KOUDE NACHT NAAR VRIJDAG MET IN BRABANT BIJNA GRONDVORST!
HET WAS SINDS 1901 NIET EERDER ZO WARM ALS IN 2019 OP 25 JUNI!
| VRIJDAG 25 JUNI 2021 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 5,6°C Eelde tot 14,2°C Vlissingen – a/d grond: 0,9°C Volkel, o.a. Eelde 2,3°C – hoogste temperatuur: 22,4°C o.a. Arcen tot 18,1°C Westdorpe – neerslag: nacht droog, overdag 3,5 mm Vlissingen – zon: 8,1 uur Maastricht tot 0,2 uur Westdorpe – hoogste windstoot 48 km/uur IJmuiden WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 25 JUNI 2020 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 12,2°C Hoogeveen tot 18,9°C Eindhoven – hoogste temperatuur: 31,6°C Arcen tot 25,4°C Lauwersoog – geen neerslag – zon: 15,7 uur Den Helder, Terschelling tot 11,8 uur Arcen – hoogste windstoot 49 km/uur Vlieland WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 25 JUNI BORCULO
maximum-temperatuur: 36,2°C in 2019 tot 14,5°C in 1984
minimum-temperatuur: 5,4°C in 1997 tot 21°C in 2019
natste dag: 8,5 mm in 1984
zonnigste dag: 15,8 uur in 1999
DATUMRECORDS 25 JUNI KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 36,5°C Hupsel in 2019 tot 11,5°C Maastricht in 1929
minimum-temperatuur: 3,2°C Eelde in 1999 tot 21,9°C Maastricht in 2019
natste dag: 28,5 mm Heino in 2006
BIJZONDERHEDEN (VRIJDAG) 25 JUNI
De nacht naar vrijdag verliep regionaal koud met in Brabant aan de grond nog bijna grondvorst. Regionaal waren de verschillen wel groot met in het zuidwesten, noordwesten en deels noorden van het land minima boven de 10°C. Verspreid over het land kwam het tot brede opklaringen, in de loop van de nacht nam de bewolking in het westen van het land al weer toe.
In de nacht naar vrijdag de laagste temperaturen op waarnemingshoogte van 5,6°C op het KNMI-station Eelde gevolgd door 5,9°C op het KNMI-station Volkel. De hoogste minima van 14,2°C op het KNMI-station Vlissingen gevolgd door 11,4°C op het KNMI-station Hoek van Holland. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minima van respectievelijk 10,2°C en 9,6°C. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Volkel met 0,9°C gevolgd door 1,6°C op het KNMI-station Eindhoven. Neerslag viel er niet in de nacht naar vrijdag.
Vrijdag overdag begon in het oosten van het land met veel zon, in het westen veel bewolking die in de loop van vrijdagochtend/-middag verder oostwaarts over het land trok. Ook in het oosten van het land kreeg in de loop van vrijdag de bewolking de overhand met nog wel van tijd tot tijd ruimte voor wat zon. In het westen en zuiden van het land bleef het vrijdag overdag ook niet droog en die storing met regen/buiige neerslag trok verder oostwaarts. Tot in het begin van vrijdagavond hield het oosten van het land het nog droog.
De hoogste temperaturen van 22,4°C op de KNMI-stations Arcen en Maastricht gevolgd door 22,1°C op het KNMI-station Ell. De laagste maxima van 18,1°C op de KNMI-stations Westdorpe en Wilhelminadorp gevolgd door 18,4°C op het KNMI-station Wijk aan Zee. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden maxima van respectievelijk 21,9°C en 21,3°C. De meeste neerslag viel op de KNMI-stations Vlissingen en Rotterdam met respectievelijk 3- en 3,5 millimeter. De zon scheen in de oostelijke delen van het land 6- tot 8 uur tegen in het westen op diverse stations nog geen uur.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, de varkens waren in 2019 op 25 juni er al vroeg bij voor een heerlijk modderbad voor enige afkoeling. Vorig jaar op 25 juni voor het tweede jaar op rij alle reden om ook een verfrissend modderbad te nemen, maar niet zo warm als op 25 juni 2019. Nu in 2021 op vrijdag 25 juni was er geen reden om op de vroege ochtend al een verkoelend bad te nemen. Dat zeker niet in delen van Brabant waar menig tent-slaper het wel gemerkt zal hebben dat de nacht koud verliep voor de tijd van het jaar.
– Vorig jaar 25 juni op de KNMI-stations Eindhoven, Den Helder, Hoek van Holland, Schiphol, Vlieland en Vlissingen de laagste temperatuur van 18°C en hoger, de warmste plek het KNMI-station Eindhoven met 18,9°C. Minima van 18°C en hoger zijn ruim boven normale minima voor deze tijd van het jaar, normaal voor deze tijd is rond 12°C als minimum-temperatuur. In 2013 op 25 juni was landelijk de hoogste temperatuur net 19°C op het KNMI-station Woensdrecht.
– Vorig jaar in Borculo op 25 juni de eerste tropische dag van 2020 met 30,5°C. Voor Borculo werd het ook de warmste 25 juni sinds 1981, het oude datumrecord was 29,5°C van 25 juni 1995.
– De UV-index was vorig jaar 25 juni 7-8, de waarde 8 werd bereikt in Zuid-Limburg en in de Achterhoek was het 6. In Nederland wordt de UV-index alleen in Bilthoven gemeten. Sinds 2002 is nog maar 4 keer een zonkracht van tenminste 8 gemeten. In 2017 gebeurde dit twee keer en wel op 18 juni met 8,1 en op 11 juni met 8,7. Dit was de hoogste zonkracht van deze eeuw, je kunt dan al binnen 10 minuten verbranden! Een record werd gemeten op 25 juni 1995 met een UV-index van 9,0.
– In de nacht naar 25 juni 2014 minimum-temperaturen op waarnemingshoogte van 6,2°C op het KNMI-station Twente tot 13,2°C op het KNMI-station Lauwersoog. Aan de grond kwam het wederom bijna tot grondvorst met +1°C op het KNMI-station Twente.
– Op het KNMI-station Maastricht kwam over het hele etmaal van 25 juni 2019 de temperatuur niet lager dan 21,9°C en daarmee een landelijk minimum-record voor juni. Het oude record stond op 21,5°C van 27 juni 1976 in IJmuiden. Ook het KNMI-station De Bilt bereikte 25 juni 2019 met 19,5°C een nieuw minimum-record voor juni sinds 1901. Het oude record was 19,4°C van 27 juni 1947.
– In Nederland kwam in 2005 al een einde aan een landelijke hittegolf op 25 juni, het was toen het einde van de 36e landelijke hittegolf. Dat was ook de eerste hittegolf in juni sinds juni 1976!
– Sinds 2006 werd in Bilthoven bij het RIVM slechts vier keer een UV-index boven de 8 gemeten. In 2017 gebeurde dit maar liefst twee keer met op 11 juni zonkracht 8,7 en op 18 juni zonkracht 8,1. In het zuiden van het land wordt niet gemeten, maar het is aannemelijk dat daar zelfs waarden van boven zonkracht 9 zijn gehaald. Het record voor het midden van Nederland is zonkracht 9,0 en dat werd gemeten op 25 juni 1995. De uitbarsting van de vulkaan Pinatubo op de Filipijnen in 1991 zorgde in de jaren erna voor een dunnere ozonlaag.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons, zijn hond pootje baden voor enige afkoeling. Dat was dit jaar op vrijdag 25 juni niet echt nodig, het verschil in de hoogste temperatuur landelijk vorig jaar 25 juni met dit jaar was wel bijna 10°C.
DE RECORDWARME 25 JUNI 2019
In 2019 in de nacht naar 25 juni op elf KNMI-stations een tropennacht en daarvan spreken we als de laagste temperatuur niet onder de 20°C uitkomt. Met name in het midden en zuidoosten van het land een tropennacht op veel KNMI-stations, verder op het KNMI-station Twente en in het noorden op het KNMI-station Leeuwarden een tropennacht. In de Achterhoek op het KNMI-station Hupsel geen tropennacht met 19,3°C als laagste temperatuur, daarentegen in Borculo wel met 21°C. Het KNMI-station Eindhoven kwam in de nacht naar 25 juni 2019 niet lager dan 22,8°C en daarmee het hoogste minimum voor juni ooit in ons land gemeten in de nachtelijke uren. Maar over het hele etmaal van 25 juni 2019 was het minimum op het KNMI-station Eindhoven 20,4°C. Voor Borculo met 21,0°C als minimum in de nacht naar 25 juni 2019 net geen juni-record, want op 18 juni 2002 had Borcuo 21,1°C als minimum. Over het hele etmaal van 25 juni in Borculo 16,1°C als minimum, dat kwam omdat later op 25 juni met een westelijke wind koelere lucht het land instroomde.
Op onderstaande foto het KNMI-station Hupsel in de Achterhoek, de warmste plek van Nederland op 25 juni 2019 en ook de warmste 25 juni voor Nederland sinds 1901.
In 2019 op 25 juni overdag ging Nederland op weg naar tot dan de warmste dag van 2019, dat was nog 33,1°C van 24 juni op het KNMI-station Hupsel. Daar had het KNMI-station Hupsel op 25 juni 2019 geen moeite mee, want om 13.15 uur kwam het KNMI-station Hupsel daar al overheen. Daarna ging het KNMI-station Hupsel “vrolijk” verder omhoog. Voor velen de vraag hoe dicht het zou naderen tot de hoogste juni-temperatuur voor Nederland dat op naam staat van het KNMI-station Maastricht met 37,2°C van 27 juni 1947 en op diezelfde dag op het inmiddels opgeheven KNMI-station Venlo met 37,9°C. Uiteindelijk landelijk de hoogste temperatuur op het KNMI-station Hupsel met 36,5°C en daarmee de warmste 25 juni voor Nederland sinds 1901, het oude record was 34,0°C op het KNMI-station Volkel van 25 juni 1976. Het etmaalgemiddelde kwam uit op 28,8°C en dat werd een nieuw landelijk record voor juni, het oude record stond op 28,7°C van 27 juni 1947 op het KNMI-station Maastricht.
Ook het KNMI-station De Bilt bereikte een nieuw dagrecord met 33,2°C, het oude record voor 25 juni was 32,9°C van 25 juni 1976. Borculo bereikte met 36,2°C ook een nieuw datumrecord, het oude record werd werkelijk verpulverd en stond op 30,0°C van 25 juni 1994.
ZON
De zon maakte deze dagen in 2020 en 2019 rond deze tijd overuren, dit jaar deze dagen duidelijk minder. Maar de maand juni heeft o.a. in Borculo al wel een zonnig karakter. Inmiddels heeft de zon in juni in Borculo 204 uur geschenen tegen vorig jaar t/m 25 juni 176 uur zon. In juni 2019 t/m 25 juni al 215 uur zon en dat was toen al ruimschoots boven normaal voor de hele maand. Normaal voor Borculo over de hele maand schijnt de zon 191 uur. Verder had de zon in juni 2019 t/m 25 juni elke dag nog geschenen, m.a.w. nog geen zonloze juni-dag en dat zou ook zo blijven. In juni 2020 t/m 25 juni twee zonloze dagen en over de hele maand ook twee, nu in juni 2021 inmiddels twee zonloze dagen. In juni 2018 t/m 25 juni in Borculo één zonloze dag en in juni 2017 ook één zonloze dag en over de hele maanden juni 2018 en juni 2017 ook één zonloze dag. In 2017 in Borculo op 24 juni wel de eerste zonloze juni-dag voor Borculo sinds 28 juni 2013! De juni-maanden van 2014, 2015 en 2016 hadden geen enkele zonloze dag, in de jaren 2001 t/m 2004 had juni ook geen enkele zonloze dag.
Voor Borculo kwam in 2017 op 24 juni een eind aan een periode van 36 etmalen op rij met elke dag zon. Dat is zeker geen extreem lange periode, want in 2019 kwam Borculo tot een periode van 82 dagen met elke dag zon. In 2016 t/m 25 juni voor Borculo 26 dagen op rij met elke dag zon en dat liep nog op tot 63 etmalen op rij. In 2015 mocht het dan met de temperaturen rond deze tijd dikwijls beneden de maat zijn geweest, met de zon was er wel positief nieuws te noemen. Voor de laatste zonloze dag moesten we in 2015 voor 25 juni in Borculo al weer terug naar 29 maart. Met andere woorden, t/m 25 juni 2015 in Borculo een periode van 88 etmalen met elke dag zon en dat zou nog oplopen tot uiteindelijk 104 etmalen op rij! Voor Borculo t/m 25 juni in 2015 toen al de langste periode sinds begin augustus 2009. In 2009 in Borculo vanaf begin mei t/m begin augustus een periode van 93 dagen op rij met elke dag zon. Uiteindelijk zou de periode in 2015 van 104 etmalen op rij met elke dag zon de langste periode worden voor Borculo sinds het begin van de zonurenmeting in 1995. Daarvoor was de langste periode 93 etmalen op rij in 2009 van 7 mei t/m 7 augustus. In 2019 kwam Borculo tot de langste periode met elke dag zon van 71 etmalen op rij, in 2020 was de langste periode met elke dag zon 75 dagen op rij en dit jaar inmiddels 55 dagen op rij.
In 2011 in Borculo op 25 juni de eerste zonloze dag van juni 2011. In juni 2012 t/m 25 juni twee zonloze dagen in Borculo en in juni 2013 t/m 25 juni één zonloze dag. Koploper in zonloze dagen in juni is voor Borculo juni 1993 met acht zonloze dagen.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons uit Klausheide, het gras blijft ver achter t.o.v. de paardenbloemen door de droogte. De foto is van 2017 rond deze tijd, hetzelfde beeld zagen we ook in 2018 en 2019 rond deze tijd. In 2020 was het evenals nu niet zo dramatisch.
TT-ASSEN
Het laatste weekend van juni staat ook altijd in het teken van de TT van Assen en daar weten ze ook heel goed wat slecht weer is! In Borculo werd het in 1984 op 25 juni niet warmer dan 14,5°C en ook in 2011 op 25 juni slechts 15°C! In 2011 op 25 juni werd de TT van Assen verreden en toen kwamen oude herinneringen weer boven water, letterlijk en figuurlijk “boven water”. Op 26 juni 2004 werd ook de jaarlijkse TT van Assen gehouden en het bijzondere dat jaar was dat het droog was en dat was de zes jaar daarvoor niet meer gebeurd. Maar ook vanaf 2005 was het niet altijd droog, de jaren 2007, 2009 en 2010 verliepen overwegend droog. Daarbij komt ook nog dat het soms koud was, op 24 juni 1978 werd de TT van Assen verreden en dat werd de koudste na-oorlogse TT met veel buien. De temperatuur kwam toen in Assen niet hoger dan 14°C. In 2016, 2017 en 2018 weer niet droog tijdens de TT van Assen, in 2019 droog en in 2020 door de corona-pandemie geen TT.
CYCLOON CHAAM EN TRICHT
In het zuiden zullen ze deze dagen nog wel even terug denken aan 25 juni 1967! Met name in Chaam en Tricht zijn ze de vernietigende tornado’s van 25 juni 1967 zeker niet vergeten. In 2015 werd op 25 juni in Tricht een nieuw bronzen beeld onthuld, het vorige bronzen beeld werd in het begin van 2012 door dieven ontvreemd. In Chaam werd door burgemeester Minses van de gemeente Alphen-Chaam en in het bijzijn van een aantal slachtoffers en/of getuigen een (nieuw) gedenkteken onthuld bij een destijds getroffen eikenboom.
Op onderstaande foto de hierboven genoemde eikenboom.
Eén van de zwaarste cyclonen van de 20e-eeuw was die van Chaam en Tricht op 25 juni 1967 met een kracht van F3 op de schaal van Fujita. Het pad van de cycloon was terug te traceren tot in het zuiden van België. In Oostmalle in België werd de helft van de huizen beschadigd en in het Brabantse Chaam en Tricht werd een enorme schade aangericht en er vielen zeven doden.
Hieronder een tweetal foto’s van de cycloon die over Chaam en Tricht raasde.
Hieronder een foto van de Belgische plaats Oostmalle die net wat eerder werd getroffen.
SINT JANSLOT
De vroegste zonsopkomst hebben we in Nederland op 17 of 18 juni. Dan komt de zon in Utrecht op om 5.18 uur (zomertijd). De laatste zonsondergang is dan een week later op 25 juni om 22.04 uur.
Rond de 24e juni staat de zon o.a. in Nederland op zijn hoogste punt en is de daglichtperiode ruim 16 uur! Zelfs rond middernacht is het aan de noordkant niet helemaal donker en kunnen we ook hier een glimp opvangen van de midzomernacht aan de Noordpool.
De natuur reageert op de zonnewende. Bomen en struiken vormen nu het zogenaamde Sint Janslot. Bomen groeien nu ook echt in de lengte en breedte. Ze barsten werkelijk uit hun voegen en de bast vertoont kleinere en grotere scheuren. Let maar eens op de lichtgroene takken aan de bomen. Bij nieuwe of pas verplante bomen wacht de vakman meestal tot na 24 juni. De kans is groot dat de boom of struik alsnog gaat groeien!
Ook sommige vogels reageren op de zonnewende. Het korter worden van de daglichtperiode zorgt ervoor dat de zanglijster die bijna onafgebroken vanaf februari zijn lied zingt gaandeweg steeds stiller wordt.
Een hele mooie plant die nu gaat groeien is het Sint Janskruid. Met zijn heldergele bloemen geeft hij de velden een warme kleur. Als je in de bloeistengel knijpt dan zie je rood sap verschijnen.
De bijnaam van Sint Janskruid is ‘jaag den duvel’. Vroeger hing men het kruid in een boeketje boven de deur om kwade geesten buiten te houden. Dit mooie zonnekruid wordt verzameld als de zon op zijn hoogste punt staat op het Sint-Jansfeest, de 24e juni. Sint Janskruid geeft rust, structuur, nieuwe levensmoed en optimisme. Het is dan ook begrijpelijk dat deze plant versterkend en kalmerend werkt op het zenuwstelsel. De olie die gemaakt wordt van de bloemetjes is donkerrood gekleurd en is zeer geschikt bij brandwonden en na zonnebrand, bij winterhanden en als massage-olie. Het verbetert de doorbloeding en is zeer verwarmend bij spier- en gewrichtspijnen. Verder werkt ze goed bij huiduitslagen en eczemen die positief reageren op de zon. Er zijn mensen die juist nu de bloemen plukken en deze in flessen zonnebloemolie doen. De olie zal helemaal rood kleuren door het sap. Vooral vroeg in de morgen moet er geplukt worden. Want ook hier geldt niet voor niets: “de morgenstond heeft goud in de mond!” Hieronder een foto van het Sint Janskruid.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In Noorwegen in juni 2018 acht tropische dagen waarvan vier op rij in de periode 25- t/m 28 juni. De hoogste temperatuur van juni 2018 in Noorwegen werd bereikt op 26 juni met 33,8°C.
In de nacht naar 25 juni 2011 de laagste temperaturen in het noordoosten waar de opklaringen nog het langst stand hielden. Op het KNMI-station Eelde aan de grond nog 2,9°C. Een frisse nacht en dat hebben de TT-bezoekers toen gemerkt die overnachten in een tent.
Een aardbeving in Stramproy kwam in 1960 op 25 juni uit op 4.2 op de Schaal van Richter.
De zachtste nacht voor 25 juni had het KNMI-station De Bilt in 1941 met 17,8°C. Dit was tijdens de landelijke hittegolf van 17- t/m 27 juni met elf zomerse- en drie tropische dagen. Door de homogenisatie van data door het KNMI is het minimum van 17,8°C sinds 2016 herleid tot 17,2°C, daarmee nog wel het hoogste minimum voor 25 juni. Ook is de genoemde hittegolf door de homogenisatie korter geworden en wel vanaf 20 juni t/m 26 juni.
Het inmiddels opgeheven KNMI-station Warnsveld had tijdens deze hittegolf op 25 juni een maximum-temperatuur van 34,5°C.
In 1925 van 4 – 13 juni één van de zonnigste periode in juni met 125,8 uur zon op het KNMI-station De Bilt. Dat was goed voor een negende plaats. De zonnigste periode is 25 juni – 4 juli 1976 met 147,1 uur zon.
Het KNMI-station De Bilt had van 25 juni t/m 4 juli 1913 slechts 8,5 uur zon
DE BEREKLAUW
Onderstaande foto maakte Gerard Kiewiet uit Zuidhorn van een bereklauw.
Een bereklauw is zeker geen ongevaarlijke plant. Deze kan ernstige huidirritatie tot derdegraads verbranding veroorzaken. Vooral de stengel en de bladsteelharen veroorzaken wonden. Wie in aanraking komt met de plant terwijl de zon schijnt, kan er zelfs ernstige brandwonden aan overhouden. Zij kunnen zelfs zo erg zijn dat er wonden kunnen ontstaan tot in de derdegraad. In minder ernstige gevallen ontstaat vaak eerst een brandblaar, die later overgaat in een soort zwerende wond. Het verdwijnen daarvan kan een langdurige kwestie zijn. De bereklauw kan wel drie tot vier meter hoog worden en heeft grote bladeren die behaard zijn. De bloemen zijn eveneens groot en wit. De plant komt uit Rusland en is ingevoerd omdat veel mensen hem prachtig vonden.