DE VERSCHILLEN OP 5 MEI LOPEN VOOR NEDERLAND HEEL STERK UITEEN!
| VRIJDAG 5 MEI 2023 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: 8°C Stavoren tot 12,5°C De Bilt – laagste temp. etmaal: 6,1°C Twente tot 12,1°C Hoek van Holland – aan de grond: 2,9°C Hupsel, 3,3°C Twente – hoogste temp.: 21,2°C Twente tot 15,2°C Vlieland – neerslag: nacht 7,2 mm Vlissingen, overdag 15,6 mm Herwijnen – neerslag etmaal: 15,6 mm Herwijnen, 15,2 mm Lelystad – zon: 7,9 uur Heino tot 2,6 uur Terschelling – hoogste windstoot 60 km/uur Hupsel – hoogste windkracht 6 krachtig W/NW-kustgebied WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 5 MEI 2022 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 2,7°C Nieuw Beerta tot 10,8°C Vlissingen – aan de grond: -0,9°C Eelde en o.a. -0,7°C Deelen – hoogste temperatuur: 20,5°C o.a. Arcen tot 15°C Hoek van Holland – geen neerslag – zon: 10,5 uur Marknesse tot 3,1 uur Maastricht – hoogste windstoot 32 km/uur Vlissingen WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 5 MEI BORCULO
maximum-temperatuur: 28°C in 1990 tot 10,5°C in 2017
minimum-temperatuur: -0,5°C in 2020 tot 13,9°C in 2015
natste dag: 18,2 mm in 2002
zonnigste dag: 14,8 uur in 2008
DATUMRECORDS 5 MEI KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 29,5°C Eelde in 1916 tot 6,4°C Eindhoven in 1957
minimum-temperatuur: -3,2°C Eelde in 2011 tot 14,4°C Leeuwarden in 2006
natste dag: 24,3 mm Vlissingen in 1997
BIJZONDERHEDEN (VRIJDAG) 5 MEI
Vanaf de avond van de dodenherdenking t/m Bevrijdingsdag een periode die in het teken stond van regen/buiige neerslag. Daarbij verliep de ochtend van Bevrijdingsdag nog meest droog. Regionaal viel daarbij neerslag van betekenis met op Bevrijdingsdag de meeste neerslag in het midden van het land tot in de dubbele cijfers met daarbij op veel plaatsen ook onweer en hagel. Het KNMI-station Vlissingen had in de avond van dodenherdenking de meeste neerslag met 7,2 millimeter en in het etmaal van Bevrijdingsdag tot 19 uur de meeste neerslag op de KNMI-stations Herwijnen en Lelystad met respectievelijk 15,6- en 15,2-millimeter. Lokaal viel er nog meer neerslag, zo viel in Uithuizermeeden tot 19 uur vrijdagavond vanaf middernacht 42 millimeter.
Door noodweer moest het Bevrijdingsfestival in Assen, Groningen en Zwolle tijdelijk stilgelegd worden.
Vorig jaar op 5 mei landelijk en ook in Borculo een warme dag en daarvan spreken we als de temperatuur de 20°C bereikt. In 2022 in de nacht naar 5 mei geen vorst op waarnemingshoogte, wel grondvorst op de Veluwe, in de Achterhoek, Salland en in het noorden van Drenthe. In de nacht naar donderdag de laagste minimum-temperaturen van 2,7°C en 2,8°C op respectievelijk de KNMI-stations Nieuw Beerta en Deelen. Aan de grond de laagste temperaturen van -0,9°C en -0,7°C op respectievelijk de KNMI-stations Eelde en Deelen. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minimum-temperaturen van respectievelijk 3,4°C en 4,7°C en aan de grond -0,6°C en 1,5°C. Overdag op 5 mei 2022 een warme dag met de hoogste maximum-temperaturen van 20,5°C op de KNMI-stations Arcen en Heino en 20,2°C op het KNMI-station Ell. Ook in Borculo in 2022 op 5 mei een warme dag met 20,8°C en dat was de vierde warme dag van 2022 voor Borculo. Nu in 2023 op vrijdag 5 mei een warme dag en 2023 komt daarmee in Borculo evenals in 2022 op vier warme dagen.
Voor meer info klik op: KNMI WEER WEERPLAZA
Onderstaande foto maakte Gerard Kiewiet. Bevrijdingsdag in de regio Zuidhorn met in de loop van de ochtend/middag van vrijdag stapelwolken afgewisseld met zonnige perioden en dat was het weerbeeld voor veel regio’s.
– In 2021 op 5 mei landelijk de hoogste temperatuur op het KNMI-station Ell met 12,1°C. In Roodeschool geen hogere maximum-temperatuur dan 9,2°C en dat werd landelijk de laagste maximum-temperatuur van de maand. In Hendrik Ido Ambacht viel overdag nog een bui met natte sneeuw. Verder ook veel wind met op de Houtribdijk op het IJsselmeer een hoogste windstoot van 82 kilometer per uur.
– In 2020 verliep de nacht naar 5 mei koud met lichte vorst op waarnemingshoogte. Tot vorst op waarnemingshoogte kwam het in de regio’s langs de grens met Duitsland vanaf Drenthe t/m Gelderland. Grondvorst op een veel uitgebreider gebied in nagenoeg de hele noordelijke helft van het land m.u.v. de kustgebieden. De koudste plekken waren de KNMI-stations Eelde en Hupsel met -1,1°C op waarnemingshoogte. Aan de grond de koudste plek het KNMI-station Twente met -4,9°C. De KNMI-stations Eelde en Hupsel hadden aan de grond respectievelijk -4,5°C en -2,7°C. Op waarnemingshoogte had het KNMI-station Twente -1,0°C. Ook in Borculo lichte vorst met -0,5°C en aan de grond -1,1°C en daarmee voor 5 mei een nieuw datumrecord. Het oude datumrecord voor het minimum in de weerhut was in Borculo 0,2°C in 2010 op 5 mei. Voor Borculo was mei 2020 de zevende mei-maand sinds 1981 met lichte vorst op waarnemingshoogte.
Vorst in mei is niet zo bijzonder en komt vaker voor. Bekend daarmee zijn de IJsheiligen in de periode 11-14 mei. Maar de IJsheiligen zijn zeker niet kalendergebonden, soms komen ze vroeger en soms later, maar even zo vaak komen ze ook niet.
– In 2019 in de nacht naar 5 mei de laagste temperatuur van -0,4°C op de KNMI-stations Deelen en Twente en aan de grond de laagste temperatuur van -3,5°C op het KNMI-station Eindhoven. Op waarnemingshoogte had het KNMI-station Eindhoven 0,3°C. De KNMI-stations Deelen en Twente hadden aan de grond respectievelijk -2,2°C en -0,4°C. Het KNMI-station Hupsel had op waarnemingshoogte -0,2°C en aan de grond -2,2°C.
– Voor Borculo de koudste Bevrijdingsdag in 2017 met 10,5°C.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries 5 mei 2020 in de omgeving Wilhelminaoord in Drenthe, droogte. Dat was in 2021 bij lange na niet zo erg en in 2022 stak de droogte weer de kop op. Nu in 2023 totaal geen sprake van droogte.
BEVRIJDINGSDAG EN “5 MEI”
De hoogste 5 mei temperatuur voor het KNMI-station De Bilt werd in 1916 bereikt met 30,1°C! Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit maximum sinds 2016 herleid tot 29,3ºC en daarmee nog wel de warmste 5 mei voor het KNMI-station De Bilt. Bevrijdingsdag heeft Nederland pas vanaf 1945! De warmste Bevrijdingsdag had Nederland in 1990 met 27,8°C op het KNMI-station De Bilt. Bevrijdingsdag is vier keer zomers warm geweest op het KNMI-station De Bilt. De eerste keer dat het op 5 mei 25ºC werd was in 1990 en dat was meteen ook de warmste. Vervolgens in 1995 26,1°C en in 2000 en in 2006 een maximum-temperatuur van 25,3ºC.
Voor het KNMI-station De Bilt met 20,1 millimeter in 1915 de natste 5 mei en de natste Bevrijdingsdag in 1957 met 14 millimeter. Op het KNMI-station Eindhoven op 5 mei 1979 slechts 6,4°C als maximum. Verder viel er 5 mei 1979 lokaal sneeuwbuien en in Vaals lag 15 centimeter sneeuw, nooit zo laat in het seizoen zoveel sneeuw.
In 2015 ontstonden er verspreid zware onweersbuien waar net over de grens in Duitsland zelfs tornado’s bij voorkwamen. In Nederland werden toen op diverse plaatsen bevrijdingsfestivals afgelast omdat het weer te slecht en te gevaarlijk was. In het noorden van Duitsland ontstond zelfs een tornado die voor veel schade zorgde.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons, de tjiftap liep vrolijk over de leliebladeren in zijn vijver op.
Voor Borculo blijft de warmste Bevrijdingsdag ook van 1990 met 28°C. De zonnigste Bevrijdingsdag voor Borculo was in 2008 met 14,8 uur zon. In 2018 op 5 mei kwam Borculo tot 14,7 uur zon en in 2016 op 5 mei 14,4 uur zon. Wat een verschil met 5 mei 2017, toen op het KNMI-station Hoogeveen met 9,3°C als maximum-temperatuur het laagste maximum van de maand. Voor Borculo in 2017 overdag de koudste 5 mei sinds het begin van de waarnemingen in 1981 met 10,5°C. Het oude record was 10,8°C van 5 mei 1996. Nederland en het noorden van Duitsland waren in 2017 op 5 mei de koudste regio’s van Europa samen met het hoge noorden van Scandinavië.
In 2016 nog een bijzondere Bevrijdingsdag, naast Bevrijdingsdag ook Hemelvaartsdag. Voor Borculo werd het 5 mei 2016 met 14,4 uur zon net niet de zonnigste 5 mei, dat blijft 5 mei 2008 met 14,8 uur zon. Voor Hemelvaartsdag was het wel een bijzonder zonnige dag in 2016. In Borculo was het op Hemelvaartsdag niet eerder zo zonnig als we rekening houden met de datum. In 2008 viel Hemelvaartsdag op 1 mei en toen scheen de zon in Borculo 10,8 uur. Voor meer zon daarna moeten we voor Hemelvaartsdag naar 2001 met 15,2 uur zon, maar dat was pas op 24 mei! Verder was de 20,3°C op 5 mei 2016 in Borculo de hoogste temperatuur van 2016 tot dan.
Het KNMI-station De Bilt kwam in 2016 op 5 mei tot 13,8 uur zon en daarmee ook net niet de zonnigste Bevrijdingsdag. In 2000 scheen de zon op 5 mei op het KNMI-station De Bilt 14 uur. Wel werd het de zonnigste Hemelvaartsdag voor het KNMI-station De Bilt zo vroeg in de tijd. De zonnigste Hemelvaart had het KNMI-station De Bilt op 2 juni 2011 met 15,2 uur zon.
Het was niet alleen een bijzondere Hemelvaartsdag en Bevrijdingsdag met het aantal uren zon in 2016! Op 5 mei 2005 was het voor het eerst dat Bevrijdingsdag en Hemelvaartsdag samenvielen. Hemelvaartsdag viel in de 20e eeuw ook op 5 mei in 1910, 1921 en 1932, hier zit een 11 jarige cyclus in. In die jaren was er natuurlijk nog geen Bevrijdingsdag. In deze eeuw zal Bevrijdingsdag slechts éénmaal gelijk vallen met Hemelvaartsdag en dat was in 2016 en dat is 11 jaar na 2005. Daarna moeten we wachten tot het jaar 2157 om deze combinatie weer aan te treffen. Hemelvaartsdag is na de oorlog wel driemaal op 4 mei gevallen, in 2008 was het op 1 mei Hemelvaartsdag en dat is zeer uitzonderlijk.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de avond rond 22 uur vanaf Schiphol in 2016! In de verte nog het avondrood zichtbaar met de ondergaande zon.
IJSHEILIGEN ROND 5 MEI
In 2019 en 2020 op 5 mei de IJsheiligen op bezoek met vorst op waarnemingshoogte en aan de grond, in 2021 op 5 mei geen IJsheiligen in de buurt, in 2022 opnieuw vroege IJsheiligen in de buurt en nu in 2023 op vrijdag 5 mei geen IJsheiligen in de buurt. Op waarnemingshoogte in 2019 o.a. op het KNMI-station Deelen -0,4°C en aan de grond -3,5°C op het KNMI-station Eindhoven. Daarvoor in april 2019 ook al nachten met vorst, ook in april 2020 diverse nachten met vorst. In 2016 in de nacht naar 5 mei wederom grondvorst en bijna lichte vorst in de weerhut. IJsheiligen komen soms vroeg en soms laat en het wil ook nog wel eens gebeuren dat ze gewoon nog een keer langs komen!
In 2014 had het KNMI-station Twente op 3- en 4 mei respectievelijk -0,5°C en -1,8°C op waarnemingshoogte en aan de grond respectievelijk -5,1°C en -7,1°C. Dat bewijst maar weer eens dat de IJsheiligen lang niet altijd op bezoek komen in de officiële IJsheiligenperiode van 11-14 mei.
In 2011 in de nachten naar 4- en 5 mei veel schade aan land- en tuinbouw door zware nachtvorsten. In de nacht naar 5 mei 2011 de koudste nacht van mei 2011 met op het KNMI-station Eelde de laagste temperatuur met -3,2°C. Aan de grond op het KNMI-station Eelde zelfs -8°C. De -3,2°C op het KNMI-station Eelde was de op één na laagste mei-temperatuur voor Eelde in mei. Het was daar alleen op 8 mei 1957 met -3,3°C nog net wat kouder. Landelijk was de -3,2°C de op één na laagste mei-temperatuur sinds 1996, alleen op 6 mei 1996 was het kouder op het KNMI-station Twente met -3,6°C. De klomptemperatuur van -8°C in de nacht naar 5 mei 2011 op het KNMI-station Eelde was de laagste mei-temperatuur sinds 1971 met -7,1°C, in 1996 op het KNMI-station Twente op 6 mei ook nog -7,1°C aan de grond. Deze lage temperaturen konden worden bereikt door de droge lucht en doordat de uitgedroogde bodem weinig tot geen warmte kon afstaan. In mei 2020 landelijk nog acht nachten met vorst en de koudste nacht naar 14 mei met -3,0°C op het KNMI-station Eelde. De laatste nacht met vorst was de nacht naar 16 mei met -0,3°C op het KNMI-station Hupsel.
Verder hadden de oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente op waarnemingshoogte op 5 mei 2011 respectievelijk -2,1°C en -1,2°C. Aan de grond op de KNMI-stations Hupsel en Twente respectievelijk -4,3°C en -5,2°C. In totaal kwam het van de 34 KNMI-stations op acht stations tot lichte vorst. De -3,2°C op het KNMI-station Eelde was zelfs de koudste nacht sinds 6 maart 2011 toen op het KNMI-station Twente de temperatuur daalde tot -5,9°C.
Onderstaande foto maakte Gerard Kiewiet uit het Groningse Zuidhorn op 5 mei 2011, na de koude nacht in het noordoosten wit berijpte velden. Zeker voor de kampeerders een koude nacht.
De koude nachten in mei 2011 hadden aan de Achterhoekse wijngaarden veel schade toegebracht. Het kwam toen ook dubbel zo hard aan omdat met de hoge temperaturen overdag de knoppen al veel verder waren uitgelopen en dan met de vorst er overheen gaat het goed mis.
Niet alleen in Nederland kou in de bloeimaand mei 2011, wat te denken van Polen. Het zuiden van Polen werd getrakteerd op een flink pak sneeuw tot lokaal 10 centimeter. In de hoger gelegen delen viel zelfs 40- tot 80 centimeter sneeuw.
Onderstaande foto is van 4 mei 2011 in het zuiden van Polen, hoezo mei een lentemaand! De conclusie zal duidelijk zijn dat de IJsheiligen van 2011 flink hadden toegeslagen!
De IJsheiligen houden zich niet altijd aan de kalender, in sommige jaren komen ze vroeger en soms ook later dan in de officiële periode van 11- t/m 14 mei. In 2010 waren de IJsheiligen ook vroeg getuige de -2,3°C op het KNMI-station Twente op 5 mei en dat was tevens de laagste temperatuur van mei 2010. Toen ook lichte vorst tot -1°C op de KNMI-stations Arcen, Deelen, Gilze-Rijen, Herwijnen, Hupsel en Woensdrecht. Aan de grond zelfs matige vorst met -6°C op het KNMI-station Twente en bijna matige vorst aan de grond met -4°C op het KNMI-station Hupsel. In Borculo bleef de temperatuur in de weerhut in de nacht naar 5 mei 2010 net boven het vriespunt met +0,2°C. Aan de grond wel grondvorst in Borculo met -2,5°C.
Ook in 2013 en 2015 nog vrij laat koude nachten met vorst! In 2013 op 11 juni nog grondvorst op het KNMI-station Twente met -1,8°C en daar zit in juni ook niemand meer op te wachten! Op 24 mei 2015 op het KNMI-station Wijk aan Zee -0,6°C op waarnemingshoogte en aan de grond -3,7°C op het KNMI-station Twente. En op 16 juni 2015 op het KNMI-station Twente aan de grond -4,1°C en dat was goed voor een nieuw landelijk decaderecord. Zelfs op 10 juli 2015 had het KNMI-station Twente nog grondvorst met -1,3°C.
In 2022 ook nog late IJsheiligen, op 2 juni toen nog grondvorst met -1,0°C op het KNMI-station Eelde. Daarna op 17 juli nog bijna grondvorst op het KNMI-station Twente met 0,5°C op 10 centimeter boven het maaiveld. In de duinen aan de westkust kwam het toen nog wel tot grondvorst met o.a. nabij Castricum -0,5°C op 10 centimeter boven de grond.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2016 in de nacht naar 5 mei in vrij heldere omstandigheden kwam het met name in het oosten van het land op uitgebreide schaal tot grondvorst en verder in het midden en zuidoosten van het land wat grondvorst. Op waarnemingshoogte kwam het net niet tot vorst, want het KNMI-station Heino bleef maar net boven het vriespunt. In de nacht naar 5 mei 2016 de laagste temperatuur van 0,6°C op het KNMI-station Heino. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Hupsel met -1,6°C. Het KNMI-station Heino had aan de grond -1,4°C en het KNMI-station Twente -1°C.
In 2014 in de nacht naar 5 mei minimum-temperaturen van 0,7°C op het KNMI-station Hupsel tot 9,5°C op het KNMI-station Vlieland. Aan de grond kwam het wel tot grondvorst en wel op 11 van de 33 KNMI-stations. De laagste temperatuur aan de grond was -3°C op het KNMI-station Twente, het KNMI-station Hupsel had -1,5°C aan de grond.
Onderstaande foto van het akkerviooltje maakte Frans Sijmons uit Klausheide. Het is een heel klein bloempje laag bij de grond. Valt heel vaak niet eens op en je zou er zo voorbij lopen. Het akkerviooltje had een paar koude nachten overleeft in 2014.
De Japanse hoofdstad Tokio was in de vroege ochtend van 5 mei 2014 getroffen door een aardbeving met een kracht van 6,2 op de schaal van Richter.
In het etmaal van 5 mei 2006 was de laagste temperatuur in De Bilt 12,7ºC en daarmee net geen minimum-record. De hoogste minimum-temperatuur voor het KNMI-station De Bilt voor 5 mei blijft staan op 5 mei 1923 met 12,9ºC. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit minimum sinds 2016 herleid tot 12,3ºC.
In 2002 op 5 mei op het KNMI-station De Bilt slechts 9,8ºC als maximum-temperatuur. In Epen viel in de ochtend 34 millimeter neerslag en in Vaals over het etmaal 32 millimeter. In Maastricht regende het 17 uren en in De Bilt 13 neerslaguren.
In 1997 op 5 mei viel in Elspeet 38 millimeter aan neerslag. Verder op diverse plaatsen zwaar onweer met hagel.
In 1991 op 5 mei op het KNMI-station Hupsel lichte vorst met -1,1ºC.
In 1982 viel op 4- en 5 mei in Stramproy totaal 27 millimeter aan neerslag.
Op 5 mei 1957 lag op de Vaalserberg een sneeuwdek van 15 centimeter. Op het KNMI-station Eindhoven slechts 6,4ºC als hoogste temperatuur.
De datum 5 mei is voor het KNMI-station De Bilt de vroegste datum waarop de tropische grens van 30°C werd behaald en dat was in 1916. Het werd toen 30,1°C in De Bilt. Maar door de homogenisatie van data door het KNMI is dit maximum sinds 2016 herleid tot 29,3ºC en daarmee geen tropische dag.
Op 5 mei 1931 op het opgeheven KNMI-station Warnsveld met 2,7°C als minimum de laagste temperatuur van de maand.
In 1916 op 5 mei op het opgeheven KNMI-station Avereest met 30,3ºC de eerste tropische dag van 1916.
SNEEUW IN MEI
Mei mag dan een lentemaand zijn, soms zijn er ook nog winterse trekjes. Op 5 mei 1957 lag er in Vaals nog een sneeuwdek van maar liefst 15 centimeter. In 1979 was er in de eerste dagen van mei sprake van sneeuwjachten met zelfs kleine sneeuwduintjes. Gladheid en kettingbotsingen op de A4 bij Amsterdam. Op zes dagen van die week viel er ergens in Nederland sneeuw. Op de 4e mei lag er in het noordoosten van het land plaatselijk vier centimeter sneeuw. Tien dagen later werd het overigens overal zomers warm! Een uiterste deed zich voor in 1976, op de 1e mei 1976 in De Bilt nog -2,5°C als minimum, maar op de 30e mei tropisch warm met 30,4°C. In 2013 viel op 23 mei nog natte sneeuw in Hoevelaken.