ACHTERHOEK DE PRIMEUR VAN DE EERSTE LANDELIJKE ZOMERSE DAG!
WIST U DAT HET EIGENLIJK PAS ROND 22 MEI IJSHEILIGEN HOORT TE ZIJN?
| MAANDAG 22 MEI 2023 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: 10,1°C Herwijnen tot 15,8°C Hupsel – laagste temp. etmaal: 10,1°C Herwijnen tot 14,4°C Arcen – aan de grond: 8,6°C Herwijnen, 9,3°C Wijk aan Zee – hoogste temp.: 25,7°C Hupsel tot 17,6°C Hoek van Holland – neerslag: nacht 12,8 mm Terschelling, overdag 4,7 mm Lauwersoog – neerslag etmaal: 12,8 mm Terschelling, 4,8 mm Lauwersoog – zon: 12,1 uur De Bilt tot 2,5 uur Maastricht – hoogste windstoot 58 km/uur Stavoren – hoogste windkracht 6 krachtig kustgebied, IJsselmeer, oost-Waddengebied WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 22 MEI 2022 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 3,5°C Eelde tot 12°C Vlissingen – aan de grond: -0,2°C Eelde en +0,6°C Deelen, Twente – hoogste temperatuur: 23,7°C Eindhoven tot 18,8°C Wijk aan Zee – neerslag: nacht 0,2 mm Hupsel, overdag 0,1 mm Cabauw – zon: 14,2 uur Berkhout tot 9,6 uur Eelde – hoogste windstoot 57 km/uur Eindhoven WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 22 MEI BORCULO
maximum-temperatuur: 29,2°C in 2012 tot 11,4°C in 2013
minimum-temperatuur: 1,4°C in 2004 tot 17°C in 2014
natste dag: 10,5 mm in 1984
zonnigste dag: 15,1 uur in 2001
DATUMRECORDS 22 MEI KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 32,7°C Maastricht in 1922 tot 8,6°C Leeuwarden in 1955
minimum-temperatuur: -0,4°C Twente in 2004 tot 16,9°C Vlissingen in 1918
natste dag: 49,7 mm Maastricht in 2018
BIJZONDERHEDEN (MAANDAG) 22 MEI
De minimum-temperaturen in de nachtelijke uren naar maandag 22 mei overal in de dubbele cijfers en daar kwam overdag tot 20 uur geen verandering in. Daarmee een groot verschil met vorig jaar 22 mei 2022 toen de IJsheiligen nog op bezoek kwamen.
Vorig jaar in 2022 in de nacht naar 22 mei in het noorden van het land opnieuw bezoek van de IJsheiligen! Op waarnemingshoogte geen vorst, aan de grond alleen op het KNMI-station Eelde grondvorst. In de nacht naar 22 mei 2022 de laagste minimum-temperaturen op waarnemingshoogte van 3,5°C en 3,6°C op respectievelijk de KNMI-stations Eelde en Twente. Aan de grond de laagste temperaturen van -0,2°C op het KNMI-station Eelde en +0,6°C op de KNMI-stations Deelen en Twente.
Koud was het ook in de nacht naar 22 mei 2004 met op de KNMI-stations Deelen en Twente -0,4°C op waarnemingshoogte. Aan de grond nog veel kouder met op het KNMI-station Twente -4,6°C en op het KNMI-station Hupsel -3,8°C. Aan de grond vroor het in Twente van 21 t/m 29 mei 2004 nog op negen achtereenvolgende nachten. Ook op amateurstations kwam het in de nacht naar 22 mei 2004 tot lage temperaturen met o.a. in Uddel -2,4°C. In Uddel aan de grond ook -4°C met veel schade daar in de regio aan de aardappels. De nacht naar 22 mei 2004 was landelijk de laagste temperatuur van mei 2004 en dat was wel zeer opmerkelijk zo laat in de maand.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, groeizaam weer in de regio Wilhelminaoord.
Niet echt bijzonder rond deze tijd de IJsheiligen nog op bezoek want dat kan nog wel voorkomen tot in de zomermaanden! Maar wist U dat het eigenlijk ook pas rond 22 mei IJsheiligen hoort te zijn! De IJsheiligen of ook wel de ‘apostelen van de nachtvorst’ genoemd en met name Sint Servatius had al ruim voor de Gregoriaanse kalenderhervorming in 1582 een ijzig imago. Bij de kalenderhervorming in 1582 gingen we van de ene op de andere dag van 4- naar 15 oktober. Onder de oude Juliaanse kalender raakten we steeds meer achter op het zonnejaar, in 1582 was het verschil opgelopen tot 10 dagen. Uit een analyse van de weerkaarten over een periode van 100 jaar blijkt dat 22 mei de dag is waarop de kans op luchtaanvoer uit het noordoosten het grootst is. De natuur is dan al behoorlijk op dreef en aanvoer van koude, continentale lucht kan voor de te velde staande gewassen kwalijke gevolgen hebben. Ondanks de kalenderhervorming valt aan sterfdagen van heiligen niet te tornen en zo wil het dat er al eeuwen lang gedacht wordt dat 11 t/m 14 mei de nachtvorstheiligen zijn, in werkelijkheid valt de thermische inzinking dus later.
Nu op maandag 22 mei had de Achterhoek de primeur van de eerste zomerse dag van 2023 op een KNMI-station, die eer ging naar het KNMI-station Hupsel met 25,7°C. Daarmee dit jaar bijna twee weken later de eerste zomerse dag op een KNMI-station dan in 2022 toen op 9 mei het KNMI-station Ell tot 25,8°C kwam. Het KNMI-station Hupsel bereikte de zomerse temperatuur rond 14:30 uur, later in de middag tegen 15:30 uur bereikten de KNMI-stations Deelen en Twente ook de zomerse temperatuur met op beide stations 25,6°C.
In de namiddag wel lokaal flinke regen-/onweersbuien in het oosten van het land. In Borculo viel slechts 2,8 millimeter met onweer, maar in Silvolde kwam bijna 15 millimeter naar beneden, in Doetinchem ook nog 10 millimeter en in Zutphen 7,5 millimeter.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, ze zijn er weer en dan hebben we het over de ijkenprocessierupsen.
Voor meer info klik op: KNMI WEER WEERPLAZA
– In 2021 in de nacht naar 22 mei in het kustgebied van Noord-Holland bij IJmuiden in de avond daarvoor van 20- tot 22 uur twee uur lang windkracht negen en dat is storm. Dat werd de tweede storm van de lenteperiode van 2021, de eerste was op 11 maart. De hoogste windstoot op het KNMI-station Hoek van Holland met 102 kilometer per uur en op de pier bij IJmuiden 100 kilometer per uur. Na middernacht kwam het KNMI-zeestation IJmuiden nog met een windstoot van 92 kilometer per uur. Verder landinwaarts de hoogste windstoot op het KNMI-station Eindhoven met 85 kilometer per uur en op de KNMI-stations Hupsel en Twente respectievelijk 74- en 77 kilometer per uur.
– In 2021 nog neerslag van betekenis in het etmaal van 22 mei met in de nachtelijke uren op de KNMI-stations Voorschoten en Schiphol respectievelijk 13,9- en 13,8 millimeter en overdag op de KNMI-stations Cabauw en Westdorpe met respectievelijk 13,6- en 11,6 millimeter. Vanaf middernacht tot in de avond om 20 uur de meeste neerslag op het KNMI-station Schiphol met 16,7 millimeter.
Op onderstaande foto de meikever, foto maakte Peter de Vries in Drenthe waar veel meikevers rondvliegen. Het schijnt dat meikevers meer voorkomen waar meer eikenbomen staan en daar is Drenthe wel rijkelijk mee bedeeld.
– In 2021 op 22 mei passeerde Borculo de grens van 300 millimeter neerslag, in 2022 was de grens van 300 millimeter met 292 millimeter t/m 22 mei nog niet bereikt en inmiddels in 2023 415 millimeter neerslag. In 2023 werd de 300 millimeter neerslag al bereikt op 12 april. In 2020 de grens van 300 millimeter neerslag op 14 juni. De uiterste data voor de eerste 300 millimeter neerslag lopen voor Borculo uiteen van 31 maart in 1988 tot 24 augustus in 1996.
– In 2020 in de nacht naar 22 mei hoge temperaturen, van de 34 KNMI-stations bleven 19 KNMI-stations boven de 15°C met de minimum-temperatuur. Tegen de klok van 5 uur in de nacht op de KNMI-stations Wijk aan Zee en Wilhelminadorp zelfs 19,9°C. Verder in de ochtend van 22 mei lokaal pittige buien met onweer in het noorden van het land. In Roodeschool viel maar liefst 14 millimeter alleen al in de ochtenduren, het KNMI-station Lauwersoog had tegen 9.30 uur al 11 millimeter in de regenmeter.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons. Onkruid kan mooi zijn, vaak wel zeer hinderlijk. Onderstaande methode is in ieder geval wel milieuvriendelijk.
ZOMERSE DAGEN IN MEI
De verschillen tussen mei 2019 en mei 2018 waren erg groot. Voor Borculo in 2018 op 21 mei de negende zomerse dag van de maand en dat liep nog op tot 17 zomerse dagen voor de hele maand mei! Mei 2018 heeft in Borculo de meeste zomerse dagen voor mei sinds 1981. Het oude record was in handen van de maanden mei van 1993 en 2000 met 12 zomerse dagen. In mei 2019 in Borculo maar één zomerse dag en dat was op 19 mei.
In 2000 was het nog opmerkelijk dat het tot 12 zomerse dagen op rij kwam, ook landelijk! Dat is altijd nog een record, ook voor Borculo zo vroeg in het jaar! Mei 2018 kwam tot een hoogste reeks zomerse dagen op rij van zeven.
Het is zeker niet vanzelfsprekend zomerse dagen in mei, Borculo telt sinds 1981 altijd nog vijf mei-maanden met geen enkele zomerse dag. De laatste mei-maand zonder een zomerse dag was in Borculo in 2004, daarvoor in de jaren 1991, 1987, 1984 en 1983. Mei 2020 had in Borculo ook maar drie zomerse dagen en mei 2021 ook maar slechts één zomerse dag.
Mei 2018 met een record aantal zomerse dagen, toch kwamen er opmerkelijke berichten over de natuur in Nederland. Zo waren er in het algemeen in 2018 rond deze tijd opvallend weinig zwaluwen gesignaleerd. Door de droogte en lage grondwaterstanden deden de weidevogels het nog slechter dan in de jaren daarvoor. Vanaf Terschelling kwam het bericht dat er nog geen grutto of tureluur was gezien.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries van een karekiet.
GROTE VERSCHILLEN OP 22 MEI
Voor de 22e mei hebben we overigens in de afgelopen jaren wel regelmatig grote temperatuurverschillen gekend. In 2012 in de nacht naar 22 mei bleef de temperatuur overal boven de 10°C. In Borculo daalde de temperatuur niet verder dan tot 16,2°C en daarmee de warmste nacht van 2012 tot dan. In 2012 op 22 mei schoot de temperatuur snel omhoog, in Borculo was de temperatuur even na 10 uur al opgelopen tot 25°C. De hoogste temperatuur in Borculo op 22 mei 2012 was 29,2°C en daarmee ook zeker geholpen met 12,8 uur zon. Voor Borculo en ook landelijk was 22 mei 2012 tot dan de warmste dag van 2012 geworden. Voor Borculo is het ook nog steeds de warmste 22 mei sinds 1981, het oude record voor 22 mei stond op 26,5°C in 1992. Op het KNMI-station De Bilt werd het met 28,4°C de eerste zomerse dag voor De Bilt.
Maar in 2013 op 22 mei in Borculo met 2,1 uur zon een maximum-temperatuur van 11,4°C en daarmee de koudste 22 mei sinds 1981 voor Borculo. Het oude record was 12,9°C van 22 mei 1997. In Borculo was de hoogste temperatuur van 22 mei 2013 nog niet de helft van 22 mei 2012. In 2013 op 22 mei 11,4°C en in 2012 in Borculo 29,2°C! Landelijk de hoogste temperatuur van de KNMI-stations op 22 mei 2013 was 13°C op de KNMI-stations Eindhoven en Herwijnen.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op de Drentse hei. Daar was de zon in de ochtend van 22 mei 2012 in alle vroegte al volop van de partij.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Vanaf middernacht van 22 mei 2018 tot de avond 20 uur viel op het KNMI-station Maastricht 49 millimeter neerslag en in de 24 uursperiode vanaf de avond van 21 mei tot de avond van 22 mei zelfs 66 millimeter!
In de nacht naar 22 mei 2015 nog onrustig langs de Britse kust, daar kwam het tot een aardbeving met een kracht van 4,2 op de schaal van Richter. Het epicentrum lag op twee kilometer afstand ten westen van Ramsgate in Kent aan de zuidoostkust. De beving was voelbaar tot in Oost- en West-Vlaanderen.
In de nacht naar 22 mei 2015 kwam het toch nog lokaal weer tot grondvorst en wel op het KNMI-station Twente met -0,5°C. Landelijk was het de achtste nacht van mei de bloeimaand met grondvorst.
Onderstaande foto is afkomstig van Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk, daar aan het eind van de nacht nog wat mistvelden in de weilanden.
In mei 2015 in India een zinderende hittegolf. Op 22 mei 2015 kwamen daar temperaturen voor tot 47°C en dat was in Khamman in de provincie Talenga. Veel personen moesten de hitte bekopen met de dood. Op 19 mei 2016 liep de temperatuur in India in Phalodi Rajasthan op tot 51°C en dat was goed voor een nieuw record, het oude record was 50,6°C.
Borculo kon 4,3 uur zon noteren op 22 mei 2014 en daarmee werd het nog 24,5°C. De hoogste temperatuur op 22 mei 2014 kwam van het KNMI-station Hupsel met 25,1°C en dat betekende daar nog een zomerse dag. Het KNMI-station Hupsel was ook het enige KNMI-station die een zomerse dag kon noteren. Daarentegen op het KNMI-station Vlissingen zelfs geen warme dag omdat de temperatuur daar bleef steken op 19°C.
In Frankrijk was het de dagen voor 22 mei 2014 op enkele plaatsen tot noodweer gekomen, daarbij ook dodelijke slachtoffers. De restanten van dit slechte weer trok noordwaarts, ook over Nederland. Maar toen was de meeste energie er wel uit. Onderstaande foto zegt genoeg, noodweer in Frankrijk.
De aarde bleef in 2012 onrustig, in het weekend van 19- en 20 mei 2012 al twee aardbevingen en wel in Italië en Peru en in de nacht naar 22 mei 2012 een aardbeving in Bulgarije. De aardbeving in Bulgarije had een kracht van 5,8 op de schaal van Richter. Het epicentrum bevond zich op ongeveer 20 kilometer afstand van de hoofdstad Sofia.
Aan de andere kant van de oceaan had zich de eerste tropische wervelstorm gemeld en wel met de naam Alberto. Dit was zeer vroeg voor de tijd van het jaar, normaal begint het orkanenseizoen op 1 juni. In de afgelopen 30 jaar is het slechts twee keer voorgekomen dat de eerste tropische wervelstorm zich meldde in mei.
Op 22 mei 2006 viel op diverse plaatsen neerslag van enige betekenis. In Hensbroek (Noord-Holland) en Hoensbroek (Limburg) viel 15 millimeter. De buiige koufrontregen ging plaatselijk van onweer en windstoten vergezeld. Te Noordwijkerhout kwam het tot een windhoos. Het schadespoor was ongeveer één kilometer lang en 30 tot 50 meter breed. Rommel is tot op twee kilometer afstand neergekomen. Op basis van de schade werd de windhoos als F1 gearchiveerd, een deel van de schade viel wel in de F0-categorie.
In 1988 op 22 mei ook nog bezoek van de IJsheiligen met op het inmiddels opgeheven KNMI-station Epen -1°C. In 2001 ook op 22 mei bezoek van de IJsheiligen en wel met -2,6°C op het KNMI-station Twente aan de grond.
Op 22 mei 1985 werd in het Achterhoekse Dinxperlo maar liefst 86 millimeter neerslag afgetapt.
Op 22 mei 1983 viel in Hoogeveen 23 millimeter en in Giethoorn 25 millimeter neerslag.
Op 22 mei 1982 werd een zeer zonnige periode afgesloten die op de 9e mei begon. Het KNMI-station De Bilt noteerde in dat tijdvak 174 uur zon en het KNMI-station Eelde kwam tot 188 uur zon.
Op 22 mei 1960 een ochtendaftapping over 24 uur in Kootwijk van 42 millimeter.
Op 22 mei 1928 viel in Denekamp en Oosterhout 47 millimeter neerslag.
Op 22 mei 1922 op het KNMI-station Maastricht 33,6°C en op het KNMI-station De Bilt die dag 33,2°C. Zelfs het KNMI-station Vlissingen kwam tot 27,9°C.
Door de homogenisatie van data door het KNMI zijn bovengenoemde temperaturen sinds 2016 herleid en wel tot: 33,6°C tot 32,7°C , 33,2°C tot 32,4°C en 27,9°C tot 30°C.
BLAUWE MAAN OP 22 MEI 2016
In de nacht naar 22 mei 2016 was er nog een bijzondere verschijning aan de hemel en wel de blauwe maan! In de nacht was het volle maan en de verlichte volle maan staat dan in het sterrenbeeld Weegschaal. Denk nu niet dat de maan dan blauw van kleur is. We spreken van een blauwe maan als er twee keer in een maand een volle maan is en ook als er vier keer een volle maan in de lenteperiode is. Als er in een seizoen vier volle manen vallen, dan is de naam voor de laatste van de vier al vergeven en wordt de derde volle maan aangeduid als blauwe maan. Deze blauwe manen vallen altijd rond de 21e van de maand februari, mei, augustus of november en zijn dus heel andere dan de tweede volle maan in één kalendermaand. Het gaat hierbij om het aantal volle manen in een seizoen en niet om het aantal in een maand. De volgende blauwe maan is pas in 2019.
KLIMAAT BANGLADESH
De foto hieronder is van een brug over de Ganges in Bangladesh, een land dat bedreigt wordt door de klimaatverandering of is er nog hoop?
Bangladesh is in het verleden al veelvuldig in het nieuws geweest als het om wateroverlast ging, dit komt puur door de ligging van het land. Bangladesh ligt eigenlijk in de delta van de rivieren de Ganges en de Brahmaputra. Zo heeft men al berekend dat met het stijgen van de zeespiegel zeker 20% van de oppervlakte van Bangladesh zal verdwijnen, de verwachting is dat de zeespiegel daar met een meter zal stijgen in de toekomst. Nu is er onlangs een rapport verschenen van het CEGIS en dat staat voor Center for Environmental and Geographic Information Services die mogelijk wat hoop biedt voor Bangladesh. Onderzoekers ontdekten dat veel grond afkomstig uit het Himalaya-gebergte zich afzet in de rivierbeddingen van Bangladesh en dan moet je denken aan een miljard ton op jaarbasis. Hiermee werd er meer grond afgezet dan dat er verloren ging door o.a. erosie. Onderzoekers denken dan ook dat men van deze stijging van de zeespiegel met een meter mag inkorten tot 60 centimeter. Onduidelijk is nog wel wat de invloed is van aardbevingen in het gebied op de stijging van de zeespiegel. Verder wordt Bangladesh jaarlijks wel getroffen door tropische cyclonen of vloedgolven. Het is goed mogelijk dat deze natuurrampen ook weer veel teniet kan doen. Zeker is dan ook wel dat Bangladesh gevoelig blijft voor wateroverlast.