SEPTEMBER KAN AL BEHOORLIJK KOUDE NACHTEN OPLEVEREN!
| ZATERDAG 4 SEPTEMBER 2021 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 9,6°C Heino tot 15°C Lauwersoog – hoogste temperatuur: 21,9°C Hoek van Holland tot 18,2°C Lauwersoog – geen neerslag – zon: 9,7 uur Voorschoten tot 4,1 uur Wilhelminadorp – hoogste windstoot 40 km/uur IJmuiden WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 4 SEPTEMBER 2020 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 12°C Terschelling tot 18,1°C Maastricht – hoogste temperatuur: 23,2°C Eindhoven tot 19°C Vlissingen – neerslag: nacht 9,1 mm Heino, overdag 1,9 mm Maastricht – zon: 6,9 uur Deelen tot 0,6 uur Maastricht – hoogste windstoot 55 km/uur Vlissingen WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 4 SEPTEMBER BORCULO
maximum-temperatuur: 27,6°C in 1999 tot 14°C in 1992
minimum-temperatuur: 5,5°C in 1989 tot 19,2°C in 2011
natste dag: 13 mm in 1985
zonnigste dag: 12,1 uur in 2005
DATUMRECORDS 4 SEPTEMBER KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 34,2°C Maastricht in 1929 tot 11,5°C Eelde in 1925
minimum-temperatuur: 2,2°C De Bilt in 1923 tot 18,4°C Vlissingen in 2018
natste dag: 41,1 mm De Bilt in 2015
BIJZONDERHEDEN (ZATERDAG) 4 SEPTEMBER
In de nacht naar zaterdag de laagste temperaturen in de provincie Overijssel met op het KNMI-station Heino als enige van de KNMI-stations onder de 10°C met 9,6°C. De hoogste minima in het noorden van het land met op het KNMI-station Lauwersoog 15,0°C. De laagste temperaturen in Overijssel werden bereikt met opklaringen die daar het langst stand hielden, uiteindelijk in nagenoeg het hele land overwegend bewolkt.
Zaterdag overdag ging dan ook van start met in het hele land bewolkt, in het zuiden al vrij snel de eerste opklaringen die langzaam wat verder noordwaarts trokken, maar wat later opnieuw weer zuidwaarts trokken. Daarmee tegen de verwachting in had halverwege de ochtend het oosten van Groningen meer zon dan het zuiden van het land. Het midden van het land stond halverwege de ochtend ook op een half uur zonneschijn en daarna ging het snel met de opklaringen in het midden van het land van west naar oost. Daarna kreeg de zon meer ruimte in het noorden van het land en tegen de verwachting in pas tegen halverwege de middag ook in het zuiden van het land. Verrassend was nog wel dat stapelwolken totaal niet tot ontwikkeling kwamen. Uiteindelijk in de loop van zaterdagmiddag in het hele land wolkenloos.
De meeste zon zaterdag in een strook over het midden van het land van west naar oost met rond 9- tot 10 uur, daarna volgde het noorden van het land met rond 7- tot 8 uur. Tegen de verwachting in kwam het zuidwesten van het land tot rond 4- tot 5 uur. De temperaturen het hoogst in de zuidelijke helft van Zuid-Holland, Noord-Brabant, Gelderland en de zuidelijke delen van Overijssel met 21°C tot 22°C. De laagste maxima in het uiterste noordwesten van het land en het Waddengebied met 18°C tot 19°C. Er stond niet al teveel wind, in de kustgebieden regionaal nog net een vrij krachtige wind windkracht 5.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries.
– Voor Borculo werd op 4 september 2018 de 121e warme dag van 2018 en daarmee een evenaring van het record van de jaren 1982 en 2016. Ook werd het voor Borculo de 75e zomerse dag van 2018, toen al 18 zomerse dagen meer dan het oude record van 57 zomerse dagen in 2006. Wel een groot verschil met nu en vorig jaar, vorig jaar t/m 4 september telde Borculo 105 warme dagen en 40 zomerse dagen en nu in 2021 91 warme dagen en 29 zomerse dagen.
– De zomer van 2018 werd in Borculo met 752 uur zon de zonnigste zomer sinds het begin van de automatische zonurenregistratie. De zomer van 2019 kwam in Borculo tot 730 uur zon, de zomer van 2020 tot 605 uur en zon en de zomer van 2021 tot 145 uur zon. Normaal voor Borculo is in de zomer rond 580 uur zon. De zomers van 2016 en 2017 kwamen niet zover met respectievelijk 563- en 541 uur zon.
De zomers van 2018, 2019 en 2020 hebben de Achterhoekse wijnbouwers goed gedaan, in de zomer van 2021 een stuk minder. Nu in september kunnen de wijnbouwers dan ook nog wel wat zon gebruiken en dat lijkt tot eind volgende week ook wel te lukken. Onderstaande foto is van zaterdagmiddag 4 september, toen stonden de druiven ook in de zon in de Achterhoek.
TEMPERATUURVERSCHILLEN IN SEPTEMBER
September is zo’n typische nazomermaand met soms temperaturen die ver uit elkaar kunnen liggen. In 2006 bijvoorbeeld hoge minimum-temperaturen op 6 september, op het KNMI-station Ell in Limburg zelfs 18,1°C en ook het Achterhoekse KNMI-station Hupsel zat met een minimum van 17,9°C daar niet ver onder. Borculo bereikte op 6 september 2006 met een minimum-temperatuur van 17,8°C tot dan zelfs het hoogste minimum voor een september-etmaal sinds 1981. Maar dat record sneuvelde in september 2011! In de nacht naar 4 september 2011 in Borculo een laagste temperatuur van 19,2°C en dat is nu nog het hoogste minimum voor een september-etmaal sinds 1981 voor Borculo. In september 2018 op 4 september kwam het KNMI-station Vlissingen niet lager dan 18,4°C en daarmee het hoogste minimum van september 2018.
In 2007 hele andere temperaturen, zo daalde de temperatuur in de nacht van 4 september 2007 op het KNMI-station Heino tot 5,7°C. Aan de grond daalde de temperatuur op het KNMI-station Soesterberg toen tot 2°C, bijna grondvorst! Overigens kan het begin september al behoorlijk koud zijn, op 4 september 1977 kwam het op diverse plaatsen al tot wat nachtvorst met op het KNMI-station De Bilt -0,2°C op 10 centimeter boven het maaiveld.
September 2018 kende ook heel wat koude nachten en dat begon al gelijk op 1 september met 4,5°C op het KNMI-station Twente en aan de grond grondvorst met -0,4°C. Op het KNMI-station Twente op 14 september 2018 grondvorst met -0,7°C, op 25 september 0,1°C op waarnemingshoogte en -2,8°C aan de grond, op 26 september -0,4°C aan de grond. De eerste vorst op waarnemingshoogte werd in de herfst van 2018 bereikt op 29 september op het KNMI-station Twente met -0,8°C en aan de grond -4,6°C. De laagste temperatuur van september 2018 werd bereikt op 30 september op het KNMI-station Twente met -1,5°C en aan de grond -4,4°C op het KNMI-station Eindhoven. In september 2019 op 18 september landelijk de eerste grondvorst met -0,9°C op het KNMI-station Gilze-Rijen. De laagste temperatuur in september 2019 werd gemeten op 19 september met 1,2°C op het KNMI-station Twente en aan de grond -1,6°C. In september 2020 de laagste temperatuur van 3,1°C op 26 september op het KNMI-station Eelde en aan de grond 1,0°C.
De laagste temperatuur voor 4 september voor het KNMI-station De Bilt is 3°C uit het jaar 1923. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit minimum sinds 2016 herleid tot 2,2°C.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons, het was in 2013 een bijzonder goed eikeljaar. Heerlijk voor de zwijnen en daardoor “heerlijk” voor de jagers. In ieder geval was het goed te zien het aanwas van de eikels van de eiken. In september 2018, september 2019 en ook nu in september 2020 liggen er ook al heel wat eikels op de fietspaden.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Onderstaande foto’s maakte Tinus Beckers in de omgeving van Lichtenvoorde vorig jaar 4 september van de droogte, totaal uitgedroogde maïs en een kurkdroge sloot. Nu een jaar later is de situatie niet zo erg als vorig jaar rond deze tijd, maar lokaal heeft de maïs ook nu een behoorlijke tik gehad van de droogte en komt de kleur “geel” zo hier en daar weer tevoorschijn. Verder ook nu veel sloten die ook zo goed als droog staan.
In 2018 in de nacht naar 4 september lokaal pittige regen-/onweersbuien met neerslag tot in de dubbele cijfers. Zo viel in de regio Berghem-Oss rond 28 millimeter. De topper was wel in de nachtelijke uren in Hengelo (O) met 33 millimeter met stevig onweer. De meeste neerslag op de KNMI-stations viel in Herwijnen met 13 millimeter, elders in de Betuwe viel in Andel 20 millimeter en in Veen 23 millimeter.
Op 4 september 2016 viel op Ameland 46 millimeter. In Nijkerk kwam het tot een valwind die veel schade veroorzaakte, in Doesburg blikseminslag in een kerk.
Op 4 september 2015 viel op het KNMI-station De Bilt 41 millimeter neerslag over het hele etmaal. Dit is de op twee na hoogste september-aftapping sinds 1906. Dit was alleen hoger in september 1932 met 43 millimeter en in september 2013 met 44 millimeter.
In 2007 op 4 september overdag een kille dag met in Borculo slechts een maximum van 16,8°C. In slechts drie jaren was het maximum op 4 september in Borculo nog lager en wel in 1989, 1992 en 1993. Het dieptepunt was in 1992 met op 4 september slechts 14°C.
Soms kan in september koude lucht al behoorlijk ver Europa intrekken. Zo bereikte koude lucht op 4 september 2007 ook het Alpengebied, toen lag er in de ochtend van 4 september sneeuw in Tirol. Op de Zugspitze lag al 25 centimeter verse sneeuw!
In 2004 op 9 september op het KNMI-station Arcen met 28,4°C de hoogste temperatuur van september 2004, dat moest wel gedeeld worden met 10 september toen het KNMI-station Ell ook 28,4°C bereikte.
Op 4 september 1948 viel op het KNMI-station Heino en in Vlagtwedde 28 millimeter en in de haven van Vlieland kwam het tot een zware windhoos.
In 1947 op 4 september viel in Assen 31 millimeter neerslag en in Vlissingen 28 millimeter. Op het KNMI-station De Bilt in 1947 van 8 augustus t/m 8 september 32 dagen op rij boven de 20°C.
Op 4 september 1941 op het KNMI-station De Bilt een zomerse dag met 25,1°C. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit maximum sinds 2016 herleid tot 23,6°C en daarmee geen zomerse dag meer.
Maar wat te denken van 4 september 1929 toen het 35,2°C werd op het KNMI-station Maastricht, altijd nog de warmste septemberdag voor Nederland. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit maximum sinds 2016 herleid tot 34,2°C.
In 2012 op 4 september een prachtige nazomerdag met in Borculo 11,5 uur zon en een hoogste temperatuur van 25°C. Voor het tweede jaar op rij mooie temperaturen op de 4e september, in 2011 werd het in Borculo op 4 september 23,9°C. Maar wel grote verschillen in uren zon, in 2011 op 4 september in Borculo nog geen twee uur zon en in 2012 op 4 september 11,5 uur zon. Op 4 september 2012 de eerste zomerse dag van september 2012.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op Schiphol, op de achtergrond duidelijk zichtbaar de grondmistbanken.
WOLKEN MAKEN
Een groep wetenschappers aan de Universiteit van Washington komen met een opmerkelijk plan op de proppen. Met behulp van boten willen ze wolken maken, om zo de opwarming van de aarde tegen te gaan. Het concept is redelijk eenvoudig. Enkele vloten met speciale schepen sproeien deeltjes zeezout in de lucht waardoor er makkelijker wolken kunnen worden gevormd. Die wolken zouden er dan voor zorgen dat zonlicht teruggekaatst wordt uit de atmosfeer, om zo de opwarming van de aarde te vertragen. Volgens de onderzoekers is dat hetzelfde principe als hoe de wolkensporen achter vliegtuigen gevormd worden. Met rond tien schepen willen ze nu proberen om op de oceaan over een lengte van rond 100 kilometer wolken te gaan maken.
Op onderstaande foto een prototype van het te gebruiken schip. (bron: University of Washington)
