WAS DINSDAG 12 SEPTEMBER DE LAATSTE ZOMERSE DAG VAN 2023?
MIDDEN SEPTEMBER KAN HET NOG TROPISCH WARM WORDEN IN NEDERLAND!
| WOENSDAG 13 SEPTEMBER 2023 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: 13,6°C Vlieland tot 18°C Vlissingen – laagste temp. etmaal: 7,2°C Hoogeveen, Twente tot 14,9°C Vlissingen – aan de grond: 4,4°C Twente, 4,9°C Eelde – hoogste temp.: 21,7°C Westdorpe tot 18°C Hoogeveen – neerslag: nacht 42,2 mm Ell, overdag 7,6 mm Nieuw Beerta – neerslag etmaal: 30,2 mm Den Helder en 27 mm Stavoren – zon: 8,9 uur Wilhelminadorp tot 0,8 uur Maastricht – hoogste windstoot 93 km/uur IJmuiden – hoogste windkracht 8 stormachtig W-kust, Waddengebied, IJsselmeer WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 13 SEPTEMBER 2022 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 13,1°C Ell tot 19,4°C Vlissingen – hoogste temperatuur: 26,1°C Arcen tot 19,7°C o.a. Lauwersoog – neerslag: nacht 6,3 mm Den Helder, overdag 3,3 mm Maastricht – zon: 8,6 uur Berkhout, Lauwersoog tot 1,6 uur Westdorpe – hoogste windstoot 53 km/uur Terschelling WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 13 SEPTEMBER BORCULO
maximum-temperatuur: 32,4°C in 2016 tot 12,9°C in 1998
minimum-temperatuur: 3,5°C in 1986 tot 15,4°C in 1999
natste dag: 21 mm in 1993
zonnigste dag: 12,1 uur in 2002
DATUMRECORDS 13 SEPTEMBER KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 33,1°C Eindhoven, Gilze-rijen in 2016 tot 10,5°C Soesterberg in 1998
minimum-temperatuur: 0,4°C Twente in 1964 tot 20,7°C Vlissingen in 2016
natste dag: 87,6 mm Hoek van Holland in 1998
BIJZONDERHEDEN (WOENSDAG) 13 SEPTEMBER
Het KNMI-station De Bilt staat tot op heden deze maand september op een gemiddelde etmaal-temperatuur van rond 19,6°C en daarmee tot op heden nog veruit de warmste septembermaand. Het etmaalgemiddelde zal ongetwijfeld nog wel lager uitkomen, want normaal gesproken gaan de temperaturen in de loop van september wel in dalende lijn. De kans is nog wel aanwezig dat september 2023 de warmste septembermaand wordt sinds 2016. In 2016 had Nederland ook een zeer bijzondere septembermaand.
In 2016 op 13 september werden overal decade-records geboekt wat betreft maximum-temperatuur en etmaalgemiddelde. De 33,1°C op de KNMI-stations Eindhoven en Gilze-Rijen op 13 september 2016 was de hoogste temperatuur in september sinds 1949. Op 5 september 1949 werd op het inmiddels opgeheven KNMI-station Buchten 34,8°C gemeten.
Op 14 september 2016 op het KNMI-station De Bilt toen nog de laatste tropische dag zo ver in het jaar, dat record sneuvelde in 2020 op het KNMI-station De Bilt op 15 september met 31,4°C. In 2016 kon het KNMI-station De Bilt in september elf nieuwe datumrecords bijschrijven en wel vier voor de maximum-temperatuur, twee voor de minimum-temperatuur en vijf voor het etmaalgemiddelde.
September 2016 als geheel kwam op het KNMI-station De Bilt uit op zeven zomerse dagen van boven de 25°C tegen normaal twee zomerse dagen en met een etmaal-gemiddelde van 17,3°C tegen normaal 14,5ºC werd het de op twee na warmste septembermaand. De KNMI-stations Vlissingen en Den Helder hadden zelfs de warmste september sinds het begin van de meetreeks in 1906.
Bijzonder voor september 2016 is ook dat het de laatste septembermaand was tot 2023 met een regionale hittegolf op een KNMI-station, o.a. op het KNMI-station Arcen.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op dinsdag 12 september, dat beeld is vanaf woensdag 13 september even verleden tijd met een veel koelere wind uit de noordhoek.
In 2022 op 13 september kwamen de KNMI-stations Arcen, Eindhoven en Ell nog tot een zomerse dag met als landelijk de hoogste temperatuur van 26,1°C op het KNMI-station Arcen. Dat was voor Nederland ook de laatste zomerse dag van 2022 op een KNMI-station. In oktober 2022 zou het nog bijna lukken op 29 oktober met 24,6°C op het KNMI-station Eindhoven, goed voor de hoogste temperatuur van oktober 2022 en een datumrecord voor Nederland.
Nu in september 2023 op dinsdag 12 september voorlopig wel de laatste zomerse dag van dit jaar. Mogelijk dat het komend weekend lokaal de zomerse grens van 25°C nog wordt gehaald.
Met woensdag de hoogste temperatuur van 21,7°C op het KNMI-station Westdorpe de laagste maximum-temperatuur sinds 31 augustus met 21,3°C op het KNMI-station Eindhoven. Voor Borculo woensdag met 19,4°C geen warme dag en dat was weer voor het eerst sinds 30 augustus toen de warme grens van 20°C ook niet werd bereikt met 19,7°C. Naast geen warme dag ook geen zomerse dag en daarmee kwam er een eind aan de hittegolf die negen dagen lang was.
De overgang naar aanzienlijk koeler weer ging niet ongemerkt voorbij met o.a. op dinsdag 12 september al 43,7- en 35,7-millimeter aan neerslag op respectievelijk de KNMI-stations Ell en Maastricht. In de nacht naar woensdag 13 september vanaf middernacht tot de ochtend 30 millimeter in de kop van Noord-Holland. In Zuid-Limburg kwam het al op diverse plaatsen tot wateroverlast.
Voor meer info klik op: KNMI WEER WEERPLAZA
Onderstaande foto maakte Johan Effing uit Losser, de eerste spinnenweb boven de groente in de volkstuin. Een kenmerkend beeld voor de late zomer en in de herfst.
– In de nacht naar 13 september 2018 de laagste temperatuur van 3,9°C op het KNMI-station Eelde. Aan de grond op het KNMI-station Terschelling 2,2°C met lokaal wat ijsvorming op enkele platte daken.
– Halverwege september 2016 nog tropisch in Nederland. In september 2016 registreerde het KNMI-station De Bilt op 13 en 14 september respectievelijk 31,2°C en 31,4ºC en op 15 september lukte dat net niet met 29,0ºC. Dat waren ook drie datumrecords op rij.
– De verschillen in september kunnen soms ook groot zijn. Op 13- en 14-september 1998 was er sprake van zwaar noodweer in het Westland, de Zuid-Hollandse eilanden, Zeeland en West-Brabant. Wateroverlast in het zuidwesten van het land met alleen al in Dirksland een etmaalsom van 134 millimeter en op de Zuid Hollandse en Zeeuwse eilanden viel op 13 en 14 september 1998 in totaal plaatselijk meer dan 150 millimeter. Op sommige plaatsen stond er wel 40 centimeter water op de landerijen.
Overigens was het ook in het oosten nat in september 1998, onderstaande foto is van Meddo bij Winterswijk in september 1998, foto is gemaakt door Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk.
WIND IN SEPTEMBER
September is de eerste herfstmaand en met herfst denken we ook vaak aan meer wind tot storm. Daar is tot op heden deze maand nog geen sprake van. Dat was in 2017 wel anders! In 2017 de eerste herfststorm op 13 september. Voor Borculo was de hoogste windstoot voor september nog 64,4 kilometer per uur van september 2012, dat record sneuvelde op 13 september 2017 met 71 kilometer per uur. De hoogste windstoot voor Borculo bleef nog wel staan voor februari 1997 met 93 kilometer per uur. Overigens in september 2011 in Borculo t/m 13 september al vier etmalen met een hoogste windstoot van boven de 50 kilometer per uur. September is voor Borculo doorgaans geen winderige maand. Van de drie herfstmaanden is dat november met een gemiddelde windsnelheid over de hele maand van 5,8 kilometer per uur, voor oktober is dat 5,4 kilometer per uur en voor september 4,3 kilometer per uur. Van de drie herfstmaanden werd de hoogste windstoot in Borculo in oktober 2002 bereikt met 87 kilometer per uur en voor november slechts 68 kilometer per uur.
Onderstaande foto’s maakte Peter de Vries van de hei op de Blaricumse heide op 13 september 2016, prachtige paarse kleuren en dat was door de droogte in 2018 en in mindere mate in 2019 minder kleurrijk, in 2020 duidelijk meer kleur. Toch had de heide zich in 2018 en 2019 vrij snel hersteld. Op de foto rechtsonder schapen die het ongetwijfeld warm hebben gehad met hun jas aan in de tropische hitte in september 2016.
TROPISCH IN SEPTEMBER
De laatste dag in het jaar dat het nog tropisch warm werd op het KNMI-station De Bilt was tot 2016 nog 5 september in 1949 en in 2013. Daar is op 13 september 2016 verandering in gekomen, want De Bilt kwam op 13 september 2016 tot 31,2°C en de volgende dag werd het opnieuw tropisch met 31,4°C en dat was toen nog de meest verre tropische dag in het jaar voor het KNMI-station De Bilt. Dat record sneuvelde in 2020 op het KNMI-station De Bilt op 15 september met 31,4°C, een dag later. Overigens werden de tropische temperaturen op 13- en 14 september 2016 ook nieuwe datumrecords. Het oude datumrecord voor De Bilt voor 13 september stond op 29,6°C van 13 september 1919 en voor 14 september op 28,2°C van 14 september 1964. De 33,1°C op de KNMI-stations Eindhoven en Gilze-Rijen op 13 september 2016 was toen de hoogst gemeten temperatuur zo laat in het seizoen. Dit record sneuvelde in 2020 op 15 september met 35,1°C op het KNMI-station Gilze-Rijen.
De laatste dag dat het ergens in Nederland tropisch warm werd in september is 20 september 2003. Toen op de KNMI-stations Maastricht, Ell en in Eindhoven iets boven de 30°C. Daar zat het KNMI-station Maastricht in september 2018 niet ver vanaf met 30,0°C op 18 september.
De hoogste temperatuur voor de tweede decade van september tot 2020 was 33,6°C en dat werd gemeten op het inmiddels opgeheven KNMI-station Sittard op 12 september 1919. Dit record sneuvelde in 2020 met 35,1°C op het KNMI-station Gilze-Rijen.
In Borculo op 13 september 2016 ook een datumrecord met 32,4°C als maximum, het oude record stond op 30,7°C van 13 september 1999. Ook de hoogste septembertemperatuur t/m 2015 sneuvelde, dat stond op 31,5°C van 5 september 2013. Maar ook in september 2020 werd de 32,4°C bereikt en daarmee is in Borculo nog nooit zo warm in september geweest als op 13 september 2016 en 15 september 2020!
Onderstaande foto maakte Peter de Vries uit Kudelstaart. Wat U ziet is sedum op zijn schuurdak. Het dempt geluid en daken kunnen langer mee door minder grote temperatuurverschillen, het houdt CO2 vast en het trekt vogels aan.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2017 in de loop van de ochtend/middag nam de wind verder toe, aan de kust tot storm en tijdelijk zware storm. Op het IJsselmeergebied ook stormachtig tot storm. Verder zeer zware windstoten in de kustgebieden en landinwaarts tot meest zware windstoten. De hoogste windstoot werd bereikt op het station IJmuiden met 126 kilometer per uur. In het binnenland kwam het KNMI-station Twente tot een windstoot van 80 kilometer per uur. In Meddo bij Winterswijk een hoogste windstoot van 88,5 kilometer per uur en een tienminutengemiddelde van 40,2 kilometer per uur. In Borculo was de hoogste windstoot 71 kilometer per uur en een tienminutengemiddelde van 28 kilometer per uur.
Onderstaande foto maakte Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk op 13 september 2017. Stormschade aan de maïs, die kon daar de harde wind niet trotseren.
In de nacht naar 13 september 2015 drie KNMI-stations die het droog hebben gehouden en dat waren Berkhout, Ell en Vlissingen. De meeste neerslag viel in de nacht naar 13 september 2015 op de KNMI-stations Deelen en Heino met 10 millimeter. In Arnhem kwam zelfs 20 millimeter naar beneden. Tot 20 uur had het KNMI-station Vlissingen de meeste neerslag overdag met 28 millimeter.
Onderstaande foto maakte Gijs de Reijke op de Zeedijk bij Sint Jacobiparochie in Friesland van het poollicht in de nacht naar 13 september 2014.
In de nacht naar 13 september 2012 koelde het flink af, de koudste plek was te vinden op het KNMI-station Twente met 5,1°C in de weerhut. Aan de grond bleef het KNMI-station Twente maar net boven het vriespunt met +0,5°C.
Op 13 september 1998 viel op het KNMI-station Hoek van Holland ruim 87 millimeter regen en het kwam tot storm. In Haamstede viel 44 millimeter. In een groot deel van het zuidwesten kwam het tot noodweer. Het KNMI-station Hoek van Holland kwam tot een windstoot van 105 kilometer per uur. In Haamstede viel 44 millimeter. Het KNMI-station De Bilt kwam tot een maximum van 10,9°C en daarmee een nieuw datumrecord.
In 1997 op 13 september noodweer in Echtenerbrug, een feesttent wordt omver geblazen en vliegt 70 meter door de lucht tijdens een onweersbui met zware windstoten.
In 1986 op 13 september op het KNMI-station Eelde een minimum-temperatuur van 0,8°C. In Terwolde een minimum-temperatuur van -0,6°C, in Eerbeek -0,4°C. Aan de grond in Terwolde -2°C en in Eerbeek -2,7°C.
In de nacht naar 13 september 1964 een koude nacht met op het meetveld van de Landbouwuniversiteit Wageningen een laagste temperatuur van slechts 0,2°C.
Op 13 september 1947 viel in Sint Jansteen in Zeeland 23 millimeter neeerslag.
In 1939 op 13 september in de ochtend een 24-uursaftapping in Chaam van 42 millimeter, in Ginneken 35 millimeter en in Bergen op Zoom 33 millimeter. Overdag in Amsterdam in 20 minuten 20 millimeter en over het hele etmaal 37 millimeter.
Op 13 september 1918 nog een ernstige treinramp, mogelijk dat het weer daarbij een rol heeft gespeeld. Het gebeurde om 10.25 uur, het moment dat een locomotief met 11 rijtuigen bij Weesp de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal begon op te rijden. Een groot deel van het dijktalud gleed met rails en al naar beneden, waarbij de trein kantelde en meters in de afgrond stortte. Daarbij vielen 42 doden en 41 zwaar gewonden.
SCHEEPVAART VIA DE POOLZEE
Een opmerkelijk bericht kwam er in het weekend van 12-13 september 2009 de wereld in en wel dat twee vrachtschepen zonder hulp van een ijsbreker door de Poolzee van Zuid-Korea naar Siberië waren gevaren. Voor zover bekend was dat de eerste keer dat de commerciële scheepvaart het gelukt was om deze route te bevaren. De Russische autoriteiten moesten hier wel toestemming voor geven, maar dit leverde geen problemen op. Daarmee voor het eerst sinds zeker 125.000 jaar was dit nu mogelijk. Doordat het nu mogelijk was om via deze route te varen wordt de afstand van Europa naar Japan en Korea wel zo’n 7400 kilometer korter. De normale weg was altijd via het Suezkanaal, dit scheelt nu een hoop brandstof en natuurlijk tijd.
Zowel de noordwest-passage als de noordelijke route waren bevaarbaar zonder ijsbrekers. Ook de noordwest-passage bespaart een hoop brandstof en tijd. Door het volgen van deze route hoeft men geen gebruik te maken van het Panamakanaal.
Het hier bovenstaande is natuurlijk heel goed nieuws voor de commerciële scheepvaart, maar de keerzijde is zeker geen goed nieuws. Want het geeft wel aan dat intussen de opwarming van Moeder Aarde gestaag doorgaat.
Op onderstaande twee plaatjes zijn de twee routes aangegeven.
