GEEN ZOMERSE DAG OP ZONDAG EN EEN NAT WEEKEND!
2022 NOG RUIMSCHOOTS HET ZONNIGSTE JAAR VOOR BORCULO!
| ZONDAG 17 SEPTEMBER 2023 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: 10,5°C Leeuwarden tot 18,3°C Ell – laagste temp. etmaal: 10,5°C Leeuwarden tot 18,1°C Ell – aan de grond: 7,6°C Eelde en 8,7°C Leeuwarden – hoogste temp.: 24,8°C Maastricht tot 18,3°C Schiphol – neerslag: nacht 17,7 mm Volkel, overdag 12,2 mm De Bilt – neerslag etmaal: 19,1 mm De Bilt en 17,4 mm Volkel – zon: 6,1 uur Maastricht tot zonloos Lauwersoog, Marknesse – hoogste windstoot 42 km/uur IJmuiden – hoogste windkracht 5 vrij krachtig kustgebieden en Waddengebied, IJsselmeer WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 17 SEPTEMBER 2022 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 6,3°C Deelen tot 11,6°C Hoek van Holland – aan de grond: 5,2°C Deelen en o.a. 6,0°C Herwijnen – hoogste temperatuur: 17,5°C Volkel tot 14,5°C Marknesse – neerslag: nacht 19,5 mm Nieuw Beerta, overdag 11,2 mm Twente – zon: 9,6 uur Twente tot 3,5 uur Westdorpe – hoogste windstoot 93 km/uur Lauwersoog WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 17 SEPTEMBER BORCULO
maximum-temperatuur: 25,8°C in 2014 tot 12,5°C in 1994
minimum-temperatuur: 3,5°C in 1990 tot 15°C in 1981
natste dag: 35 mm in 1998
zonnigste dag: 11,6 uur in 2018
DATUMRECORDS 17 SEPTEMBER KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 28,2°C Volkel in 1961 tot 9,5°C Maastricht in 1986
minimum-temperatuur: -0,3°C Soesterberg in 1971 tot 17,2°C Vlissingen in 2006
natste dag: 40,6 mm Rotterdam in 1994
BIJZONDERHEDEN (ZONDAG) 17 SEPTEMBER
Tot en met vrijdagochtend (15 september) zagen de weerkaarten er voor het weekend van 16-17 september prima uit, tot zondagavond droog en veel zon. Vanaf vrijdagavond 15 september kwam plotseling een flinke kink in de kabel en de weerkaarten gooiden het roer helemaal om, storingen vanuit het zuiden van Frankrijk activeerden behoorlijk en trokken noordwaarts. Dat alles hebben we geweten, de neerslagsommen liegen er niet om wat er zoal is gevallen dit weekend.
Enkele neerslagcijfers zijn: zaterdagavond viel er al 17 millimeter in Eindhoven, in de nacht naar zondag tot in de ochtend 15 millimeter in De Bilt, Woudenberg 20 millimeter, Nijmegen 26 millimeter, Kesteren 30 millimeter, Woerden 39 millimeter, vanaf middernacht van zaterdag op zondag tot zondagavond al 44 millimeter in Woerden. In de Achterhoek viel in het weekend tot zondagavond op de meeste stations rond 10-11 millimeter, o.a. ook in Borculo.
Ook in de komende week zal Pluvius de regendrager de hemelsluizen regelmatig open zetten, vooralsnog wel de meeste neerslag voor de kustprovincies.
Met september de eerste herfstmaand op de kalender zien we vaak ook de temperaturen weer lager uitkomen. Dat zagen we vorig jaar rond deze tijd ook, want op 17 september 2022 de tweede dag op rij waarbij de 15°C niet op alle KNMI-stations werd bereikt. Op 16 september 2022 bleef de temperatuur op het KNMI-station Woensdrecht steken bij 14,9°C en dat was landelijk de eerste keer sinds 7 juni dat de temperatuur onder de 15°C bleef. De volgende dag 17 september bleef de 15°C onbereikbaar voor de KNMI-stations Maastricht en Marknesse met respectievelijk 14,9°C en 14,5°C.
Tijdens buien op 17 september 2022 zelfs lokaal onder de 10°C, zo daalde de temperatuur op het KNMI-station Twente tijdens een bui tot 9°C en in Borculo tot ruim 10°C. Tijdens buien trok de wind bij vlagen ook flink aan en daarmee gevoelstemperaturen ruim onder de 5°C.
Dit jaar in september tot nu toe nog niet zo erg als een jaar geleden, de laatste keer dat de temperatuur op een KNMI-station onder de 15°C bleef was landelijk op 6 augustus op het KNMI-station Maastricht met 14,4°C. Maar diezelfde dag kwam het KNMI-station Nieuw Beerta uit op 22,6°C.
Borculo passeerde 17 september 2022 de grens van 1750 uur zon in 2022 en daarmee was 2022 tot dan voor Borculo nog ruimschoots het zonnigste jaar. De tweede plaats t/m 17 september wordt ingenomen door 2003, dit jaar 2023 staat inmiddels op 1520 uur zon. Voor Borculo zijn er 20 jaren die de 1750 uur zon over het hele jaar niet eens hebben bereikt, het laatste jaar was 2021.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries van een eekhoorn op de uitkijk.
We hebben nog een week te gaan volgens de kalender in de astronomische zomer van 2023, want komende zaterdag 23 september gaat de astronomische herfst van start. Maar het weerbeeld zal vanaf komende dinsdag ook al wel wat meer herfstachtige trekjes krijgen met regelmatig regen/buiige neerslag en zeker meer wind. De meeste neerslag en wind vooralsnog wel voor de kustprovincies.
Een jaar geleden kregen we al herfstperikelen op ons bordje. In 2022 in het etmaal van 17 september liepen de temperaturen uiteen van 6,3°C als laagste temperatuur op het KNMI-station Deelen tot de hoogste maximum-temperatuur van 17,5°C op het KNMI-station Volkel. Neerslag viel er in de dubbele cijfers met de meeste neerslag vanaf middernacht tot in de avond 20 uur op het KNMI-station Westdorpe met 12,5 millimeter. In de nachtelijke uren viel op het KNMI-station Nieuw Beerta 19,5 millimeter en overdag op de KNMI-stations Twente en Vlissingen respectievelijk 11,2- en 10,1 millimeter. De wind bereikte al windkracht 8 stormachtig in het Waddengebied en op het IJsselmeer. De KNMI-stations Lauwersoog en Vlieland hadden nog een windstoot van respectievelijk 93- en 84-kilometer per uur.
Voor meer info klik op: KNMI WEER WEERPLAZA
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, mooie beelden van de herfst.
– In 2020 in de nacht naar 17 september koelde het flink af met aan de grond tot in de buurt van het vriespunt. Op waarnemingshoogte de laagste temperaturen in Twente en de Achterhoek met op de KNMI-stations Twente en Hupsel respectievelijk 5,8°C en 6,4°C. Aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Twente en Woensdrecht met respectievelijk 1,3°C en 2,2°C. Het KNMI-station Hupsel had aan de grond 3,1°C.
– In 2017 in de nacht naar 17 september de laagste temperatuur van 2,9°C op het KNMI-station Woensdrecht en dat werd ook de laagste temperatuur van september 2017. In september 2019 t/m 17 september landelijk de laagste temperatuur van de maand 2,5°C op het KNMI-station Hupsel van 10 september. Dat was in 2018 over dezelfde periode 3°C van 14 september op het KNMI-station Ell. De laagste temperatuur in september 2020 t/m 17 september was 4,1°C van 2 september op het KNMI-station Eelde. In september 2021 t/m 17 september de laagste temperatuur van 5,5°C op het KNMI-station Twente op 6 september. In september 2022 t/m 17 september de laagste temperatuur van 6,3°C van 17 september op het KNMI-station Deelen en nu in september 2023 tot nu toe de laagste temperatuur van 5,8°C op het KNMI-station Twente op 14 september.
– In 2005 op 17 september 1,6°C op het KNMI-station Twente en aan de grond met -0,7°C grondvorst. In de nacht naar 17 september 2001 werd de laagste temperatuur van die maand gemeten op het inmiddels opgeheven KNMI-station Soesterberg. Hetzelfde KNMI-station Soesterberg had in de nacht naar 17 september 1971 lichte vorst met -0,3°C in de weerhut.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries vanaf Schiphol, een KLM-737 vloog voor de maan.
SEPTEMBERNEERSLAG
De septembermaanden van 2018, 2019 en 2020 tapten uit een heel ander vat dan september 2017! Als we naar de neerslagsom kijken van september 2017 op de KNMI-neerslagstations t/m 16 september dan was landelijk de meeste neerslag gevallen in het westen van het land. Zo was in het westen van Noord-Holland in de regio Alkmaar al 230 millimeter gevallen. De droogste regio was het zuidoosten van het land met in het noorden van Limburg 31 millimeter. In de Achterhoek de meeste neerslag in de regio Zutphen met rond 90 millimeter.
De september-neerslag van 2020 liep op de KNMI-neerslagstations t/m 17 september uiteen van één millimeter in Weert tot 63 millimeter in Weesp. In september 2019 was t/m 17 september de meeste neerslag gevallen in het noorden van Groningen in o.a. Roodeschool rond 100 millimeter. In het zuiden het droogste met o.a. in Ginneken in Brabant vier millimeter, in het oosten stond Rekken nog op 20 millimeter. In september 2018 t/m 17 september was de meeste neerslag gevallen in Zuid-Holland met in Benschop al 135 millimeter, daarentegen in het oosten van Twente in Denekamp vijf millimeter. Overigens in september 2018 in het westen ook wel grote verschillen, zo stond de teller op het KNMI-neerslagstation Poortugaal in de regio Rotterdam ook nog maar op één millimeter t/m 17 september.
In Borculo was in september 2018 t/m 17 september 21 millimeter gevallen, in september 2019 over dezelfde periode 32 millimeter, in september 2020 17 millimeter, in september 2021 t/m 17 september 22 millimeter, in september 2022 40 millimeter en nu in september 2023 inmiddels 26 millimeter.
Onderstaande foto maakte ondergetekende op 17 september 2018 in de regio Aalten, hetzelfde beeld ook op 17 september 2019, in 2020 en weer in 2022 hetzelfde beeld.
In september 2016 ook op veel plaatsen vrij droog, toen in Borculo t/m 17 september 24 millimeter tegen 83 millimeter over dezelfde periode in 2017. De laatste zeer droge septembermaand was voor Borculo in 2014 met 14,4 millimeter neerslag over de hele maand. De droogste maand september is voor Borculo nog september 2006 met over de hele maand 4,4 millimeter. Over de eerste 17 etmalen in september was het in Borculo sinds 1981 niet eerder zo droog als in 2014 met slechts 0,6 millimeter.
Totaal anders was het in 2011, toen hadden we een natte zomer achter de rug en ook de eerste herfstmaand september had al heel wat neerslag afgeleverd. Voor de agrariërs leverde dit grote problemen op om op de landerijen de oogst van het land te halen. Hoe anders was dit in 2009? In vooral delen van Zeeland (Walcheren, Schouwen) werd in september 2009 geklaagd over de droogte van de zomermaanden. Zo zaten aardappelboeren met smart op regen te wachten omdat oogsten vanwege de droogte bijna niet mogelijk was. Bovendien konden de late gewassen, zoals witlof, wortelen en knolsnelderij, nauwelijks nog groeien. Zo was het potentieel neerslagtekort vanaf 1 april in westelijk Walcheren en rond Den Helder al opgelopen tot boven 300 millimeter. Het potentieel neerslagtekort of overschot wordt berekend uit het verschil tussen de gevallen neerslaghoeveelheden en de berekende gewasreferentieverdamping.
Op onderstaande foto stof door aanhoudende droogte, ook dat kan problemen opleveren met het oogsten. Maar in september 2017 in veel regio’s het tegenovergestelde weerbeeld.
NAZOMERS
We naderen het einde van de astronomische zomer en als het de komende tijd opwarmt met een lekker zonnetje en droog weer, dan kunnen we spreken van een oudewijvenzomer. Een echte oudewijvenzomer hadden we ook in 2003, toen vanaf 17 september op het KNMI-station Maastricht de start van een periode van zes dagen met temperaturen van boven de 25°C. Op de 19e- en 20e september zelfs tropische temperaturen van boven de 30°C. Maastricht kwam toen op de 21e september net niet aan de tropische grens van 30°C, anders hadden ze daar een hittegolf gehad.
In Borculo was het in 2003 wel wat minder warm, maar na de 17e september kreeg Borculo ook nog vier zomerse dagen van boven de 25°C. Maar ook in 2011 in september nog een prachtige nazomerse periode vanaf 24 september! Vanaf 24 september 2011 t/m 3 oktober alle dagen boven de 20ºC en zelfs drie boven de 25ºC.
Maar september is wel een maand van het naseizoen en dan kan het plotseling ook gevoelig koeler worden en dat hebben we gemerkt in september 2003. Op 22 september 2003 werd het in Borculo nog 26,3°C en de volgende dag bleef de temperatuur in de middag al steken bij 13,6°C in Borculo en op het KNMI-station Deelen bij 13,1°C. Dat zagen we ook in 2019 op 16 september met een temperatuurverschil van bijna 10°C lager dan de dag daarvoor, van 24,6°C naar 15,6°C.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Onderstaande foto is van de tropische storm Edward, gefotografeerd vanuit het ISS-ruimtestation. Tijdens het maken van de foto trok Edward met 165 kilometer per uur over de Atlantische Oceaan. Edward was de vijfde tropische storm van het orkaanseizoen van 2014. Edward was nog wel een kleine orkaan en was vooralsnog geen bedreiging voor het vaste land.
Op 17 september 2013 passeerde Borculo de grens van 1150 uur zon in 2013 en daarmee was 2013 nog steeds het op één na somberste jaar sinds 1995. Het jaar 2000 was nog somberder, toen pas op 12 oktober de 1150 uur zon.
In 2009 nog een flinke afkoeling in de nacht naar 17 september met in de weerhut 4,6°C op het KNMI-station Hoogeveen. Aan de grond, daarmee bedoelen we 10 centimeter boven het maaiveld, werd het 2°C op het KNMI-station Hoogeveen.
Het KNMI-station De Bilt had op 17 september 2000 met 8,8°C als minimum-temperatuur toen het hoogste minimum van de 20e-eeuw voor september.
Op 17 september 1998 langs de kust een noordwesterstorm. Verder viel in Meppel 23 millimeter aan neerslag en op het KNMI-station Hupsel 18 millimeter.
Op 17 september 1993 viel in Haamstede 109 millimeter.
Op 17 september 1986 op het KNMI-station Maastricht niet warmer dan 9,5°C, de op één na vroegste datum met een temperatuur onder de 10°C in het naseizoen. Alleen op 11 september 1912 nog wat vroeger op het KNMI-station Maastricht met 9,1°C. In de periode 17 september t/m 18 oktober viel gemiddeld over het land 3 millimeter aan neerslag en in Mill helemaal geen neerslag.
Op 17 september 1971 werd in Andel, gelegen in het land van Heusden en Altena, +0,4°C gemeten.
Op 17 september 1963 Prinsjesdag met op het inmiddels opgeheven KNMI-station Venlo met 28,2°C de hoogste temperatuur van de maand.
Op 17 september 1941 op het oude-KNMI-station Gemert 3,7ºC. Op het KNMI-station De Bilt over dat etmaal een gemiddelde barometerstand van 1032,9 hectopascal en dat is voor De Bilt nog steeds een dagrecord.
Op 17 september 1935 aan de kust een zuidwesterstorm. Op het KNMI-station De Bilt een laagste barometerstand van 989,4 hectopascal en het etmaalgemiddelde was 994,1 hectopascal. Het KNMI-station De Bilt kreeg in de middag maar liefst acht onweersbuien te verwerken. Het KNMI-station Vlissingen had uurgemiddelde windsnelheid van 87 kilometer per uur.
Heet was het 17 september 2015 in midden Europa, Wenen kwam tot een maximum-temperatuur van 34,6°C! Dan is het hogerop in de bergen aangenamer met verkoeling van een bergriviertje, onderstaande foto maakte Leen de Koning.
BIJZONDERE VERSCHIJNING IN IERLAND IN SEPTEMBER 2014
Een opmerkelijke ontdekking werd er gedaan door de plaatselijke bevolking van het Ierse Collooney, dat ligt in het noorden van Ierland. Daar werd een boom van 215 jaar oud omvergeblazen en ontworteld en daarmee kwam een menselijk skelet bloot te liggen tussen de wortels. Na nader onderzoek ging het om een skelet van een middeleeuwse man. Archeologen hebben inmiddels vast kunnen stellen dat het skelet wel zo’n duizend jaar oud moet zijn van een jonge man van 17 tot 20 jaar oud. Hij zou zijn gestorven aan een gewelddadige dood, ergens in de vroege middeleeuwen tussen 1030 en 1200. De man had verscheidene verwondingen aan zijn ribben en aan zijn hand, waarschijnlijk van messteken.
Zijn onderbenen waren in de aarde blijven liggen, maar de rest van het skelet hing in de wortels van de uitgerukte boom.
Enige tijd geleden vonden archeologen in een kleine grot in het Ierse Sligo ook al beenderen van een kind van 4 tot 6 jaar oud en van een volwassene van 30 tot 39 jaar oud uit het stenen tijdperk. Die overblijfselen bleken 5500 jaar oud te zijn.
Op onderstaande foto’s de ontwortelde boom en het vrijgekomen skelet.
