998 met 11,4 uur zon.

Maandag 21 juni de eerste astronomische zomerdag, want op maandag 21 juni om 5:32 uur was de astronomische zomer van start gegaan, de meteorologische zomer was al van start gegaan op 1 juni. Daarmee ook verschil in het begin en eind tussen de astronomische- en meteorologische lente. Dat kan soms ook heel wat uitmaken in de gemiddelde etmaaltemperatuur, dit mede als maart een koude start kent zoals in 2018. Voor 2018 zien we daardoor ook een groot verschil in de gemiddelde temperatuur tussen de meteorologische lente en de astronomische lente en dat kwam door de koude eerste drie weken van maart 2018. De meteorologische lente van 2018 kwam in Borculo uit op een gemiddelde etmaaltemperatuur van 11,6°C en de astronomische lente 14,9°C, een verschil van 3,3°C. Voor Borculo was dit verschil alleen groter in 2006 met 3,4°C verschil en in 1996 en 1982 met 3,5°C verschil. Het kleinste verschil in 1991 met 0,7°C. Gemiddeld genomen is dit verschil in Borculo 2,4°C. In 2019 was het verschil tussen de astronomische- en de meteorologische lente ook 2,4°C. De meteorologische lente van 2019 had een etmaalgemiddelde van 10,2°C en de astronomische lente 12,6°C. In 2020 een verschil van 2,2°C, de meteorologische lente had een etmaalgemiddelde van 10,1°C en de astronomische lente 12,3°C. Nu in 2021 een verschil van 3,4°C, de meteorologische lente had een etmaalgemiddelde van 8,3°C en de astronomische lente 11,7°C.

Onderstaande foto maakte Frans Sijmons uit Klausheide, een fleurig zomers aanzicht met de start van de astronomische zomer. Maar voor het weerbeeld niet bepaald zomers.

HITTEGOLF

De KNMI-stations Gilze-Rijen en Westdorpe konden in 2017 op 21 juni als eerste KNMI-stations de status hittegolf bereiken als de temperatuur daar de 30°C zou halen. Dan hadden ze aan de criteria voldaan van vijf zomerse dagen op rij waarvan drie tropisch. En dat lukte op beide KNMI-stations, als eerste op het KNMI-station Westdorpe even voor 14.30 uur over de 30°C en het KNMI-station Gilze-Rijen volgde even na 15 uur. De laatste hittegolf in Nederland daarvoor had het KNMI-station Arcen in 2016 van 10- t/m 15 september.
Voor het KNMI-station De Bilt zat dat er niet in. Van een landelijke hittegolf was dan ook geen sprake. Slechts twee keer kwam het in juni tot een hittegolf, in 1941, 1976 en in 2005. De meeste hittegolven komen voor in juli en in augustus. In 1922 kwam het in mei al tot een hittegolf.

ASTRONOMISCHE ZOMER

De Datum 21 juni doorgaans de start van de astronomische zomer en daarmee ook de langste dag van het jaar. De zon bereikte maandag 21 juni om 5:32 uur zijn noordelijkste positie aan de hemel. Na 21 juni worden de dagen op het noordelijk halfrond weer korter. De maximale daglengte wordt bereikt rond 21 juni, wanneer de zon van ongeveer half zes ’s morgens tot tien uur ’s avonds kan schijnen. In noordelijke richting neemt de daglengte sterk toe, op Terschelling duurt de langste dag een half uur langer dan in Zuid-Limburg.
Hieronder Ziet U een plaatje met de vier standen van de aarde t.o.v. de zon die bepalend zijn voor het desbetreffende seizoen. De aarde is nu aangekomen in de meest linkse stand.

Met betrekking tot de neerslag in juni 2017, juni 2018 en juni 2019 is het verschil met 2016 in juni wel bizar groot! In Borculo stond de teller voor juni 2016 t/m 21 juni op 82 millimeter tegen in 2017 en 2018 op 26 millimeter en in 2019 op 32 millimeter. In juni 2020 met 70 millimeter t/m 21 juni was het verschil met juni 2016 veel kleiner. Borculo had de natste juni-maand in 1997 met 161 millimeter. In juni 1998 kwam Borculo tot 151 millimeter. Wat een verschil met juni 2006 toen er 12,8 millimeter viel in Borculo. Voor Borculo is ook 1998 het natste jaar met 1144 millimeter. Nu in juni 2021 staat de neerslagteller in Borculo inmiddels op 92 millimeter.

DAG VAN DE ZONNEWENDE

De start van de astronomische zomer wordt ook wel de zomerzonnewende of het solstitium genoemd. Dan bereikt het middelpunt van de zon de hoogste noordelijke positie op de Kreeftskeerkring. De weerkundige zomer was al op 1 juni begonnen.
De schijnbare baan van de zon wordt ook wel ecliptica genoemd. Deze ecliptica is de schijnbare jaarlijkse baan van de zon t.o.v. de sterren aan de hemel. Het vlak van de ecliptica bevat dus zowel het middelpunt van de zon als dat van de aarde. Van de zon uit gezien is de ecliptica de jaarlijkse baan van de aarde om de zon. De positie van een hemelobject t.o.v. de hemel-evenaar noemen we ook wel de declinatie.
Hieronder een plaatje waarop de positie van de aarde t.o.v. de zon wordt weergegeven op de dag van de zonnewende op het noordelijk halfrond. De zon bereikt dan haar hoogste punt op de Kreeftskeerkring. Ten noorden van de noordpoolcirkel wordt het op deze dag niet donker.

De start van de astronomische zomer is lang niet altijd reden voor gejuich. Een recent voorbeeld was 2009! In 2009 was de start van de astronomische zomer op 21 juni niet bepaald zomers. In Borculo liep op 21 juni 2009 in de ochtend de temperatuur nog op tot 18°C en dat was tevens het maximum. Maar even na de middag tijdens buien nog geen 13°C. Het KNMI-station Hupsel in de Achterhoek kwam 21 juni 2009 niet hoger dan 16,3°C. Het kan erger, in 1972 werd het in De Bilt niet “warmer” dan 13,4°C en dan te bedenken dat het in De Bilt op 21 december 1971 nog 12,1°C werd!
Daarentegen in juni 2007 t/m de 21e juni hele zachte nachten. In Borculo in juni 2007 t/m de 21e juni was de gemiddelde minimum-temperatuur 14,9°C. Normaal voor de hele maand is 10,8°C.

De hoogste temperaturen die in het verleden op en rond de dag van de zonnewende (21 juni) zijn gemeten dateren, voor wat betreft De Bilt, uit de jaren 2000, 1936 en 1941. In 2000 werd op 19 en 20 juni respectievelijk 33,5°C en 33,6ºC gemeten. Overigens is het datumrecord voor de 21e juni voor De Bilt 31,6ºC en dat werd gemeten in 1936. In een reeks vanaf 1901 maakte de langste dag twee keer deel uit van een heuse hittegolf. Dat was in 2005 met een hittegolf van 18 tot 25 juni en in 1941. We beleefden in 1941 een hittegolf van 10 dagen en wel van 17 t/m 26 juni. De warmste dag tijdens die hittegolf was de 23e juni met 33,2ºC. De hittegolf van 1976 die 17 dagen aanhield begon op 23 juni.
Door de homogenisatie van data door het KNMI is sinds 2016 het maximum van 31,6ºC van 21 juni 1936 herleid tot 30,4ºC. Verder is door de homogenisatie de hittegolf van 1941 korter geworden en wel tot zeven dagen vanaf 20- t/m 26 juni met de hoogste temperatuur op 23 juni met 32ºC.

Nu het bij ons zomer is op het noordelijk halfrond, dan is het winter op het zuidelijk halfrond. Hieronder een foto van juni 2007 vanuit Zuid-Afrika, toen viel er op enkele plaatsen een flink pak sneeuw.

EEN DUIK IN HET VERLEDEN

In IJsselstein stond t/m 21 juni 2016 de neerslagteller al op 191 millimeter. Op 21 juni 2016 in Skrins nog een ochtendaftapping over 24 uur van 35 millimeter.

In de nacht naar 21 juni 2014 minimum-temperaturen van 5,9°C op het KNMI-station Westdorpe tot 13,5°C op het KNMI-station Vlieland. Aan de grond daalde de temperatuur op het KNMI-station Ell tot 1,6°C.
Voor Borculo na twee dagen ruim onder de 20°C te zijn gebleven, werd het op 21 juni 2014 met 21,6°C de 17e warme dag van juni 2014. Normaal voor de hele maand juni is voor Borculo 18 warme dagen.
Onderstaande foto maakte Johan Effing uit Losser op 21 juni 2014, de volkstuinen in Losser lagen er groen bij.

In juni 2012 stond de meteorologische zomer op een laag pitje. Het thermisch dieptepunt was wel op 3- en 4 juni met respectievelijk 10,4°C en 10,3°C in Borculo en op het KNMI-station Twente op 3 juni geen hoger maximum dan 8,9°C en dat was een nieuw landelijk juni-record!

In 2003 nog een koude nacht van de zonnewende met op het KNMI-station Ell de laagste temperatuur van de maand met 5,2°C en aan de grond 1,4°C op het KNMI-station Volkel.

Op 21 juni 1998 de hoogste temperatuur van juni 1998 met 33°C op het inmiddels opgeheven KNMI-station Oost-Maarland. Dit was de hoogste temperatuur van de zonnewende sinds 1936 tot 2017. Op 21 juni 2017 kwam het KNMI-station Westdorpe ook tot 33,0°C.

Op 21 juni 1985 een ochtendaftapping over 24 uur op het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk van 76 millimeter.

Op 21 juni 1976 ging voor het KNMI-station De Bilt de op één na warmste 30-daagse periode van start. Van 21 juni t/m 20 juli werd een gemiddelde temperatuur van 21,8°C en op 11 dagen kwam de temperatuur boven de 30°C uit.

Op 21 juni 1950 op Terschelling en in Oude Zeug (NH) een ochtendaftapping over 24 uur van 17 millimeter, in Eindhoven en Vaals viel 11 millimeter. In Willemstad in Noord-Brabant kwam het nog tot een zware windhoos waarbij twee doden vielen. Op enkele plaatsen kwam het vijf uur lang tot onweer. In o.a. Ermelo, Harderwijk, Utrecht en Putten viel hagel met een doorsnede van 3-4 centimeter met veel schade tot gevolg.

In 1936 een landelijke hittegolf van 17 juni t/m 24 juni. In die periode op het KNMI-station De Bilt vier dagen op rij van 18-  t/m 21 juni boven de 30°C. Voor het KNMI-station De Bilt op 21 juni 1936 drie datumrecords en wel voor het maximum, minimum en het etmaalgemiddelde met respectievelijk 31,6°C , 18,6°C en 25,4°C. In Naaldwijk op 21 juni een maximum van 34,1°C.
Door de homogenisatie van data door het KNMI zijn bovengenoemde datumrecords sinds 2016 herleid en wel de 31,6°C tot 30,4°C , de 18,6°C tot 18°C en de 25,4°C tot 24,4°C. Verder door de homogenisatie is deze hittegolf ook komen te vervallen omdat op 18- en 19 juni de tropische grens niet werd bereikt met respectievelijk 29,5°C en 29,9°C.

Op 21 juni 1913 op het KNMI-station De Bilt een maximum-temperatuur van 14,4°C en in Schagen viel 46 millimeter. Het KNMI-station De Bilt had van 21 juni t/m 10 juli slechts 54 uur zon.

Onderstaande foto maakte Johan Effing uit Losser na de stortbui van ruim 40 millimeter op 20 juni 2013. De plantjes waren een dag later op 21 juni nog plat geslagen, maar gelukkig geen hagelschade.

NATTE EN KOUDE ZOMERS IN AANTOCHT

In 2014 kwam er nog een opmerkelijk bericht de wereld in vanuit Groot Brittannië. Britse meteorologen waarschuwden dat het niet onmogelijk is dat de zomers de komende jaren kletsnat en koud verlopen, mogelijk wel t/m 2030. De oorzaak moet gezocht worden in de opwarming van het klimaat en daarbij zit Groot Brittannië in een bijzondere weercyclus die al begonnen is in 2007. De zomers waren daar sinds 2007 al natter dan normaal. De zomer van 2012 was zelfs de natste van de afgelopen 100 jaar. De opgemaakte verwachtingen zijn gebaseerd op een weercyclus die zich ook al voordeed in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. De weercyclus wordt voor een deel bepaald door de warme luchtstromen tussen de atmosfeer en de Atlantische Oceaan. Een centrale rol hierbij is weggelegd voor de golfstroom of Noord-Atlantische Drift, dit is een krachtige en warme stroming in de oceaan die een invloed heeft op ons weer. De golfstroom trekt steeds verder in de richting van het zuiden waardoor koude wind uit het noorden steeds meer vrijspel krijgt. Hierdoor daalt de temperatuur en neemt de hoeveelheid neerslag in o.a. Groot Brittannië toe.

De regen van juni 2012 had de natuur en menige tuin wel goed gedaan, zie onderstaande foto.

error: Content Protected