OP DE “DAG VAN DE TROPEN” EN “NATIONALE MODDERDAG” OOK ZOMERSE TEMPERATUREN!
| DONDERDAG 29 JUNI 2023 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: 17,0°C Nieuw Beerta tot 18,9°C Arcen – laagste temp. etmaal: 9,5°C Berkhout, Voorschoten tot 15,4°C Twente en Volkel – aan de grond: 5,0°C Voorschoten, 5,5°C Woensdrecht – hoogste temp.: 25,9°C Volkel tot 18,6°C Vlieland – neerslag: nacht 1,1 mm Den Helder, overdag 7,6 mm Terschelling – neerslag etmaal: 8,2 mm Ell, 7,7 mm Terschelling – zon: 1,7 uur De Bilt tot 0,1 uur Lauwersoog – hoogste windstoot 49 km/uur Wijk aan Zee – hoogste windkracht 6 W-kustgebied WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 29 JUNI 2022 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 10,7°C Westdorpe tot 16,5°C Vlieland – hoogste temperatuur: 28,6°C Arcen tot 25,6°C Vlieland – geen neerslag – zon: ~14,5 uur Hoek van Holland tot ~8 uur o.a. Hupsel, Twente – hoogste windstoot 41 km/uur o.a. Berkhout, Terschelling WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 29 JUNI BORCULO
maximum-temperatuur: 33,6°C in 2019 tot 13,5°C in 1991
minimum-temperatuur: 7,5°C in 1984 tot 20,5°C in 1994
natste dag: 25,8 mm in 1997
zonnigste dag: 16,2 uur in 2019
DATUMRECORDS 29 JUNI KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 34,1°C Volkel in 1957 tot 11,8°C Den Helder in 1923
minimum-temperatuur: 3,5°C Gilze-Rijen in 2000 tot 20,1°C Rotterdan in 1957
natste dag: 87,2 mm Maastricht in 2021
BIJZONDERHEDEN (DONDERDAG) 29 JUNI
De datum 29 juni is jaarlijks “de dag van de tropen”, speciale aandacht voor het klimaat in de tropen. Denk hierbij aan vaak voorkomende hongersnood als gevolg van ernstige droogtes. En 29 juni is ook nationale ModderDag.
In 2022 op 29 juni bereikte de temperatuur op alle KNMI-stations de zomerse grens van 25°C en daarmee spreken we van een zomerse dag! De hoogste maximum-temperaturen van 28,6°C en 28,3°C op respectievelijk de KNMI-stations Arcen en Eindhoven. De laagste maximum-temperaturen van 25,6°C en 25,8°C op respectievelijk de KNMI-stations Vlieland en Wilhelminadorp.
Dit jaar geen zomerse dag op alle KNMI-stations, dat lukte nog wel op de KNMI-stations Deelen, Eindhoven, Heino, Twente en Volkel met landelijk de hoogste temperatuur van 25,9°C op het KNMI-station Volkel. In Borculo donderdag ook net een zomerse dag met als maximum 25,1°C en daarmee de 21e zomerse dag van juni en dat is al een record voor juni voor Borculo. Het oude record was 19 zomerse dagen in juni 2019.
In de volksweerkunde is juni de zomermaand, juli de hooimaand en augustus de oogstmaand! De volksweerkunde kent ook de spreuk “in juli moet het van hitte braden wat in augustus moet worden geladen”! In 2021 was juni wel druk geweest met het van hitte braden met ook een hittegolf in o.a. Borculo, maar in juli was het allemaal aanzienlijk minder. Juni 2021 kwam tot drie tropische dagen in Borculo en in jullie en ook in augustus geen enkele tropische dag.
In 2022 kon men in juli al ruimschoots van de hitte braden met 15 zomerse dagen en 5 tropische dagen en daar ging augustus ruimschoots overheen met 24 zomerse dagen en 11 tropische dagen. Juli 2022 verliep in Borculo bijna 1°C warmer dan normaal en augustus zelfs ruim 3°C warmer dan normaal en daarmee de warmste augustus voor Borculo sinds 1981. Nu in 2023 hebben we in de zomermaand juni al van hitte kunnen braden, voor de meeste stations is juni niet eerder zo warm verlopen en dat ook in Borculo sinds 1981.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de omgeving Wilhelminaoord. Ondanks dat het nu veel rustiger is met de eikenprocessierups zijn ze zeker nog wel aanwezig.
In 2022 op 29 juni de kortste dag sinds de jaren zestig! In de jaren zestig begonnen wetenschappers de rotatie van de planeet te meten met uiterst precieze atoomklokken. En op 29 juni 2022 boekte de aarde een ongewoon record, zijn kortste dag sinds de jaren zestig en daarbij draaide de aarde 1,59 milliseconden sneller dan gebruikelijk over 24 uur. Op 26 juli 2022 werd het nieuwe record ook al bijna behaald, namelijk met 1,50 milliseconden sneller dan gewoonlijk.
Maar waarom draait de aarde sneller? Wetenschappers zijn er niet helemaal zeker van, maar ze hebben een paar mogelijke verklaringen. Er wordt gedacht aan de klimaatverandering, omdat het smelten en opnieuw bevriezen van de ijskappen kan bijdragen tot de onregelmatige snelheid van de aarde. Ook aardbevingen kunnen de dagen korter maken. De aardbeving van 2004 die een tsunami in de Indische Oceaan ontketende, verplaatste genoeg gesteente om de lengte van de dag met bijna drie microseconden te verkorten.
Voor meer info klik op: KNMI WEER WEERPLAZA
Onderstaande foto maakte Clemens van Rijthoven uit Wijk en Aalburg. Een jonge mus die even zijn kopje buiten de deur stak, toch wel erg heet in de zon.
– In 2021 op 29 juni trok over Flevoland/Noord-Holland een zeer actief neerslaggebied met lokaal pittige buien met onweer met op diverse plaatsen 20-25 millimeter aan neerslag tot lokaal in de kop van Noord-Holland 50 millimeter. Ook in de Achterhoek vielen nog lokaal stevige buien, zo viel in Doetinchem nog 15 millimeter, Varsseveld 12 millimeter en in Winterswijk 10 millimeter. De meeste neerslag overdag viel op de KNMI-stations Maastricht en Terschelling met respectievelijk 70,9- en 23,9 millimeter. Vanaf middernacht tot in de avond om 20 uur de meeste neerslag op het KNMI-station Maastricht met 74,7 millimeter. Verder viel in het Woold bij Winterswijk 61 millimeter, in Hoorn 51 millimeter en in Landgraaf 80 millimeter.
– In 2021 in het etmaal van 29 juni viel op het KNMI-station Maastricht totaal 87,2 millimeter en daarvan 22 millimeter binnen 10 minuten. Dit werd een nieuw neerslagrecord voor het KNMI-station Maastricht, het oude record stond op 82,7 millimeter van 18 juni 1966. Voor de derde juni-decade het op twee na natste etmaal, alleen in 1975 en 2011 was een etmaal nog natter. Zo viel op 23 juni 1975 op het KNMI-station Rotterdam 101,4 millimeter en op 28 juni 2011 op het KNMI-station Herwijnen 99,1 millimeter.
– In 2019 op 29 juni in Nederland een UV-index van 8 en dat is bijzonder hoog. Op 29 juni 2019 ging het KNMI-station Nieuw Beerta van het minimum van 6,4°C naar het maximum van 30,6°C, een amplitude van 24,2°C. Dit is voor juni een record! Het absolute record is van 14 september 1964, toen noteerde het KNMI-station Volkel een minimum van 5,8°C en het maximum werd 31,3°C en daarmee een verschil van 25,5°C op één dag dus. Overdag werd een UV-index bereikt van regionaal 8.
– Op het KNMI-station De Bilt op 29 juni 2019 met 31,1°C als maximum een nieuw datumrecord, het oude record was 31,0°C en dateerde van 29 juni 1957. De 33,7°C op de KNMI-stations Arcen en Maastricht is voor Nederland geen nieuw datumrecord, dat is 34,1°C van 29 juni 1957. Voor Borculo was de 33,6°C ook een nieuw datumrecord, het oude record was 30,5°C van 29 juni 1992.
– In 2019 op 29 juni op uitgebreide schaal tropische temperaturen op de KNMI-stations en daarmee sinds 29 juni in heel Limburg en het oosten van Brabant officieel een regionale hittegolf. Het KNMI-station Arcen had nog de langste hittegolf vanaf 22 juni. De KNMI-stations Hupsel en Twente bereikten niet de status hittegolf. De KNMI-stations Hupsel en Twente kwamen daarvoor één zomerse dag tekort en dat was op 27 juni. Voor Borculo ging de achtste dag van de hittegolf in.
– In de nacht naar 29 juni 2012 hoge temperaturen, rond middernacht was het in Borculo nog 24°C. De temperatuur kwam in Borculo pas even na 5 uur onder de 20°C en het minimum in de nacht was uiteindelijk 18,8°C. Voor Borculo geen tropennacht, want dan had de temperatuur 20°C of hoger moeten zijn.
Onderstaande foto maakte ondergetekende 29 juni 2018 net over de grens van de Achterhoek met Duitsland nabij Ammeloe. Daar toen al diverse landerijen waar geoogst was.
HET OPMERKELIJKE VAN EEN HITTEGOLF EN WARMTEPUNTEN
In 2015 op 29 juni de start van een hittegolf in Borculo, landelijk zou de hittegolf een dag later van start gaan. Maar ja, je weet pas dat je in een hittegolf zit als er vijf dagen van 25°C en hoger zijn gepasseerd en daarvan ook drie van 30°C en hoger. Zo begon de hittegolf op het KNMI-station Arcen en Borculo in 2019 op 22 juni. Maar de status hittegolf werd pas bereikt op 26 juni toen de hittegolf had voldaan aan de criteria van vijf zomerse dagen van minimaal 25°C waarvan ook drie tropisch van minimaal 30°C.
Het gebeurt dan ook regelmatig dat je achteraf al bent begonnen met de hittegolf, maar dat je dat pas weet als je aan de criteria voor een hittegolf hebt voldaan. Dan is het vaak ook zo dat het bij een hittegolf van vijf dagen het de volgende dag al weer is afgelopen omdat de temperatuur de 25°C niet haalde.
De hittegolf van eind juni 2015 duurde t/m 5 juli. Daarna in Borculo een hittegolf in juli 2016 van acht dagen gevolgd door twee hittegolven in de zomer van 2018. De zomer van 2018 bracht in Borculo twee hittegolven, de eerste van zeven dagen in mei en daarna in juli/augustus van 29 dagen lang en dat is ook de langste hittegolf voor Borculo sinds 1981. In de zomer van 2019 in Borculo twee hittegolven en wel in juni en juli en beide hadden een lengte van 9 dagen. In 2020 in Borculo in augustus een hittegolf die 18 dagen duurde. In 2021 in juni een hittegolf van 5 dagen, in juni 2022 geen hittegolf en dit jaar in juni wel een hittegolf in Borculo van 19 dagen.
Landelijk de laatste hittegolf op het KNMI-station De Bilt was in augustus 2022 die 8 dagen duurde en daarvoor in augustus 2020 die 13 dagen lang was.
De teller van warmtepunten van het jaar staat nu in Borculo t/m 29 juni op 80 warmtepunten, in 2022 t/m 29 juni 43 warmtepunten, in 2021 62 warmtepunten, in 2020 over dezelfde periode 49 warmtepunten en in 2019 over dezelfde periode 59 warmtepunten en 2018 is nog koploper met 91 warmtepunten t/m 29 juni.
In juni 2018 stond de teller van warmtepunten stil van 21- t/m 26 juni. Vanaf 27 juni begon deze weer te lopen en over de hele maand kwam juni 2018 tot 36 warmtepunten. Juni 2017 kwam tot 39 warmtepunten en juni 2016 tot 34 warmtepunten. Gemiddeld telt juni in Borculo 21 warmtepunten, dat aantal werd voor het laatst in juni 2015 niet gehaald met 15 warmtepunten.
De juni-maanden van 2012 t/m 2015 lagen onder het gemiddelde van 21 warmtepunten in Borculo. Juni 2012 had het laagste aantal warmtepunten met 8,4 warmtepunten. Daarmee stond juni 2012 in Borculo niet meer onderaan, want dat is juni 1991 met geen enkele warmtepunt in Borculo. Juni 2012 is voor Borculo de juni-maand met het laagste aantal warmtepunten sinds juni 1999 die tot 7,6 warmtepunten kwam.
De afgelopen jaren kwam juni in 2019 tot 62 warmtepunten, juni 2020 47 warmtepunten, juni 2021 tot 60 warmtepunten en juni 2022 34 warmtepunten. Inmiddels telt juni 2023 in Borculo 76 warmtepunten en dat is het hoogste aantal voor juni in Borculo. Na de nieuwe koploper juni 2023 volgt Juni 2019 met 62 warmtepunten en daarna juni 2021 met 60 warmtepunten.
DE ZONNEBLOEM
Op onderstaande foto een zonnebloem, weet U wat het bijzondere van een zonnebloem is?
Een prachtige bloem met een hele bijzondere eigenschap is de zonnebloem. Want overdag draait de zonnebloem op zonnige dagen mee met de zon van oost naar west. In de nachtelijke uren keert de zonnebloem terug naar de oostelijke stand. Dit wordt ook wel het heliotropisme genoemd. Dit verschijnsel komt bij sommige plantensoorten voor dat overdag de bloemen en soms ook de bladeren met de zon van oost naar west meedraaien. De plant reageert hiermee op het blauwe deel van het spectrum. Bij zonsopkomst keert de bloem of het blad terug naar de oostelijke stand. Sommige plantensoorten richten hun bloem of bladeren aan het begin van de ochtend loodrecht op de zon, dit wordt ook wel diheliotropisme genoemd en andere soorten doen dit aan het begin van de middag en dan spreken we van paraheliotropisme. Deze dagelijkse beweging van de zonnebloem is mogelijk omdat de stengel deels flexibel is en wel dat deel dat onder de bloemknop zit. Dat deel wordt ook wel de pulvinus genoemd en bevat een soort motorcellen die dit bewerkstelligen. Als de zonnebloem open gaat verstijft de pulvinus in de oostelijke stand. Daardoor wijzen bloeiende zonnebloemen de hele dag naar het oosten. De bloem kan wel een diameter bereiken van 30 centimeter.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2011 hoge temperaturen in de nacht naar 29 juni, in Borculo was het minimum 18,6°C. Dat werd uiteindelijk niet het minimum van het etmaal van 29 juni 2012, want overdag daalde de temperatuur nog tot 17,1°C als laagste temperatuur.
In 2000 in de nacht naar 29 juni aanzienlijk kouder met op het KNMI-station Gilze-Rijen een minimum in de weerhut van 3,5°C en aan de grond -1,9°C.
Hele zware buien vielen er ook in het noorden op 29 juni 1997, toen viel er in het Groningse Zuidhorn 64 millimeter in twee uur tijd en over het gehele etmaal bedroeg de oogst toen 83 millimeter.
In 1976 een landelijke hittegolf met vanaf 23 juni t/m 9 juli 17 dagen van boven de 25°C en 10 dagen boven de 30°C. Het KNMI-station De Bilt had in deze periode vanaf 29 juni 151 uur zon.
Op onderstaande foto het Europese Kampioenschap steppen die werd gehouden in Losser en Oldenzaal, daar hadden ze op 29 juni 2013 prima weer bij. Onderstaande foto maakte Johan Effing uit Losser.
ZWEEFVLIEGEN
Als het weer het toelaat zie je ze regelmatig vliegen, of beter gezegd zweven. We hebben het dan over zweefvliegtuigen zoals op onderstaande foto.
Om al zwevend in de lucht te kunnen blijven, maken de zweefvliegers dankbaar gebruik van thermiekbellen. Dit zijn in feite niets anders dan bellen van opstijgende lucht die ontstaan als de zon de aarde verwarmt. De aarde geeft op haar beurt de warmte weer af aan de lucht daarboven en deze lucht stijgt dan op. Op de ene plek zal dit wat makkelijker gaan dan op een andere plek. Zo warmt zandgrond vrij snel op en daarboven ontstaan dan ook vrij snel de eerste opstijgende luchtbellen. Zo zal boven het water van de zee zelden een krachtige thermiekbel te vinden zijn voor de zweefvliegers. Water warmt nu eenmaal veel langzamer op dan de aarde. Dit is ook één van de redenen waarom ooievaars bij hun trek naar het zuiden via een omweg langs de straat van Gibraltar of langs Libanon trekken in plaats van in een rechte lijn over de Middellandse Zee te vliegen.
Zo’n bel opstijgende lucht is vaak te herkennen aan de stapelbewolking die er boven hangt. Doordat de stijgende lucht in hogere en dus koudere luchtlagen terecht komt, ontstaat er condensatie van de waterdamp. Vogels en zweefvliegers laten zich in zo’n bel al cirkelend omhoog voeren door hun buitenste vleugelpunt hoger te heffen dan hun binnenste. Als de lucht in zo’n bel dan sneller stijgt dan dat de zweefvlieger daalt, dan zal deze aan hoogte winnen. Een globale waarde voor de stijgsnelheid in een thermiekbel is rond 14 kilometer per uur en de daalsnelheid ten opzichte van de lucht van de meeste zweefvliegtuigen is ongeveer 3,6 kilometer per uur. Dit geeft dan een stijgsnelheid van rond 10,5 kilometer per uur.
Door van de ene thermiekbel naar de andere te glijden, kunnen vogels en zweefvliegers zeer grote afstanden afleggen. De Britse zoöloog Colin Pennycuick, die bekend is om zijn onderzoek naar de zweeftechnieken van vogels, heeft eens 96 minuten lang een Rüppell-gier gevolgd. De vogel legde maar liefst 75 kilometer af door slechts in zes bellen op te stijgen tot een hoogte van niet minder dan 1500 meter.