HET VERSCHIL MET VORIG JAAR 8 AUGUSTUS IS ERG GROOT!
WAT HEEFT EEN KERK MET HITTE TE MAKEN?
| DINSDAG 8 AUGUSTUS 2023 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: 10,9°C Eelde, Maastricht tot 15,7°C Hoek van Holland – laagste temp. etmaal: 8,2°C Eelde tot 15,5°C Vlieland – aan de grond: 6,7°C Eelde en 7,5°C Berkhout – hoogste temp.: 21,1°C Eindhoven, Volkel tot 17,6°C Lauwersoog – neerslag: nacht 2,9 mm Leeuwarden, overdag 4,4 mm Wijk aan Zee – neerslag etmaal: 26,6 mm Vlissingen en 18 mm Wilhelminadorp – zon: 11,3 uur Den Helder, Terschelling tot 2,1 uur Westdorpe – hoogste windstoot 69 km/uur Nieuw Beerta – hoogste windkracht 7 hard Waddengebied, IJsselmeer WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 8 AUGUSTUS 2022 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 7,9°C Hoogeveen tot 16,2°C Vlieland – aan de grond: 4,5°C Eelde, Eindhoven en o.a. 4,9°C Twente – hoogste temperatuur: 25,8°C Maastricht tot 21,2°C Eelde – geen neerslag – zon: 13,9 uur Wilhelminadorp tot 3,9 uur Eelde – hoogste windstoot 41 km/uur Eindhoven WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 8 AUGUSTUS BORCULO
maximum-temperatuur: 35,5°C in 2020 tot 18°C in 1986, 1987
minimum-temperatuur: 6,5°C in 1990 tot 18,8°C in 2003
natste dag: 30,4 mm in 2011
zonnigste dag: 14,2 uur in 1997
DATUMRECORDS 8 AUGUSTUS KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 37,7°C Arcen in 2003 tot 14,9°C Den Helder in 1913
minimum-temperatuur: 4,2°C Eelde in 1913 tot 21,5°C IJmuiden in 1975
natste dag: 50,4 mm Den Helder in 1980
BIJZONDERHEDEN (DINSDAG) 8 AUGUSTUS
Het verschil met vorig jaar 8 augustus is wel erg groot! In 2022 op 8 augustus passeerde Borculo de grens van 1425 uur zon in 2022, nu een jaar later staat de teller op 1217 uur en dat is wel 208 uur minder dan een jaar geleden over dezelfde periode. Vorig jaar was 2022 daarmee tot dan nog wel het zonnigste jaar, maar de voorsprong op nummer twee 2018 was wel geslonken tot drie dagen die op 11 augustus de grens passeerde van 1425 uur zon. Met de passage van de grens van 1100 uur zon had 2022 nog 12 dagen voorsprong op 2018. Daarna slonk de voorsprong geleidelijk tot drie dagen.
Verder vorig jaar op 8 augustus de vijfde zomerse dag van augustus in Borculo, nu in augustus 2023 is het nog wachten op de eerste zomerse augustusdag. De laatste zomerse dag had Borculo op 28 juli. In de Achterhoek op het KNMI-station Hupsel op 8 augustus 2022 de start van een lange hittegolf t/m 25 augustus, een periode van 18 dagen. Nu een jaar later is een hittegolf totaal nog niet zichtbaar in de verwachting.
In 2022 in het etmaal van 8 augustus liepen de temperaturen uiteen van de laagste minimum-temperatuur van 7,9°C op het KNMI-station Hoogeveen tot de hoogste maximum-temperatuur van 25,8°C op het KNMI-station Maastricht. Aan de grond de laagste temperatuur 4,5°C op de KNMI-stations Eelde en Eindhoven.
Voor meer info klik op: KNMI WEER WEERPLAZA
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons van zijn regenton. De regenton is van hout met banden en het hout was enorm gekrompen door de hitte en droogte in de zomers van 2018 t/m 2020. Dan krijg je het probleem dat met de eerstkomende regen van betekenis de ton niet waterdicht meer is en gaat lekken alvorens het hout weer langzaam gaat uitzetten. Dan maar hopen dat de ton weer waterdicht is. Dat probleem deed zich in 2021 totaal niet voor en in 2022 opnieuw dat probleem, nu in 2023 is dat helemaal geen probleem.
– In 2021 viel in de nacht naar 8 augustus de meeste neerslag op de KNMI-stations Herwijnen en Cabauw met respectievelijk 21,4- en 13,3 millimeter. Op de KNMI-stations Hupsel en Twente respectievelijk 4,5- en 8,8 millimeter. In de Achterhoek viel in de nachtelijke uren o.a. 8 millimeter in Zelhem, 7,6 millimeter in Borculo en 7 millimeter in het Ruurlosebroek.
Overdag op 8 augustus 2021 de meeste neerslag op de KNMI-stations Eelde en Rotterdam met respectievelijk 8,8- en 6,5 millimeter. Vanaf middernacht tot in de avond om 20 uur de meeste neerslag op het KNMI-station Herwijnen met 18,4 millimeter en op het KNMI-station Cabauw 14,7 millimeter.
– In 2020 in de nacht naar 8 augustus op het KNMI-station Vlissingen als enige voor de tweede nacht op rij een tropennacht, in de nacht naar 8 augustus 2020 met een minimum van 21,2°C. De temperaturen liepen overdag zeer snel op. Het KNMI-station De Bilt bereikte eind ochtend van 8 augustus 2020 al een temperatuur van 33°C en daarmee toen al een nieuw datumrecord dat nog stond op 32,9°C van 8 augustus 1975. Uiteindelijk werd het 34,6°C op het KNMI-station De Bilt. Het landelijk record voor 8 augustus sneuvelde nog niet, dat blijft nog staan op 37,7°C van 8 augustus 2003 op het KNMI-station Arcen. Maar het KNMI-station Arcen bleef daar niet zo ver vanaf met 37°C, dat werd landelijk ook de hoogste temperatuur van het jaar. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente kwamen respectievelijk tot 35,4°C en 34,7°C en daarmee ook geen datumrecords. De datumrecords voor de KNMI-stations Hupsel en Twente voor 8 augustus bleven nog in het zadel met respectievelijk 35,8°C en 36,0°C van 8 augustus 2003.
– Borculo kwam 8 augustus 2020 met 35,5°C tot een nieuw datumrecord, het oude datumrecord was 35,1°C van 8 augustus 2003. Door de toename van de bewolking later op de dag kwam Borculo niet tot de vierde dag op rij met 14,5 uur zon, de zonurenteller bleef staan bij 13 uur zon. Toch had Borculo drie dagen op rij 14,5 uur zon kunnen noteren en dat was in augustus in Borculo nog nooit voorgekomen.
– In 2018 op 8 augustus was het potentieel neerslagtekort in Nederland opgelopen tot 309 millimeter, voor Nederland op dat moment de hoogste waarde. In 2019 op 8 augustus lag het landelijk neerslagtekort lager, in het oosten wel het hoogste met rond 250-300 millimeter, in 2020 op 8 augustus rond 220 millimeter en in 2021 rond 43 millimeter. In 2022 al een neerslagtekort in de Achterhoek en Twente van rond 250 tot lokaal 270 millimeter en in delen van Zeeland al rond tot boven de 300 millimeter. In 2023 rond deze tijd was niet echt sprake van een neerslagtekort.
– In 2018 kwam op 8 augustus de landelijke hittegolf ten einde. Het KNMI-station De Bilt had een maximum-temperatuur van 23,2°C en dat gerekend na 2 uur middernacht. Rond middernacht lag de temperatuur op het KNMI-station De Bilt nog wel boven de 25°C met 27,1°C, maar niet na 2 uur meer. Volgens officiële afspraken wordt er gerekend vanaf 0- tot 0 uur GMT-tijd, dat is voor Nederland 1- tot 1 uur en voor de zomertijd 2- tot 2 uur! Kunt U het nog volgen!
De lokale hittegolven gingen op veel plaatsen nog wel gewoon door, ook in Borculo. Want de temperatuur kwam in Borculo in de nacht naar 8 augustus 2018 pas na 3 uur onder de 25°C en overdag weer boven de 25°C met 26,4°C.
Onderstaande foto’s maakte Cees Corteland, linksonder de atalanta en rechtsonder het bonte zandoogje.
PERIODE MET ELKE DAG ZON
In 2018 op 8 augustus voor Borculo al weer de 50e dag op rij met elke dag zon in Borculo en dat zou nog oplopen tot 84 dagen. Daarvoor had Borculo ook al een periode gehad van 82 dagen op rij met elke dag zon en dat was de periode vanaf 29 maart. In 2019 en 2020 was de langste periode met elke dag zon 75 dagen, in 2021 55 dagen, in 2022 122 dagen en dat is voor Borculo het record. Nu in 2023 inmiddels de langste periode 110 dagen met elke dag zon, deze kwam op 26 juli ten einde met een zonloze dag.
De langste periode voor Borculo met elke dag zon was in 2015 met 104 dagen op rij, daarvoor was het oude record 93 dagen in 2009. In 2017 was de langste periode 63 dagen op rij. Sinds het begin van de zonurenmeting was in de jaren 1997 en 2000 de langste periode met elke dag zon het kortste en wel met slechts 31 dagen op rij.
Een zomer met geen enkele zonloze dag is in Borculo nog nooit gelukt, in de zomer van 1999 en 2009 slechts één zonloze dag, de zomers van 2018 en 2019 hadden in Borculo ook maar één zonloze dag. De zomer van 2017 kwam tot drie zonloze dagen en de zomer van 2016 twee zonloze dagen. De zomer van 1993 is koploper met zonloze dagen voor Borculo en wel 15 in totaal. De zomer van 2020 kwam tot vier zonloze dagen, de zomer van 2021 negen zonloze dagen en de zomer van 2022 één zonloze dag. De huidige zomer telt inmiddels twee zonloze dagen.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons uit Klausheide van een hibiscus vol in bloei in 2020. De hibiscus houdt van warm weer, dat hadden we wel gehad in 2020.
OPLOSSING VOOR EXTREME HITTE
In Europa was het in de zomer van 2020 evenals in de zomer van 2019 wat de hitte betreft op uitgebreide schaal echt bar en boos, op uitgebreide schaal kwam de temperatuur tot boven de 35ºC en lokaal zelfs tot boven de 40ºC/45ºC. Naast Portugal, Spanje, Italië en op de Balkan kan de temperatuur ook in Oostenrijk wel boven de 40ºC uitkomen. Maar het voordeel van Oostenrijk is dat men als vakantieganger wel de hoogte op kan zoeken voor enige afkoeling. Maar er is ook een andere oplossing!
Op 8 augustus 2013 was officieel bekend gemaakt dat in Oostenrijk voor het eerst in de geschiedenis de temperatuur boven de 40°C was uitgekomen. Op 3 augustus 2013 steeg de temperatuur in Dellach im Drautal in Karinthië al tot 39,9ºC. Het vorige record dateerde van ruim 30 jaar daarvoor: op 27 juli 1983 toen het in Dellach im Drautal 39,7ºC werd. In de middag van 8 augustus 2013 werd het in Bad Deutsch-Altenburg 40,5ºC!
Door de intense hitte in Oostenrijk in de zomer van 2013 werden de kerken wel drukker bezocht dan normaal. Maar of dat voor het geloof was valt nog te betwijfelen, velen gaven toe dat men de kerk bezocht voor de afkoeling. En dit laatste is zeker niet vreemd, want zo was de temperatuur in de Wiener Stephansdom slechts 24ºC! En dat is een stuk aangenamer dan temperaturen van rond 40°C buiten de kerk!
De hitte in Oostenrijk in 2013 zorgde ook voor veel bosbranden en dat met name in het noordwesten van Oostenrijk. Niet zo verwonderlijk na de droogste juli voor Oostenrijk sinds het begin van de reguliere waarnemingen daar.
Op de onderstaande foto het alternatief voor het opzoeken van enige afkoeling, de kerk!
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de regio Kudelstaart, daar vertoonden enkele straten op veendijken al scheuren als gevolg van de aanhoudende droogte in 2018.
In Turkije was het in de ochtend van 8 augustus 2017 onrustig met een aardbeving in de Turkse badplaats Bodrum. Deze aardbeving had een kracht van 5,3 op de schaal van Richter. Eind juli 2017 was daar nog een aardbeving met een kracht van 6,7.
In 2014 in Moskou vanaf 1 juli t/m 8 augustus 33 zomerse dagen. Op het KNMI-station De Bilt waren dat er 17 en in Karasjok in Noors Lapland 23!
In het Drentse Zeijen viel alleen op 8 augustus 2012 tussen 13.15 uur en 14.15 uur 28 millimeter regen en daarmee kwam augustus 2012 al op 127 millimeter neerslag.
Op 8 augustus 1999 vielen hagelstenen van ruim drie centimeter doorsnede in het Brabantse Hilvarenbeek.
In 1982 op 8 augustus een ochtendaftapping over 24 uur van 78,2 millimeter in Schinnen en in Valkenburg 77 millimeter en in Epen 44 millimeter.
Op 8 augustus 1954 een ochtendaftapping over 24 uur in Marken en Schellingwoude 34 millimeter.
Op 8 augustus 1924 in Maastricht een ochtendaftapping over 24 uur van 60 millimeter en in Schaarsbergen 87 millimeter.
Op 8 augustus 1918 werd in Ruinen 117 millimeter neerslag afgetapt.
De laagste temperatuur voor 8 augustus voor het KNMI-station De Bilt is nog steeds 6,9°C uit 1903. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit minimum sinds 2016 herleid tot 6,1°C.
In de avond van 8 augustus 2012 werd het nog wel behoorlijk dreigend in Borculo, zie onderstaande foto, maar het bleef droog.
WATER-TEMPERATUREN
Op 8 augustus 2006 waren in Nederland op veel plaatsen de watertemperaturen hoger dan de temperaturen op het land en dat is best wel bijzonder. In de nacht naar 8 augustus 2006 werd de laagste temperatuur gemeten in de Achterhoek op het KNMI-station Hupsel met 11,6°C en de hoogste minimum-temperatuur op het KNMI-station Lauwersoog met 17,2°C. Overdag liepen op 8 augustus 2006 de landelijk hoogste temperaturen uiteen van 18,7°C op het KNMI-station Deelen tot 21,7°C op het KNMI-station Westdorpe. De Noordzee was in juli 2006 langs de westkust al behoorlijk warm met 20°C-22°C! Een record was dat nog niet want op 8 augustus 2003 was het Noordzee-water op diverse plaatsen ook 22°C en dat was toen het hoogste sinds de zomer van 1990. Van voor 1990 zijn er nagenoeg geen metingen van de zeewatertemperaturen. Verder was het water van het IJsselmeer en Wester- en Oosterschelde in juli 2006 al tot 22°C-24°C opgelopen, de randmeren tot 24°C-25°C en het rivierwater van de Rijn, Waal en Maas tussen 25°C-27°C.
In juli 2018 lag de gemiddelde oppervlaktetemperatuur van het Noordzee-water op 16,3°C, dat is 0,1°C onder de recordtemperatuur van 2014. De temperatuurstijging tussen maart en juli was met 11,4°C uitzonderlijk groot en snel.
Het is voor vakantiegangers misschien wel prettig hoge watertemperaturen, maar voor het rivierwater kan het grote gevolgen hebben. Te hoge temperaturen van het rivierwater is schadelijk voor de vissen en kan botulisme in de hand werken.
Hieronder een principeschets hoe Rijkswaterstaat de temperatuur van het rivierwater meet.
Als de temperatuur van de draad toeneemt wordt ook de weerstand van de metalen plaat groter. Er wordt een elektrode van platina in de rivier gehangen. Men kan nu de weerstand in de draad meten als men een elektrisch stroompje door de draad stuurt, deze weerstand kan gemeten worden met een galvanometer. Als de temperatuur van het water veranderd, dan veranderd ook de weerstand en dat is een maat voor de temperatuur.
Bij Lobith komt de Rijn ons land binnen en voor de energieproducenten is het van groot belang hoe warm dat water is. Men moet weten dat elektriciteitscentrales niet alleen elektriciteit afleveren, maar ook afvalwarmte en die moet de centrale wel kwijt. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de rivieren om het koelwater te lozen. Maar dat kan niet onbeperkt. Stijgt de watertemperatuur na het lozen van het koelwater van de elektriciteitscentrales tot boven de 30°C dan kan er milieuschade optreden. Zo overlijden algen al bij die temperaturen en omdat het zuurstofgehalte zakt krijgen planten en vissen ook de nodige problemen en uiteindelijk zullen die ook het loodje leggen. Af en toe krijgen elektriciteitscentrales wel toestemming van de overheid om de rivieren tot boven de 30°C te “verhitten”. Dit kwam aan de orde in de warme zomers van 2003 en 2004.
Komt het water van de rivieren boven de 30°C dan komen milieugroeperingen ook in actie. Zo is de zalm de laatste jaren serieus terug in de Rijn, maar als het water boven de 25°C komt krijgt de zalm het al Spaans benauwd. Daarentegen kunnen karpers en baarzen nog wel tegen een thermisch stootje van boven de 25°C, maar ook voor hun moet het niet warmer worden dan 30°C. Vergeet niet dat bij watertemperaturen van rond 32°C het met de Nederlandse riviervissen nagenoeg gebeurd is en moet men niet vreemd opkijken dat men een viskerkhof aantreft.
Hieronder een foto van de zalm, bij rivierwater van 25°C of meer voelt die zich niet prettig.
De temperatuur van de Rijn is de afgelopen 100 jaar al met 3°C gestegen en wel van rond 11°C tot 14°C. Vergeet niet dat dit meer is dan de luchttemperatuur die in de afgelopen 100 jaar rond 1°C is gestegen in Nederland. En de opwarming van het rivierwater komt wel voor tweederde deel voor rekening van het sterk gestegen koelwatergebruik. Niet alleen Nederland is hier de boosdoener, maar wij zitten wel aan het “staarteinde”, want we krijgen al veel warmer water van met name Duitsland. Klimaatonderzoekers denken wel dat een derde van de temperatuurstijging toe te schrijven is aan de opwarming van het klimaat.
Je staat soms versteld van de cijfers, zo is bekend dat de hoeveelheid gebruikt koelwater van de rivieren voor Nederland en Duitsland overeenkomt met bijna de helft van de hoeveelheid water die via de Nieuwe Waterweg Nederland verlaat. Als water warm is koelt het ook maar langzaam af, zo is de temperatuur van het rivierwater ’s zomers veel hoger dan de gemiddelde etmaaltemperatuur boven het land.