EERSTE OKTOBER-DECADE DIT JAAR DE WARMSTE VOOR BORCULO SINDS 1981!
DIT JAAR BEST WEL EEN KRANENZOMERTJE OP DINSDAG 10 OKTOBER!
| DINSDAG 10 OKTOBER 2023 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: 9,6°C Ell, Woensdrecht tot 15,7°C Wijk aan Zee – laagste temp. etmaal: 9,6°C Ell tot 15,7°C Wijk aan Zee – aan de grond: 6,6°C Ell en 7,8°C Westdorpe – hoogste temp.: 24,2°C Westdorpe tot 19,8°C Terschelling – geen neerslag – zon: 8,5 uur Volkel tot 3 uur Leeuwarden – hoogste windstoot 60 km/uur Hoek van Holland – hoogste windkracht 6 krachtig kustgebieden, IJsselmeer WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 10 OKTOBER 2022 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 4,6°C Woensdrecht tot 11°C Vlissingen – a/d grond: 1,0°C Ell en 1,6°C Twente – hoogste temperatuur: 19,2°C o.a. Maastricht tot 14°C o.a. Stavoren – neerslag: nacht droog, overdag 1,7 mm Lelystad, Wijk aan Zee – zon: 5,8 uur Lauwersoog tot 1 uur Gilze-Rijen – hoogste windstoot 60 km/uur Lelystad WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 10 OKTOBER BORCULO
maximum-temperatuur: 24,4°C in 2018 tot 10,5°C in 1992
minimum-temperatuur: 1,5°C in 1992 tot 14,4°C in 2006
natste dag: 18,4 mm in 2020
zonnigste dag: 10,5 uur in 2010, 2018
DATUMRECORDS 10 OKTOBER KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 30,1°C Sittard in 1921 tot 6,4°C Den Helder in 1939
minimum-temperatuur: -2°C Maastricht in 1936 tot 16,3°C Hoek van Holland in 2011
natste dag: 34,4 mm Soesterberg in 1997
BIJZONDERHEDEN (DINSDAG) 10 OKTOBER
In het oosten van het land spreekt men rond 10 oktober over de kranenzomer als de temperatuur er echt zin in heeft met ruimschoots zonneschijn. Dit jaar konden we best wel spreken van een kranenzomertje op dinsdag 10 oktober, in 2022 was dat meer op 9 oktober!
Een echte kranenzomer was er op 10 oktober 1921 op het inmiddels opgeheven KNMI-station Sittard met 30,1°C en dat is altijd nog het decade-record voor Nederland en landelijk de meest late tropische dag. Op het KNMI-station De Bilt werd het die dag 26,7°C en dat werd door de homogenisatie van data sinds 2016 herleid tot 25,8°C. Op het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk werd het die dag 27,2°C en op het KNMI-station Maastricht 29,7°C.
Zulke hoge temperaturen zitten er voor dit jaar zo goed als zeker er niet meer in. Dinsdag 10 oktober begon met name in de zuidelijke helft en deels het midden van het land met mist, deze loste op in de loop van de ochtend. Daarna werd het nog bijna een zomerse dag in het zuiden van Zeeland met 24,2°C op het KNMI-station Westdorpe.
In 2020 voor Borculo op 10 oktober een etmaalgemiddelde van 9,8°C en daarmee voor het eerst in het naseizoen van 2020 onder de 10°C. In 2017 op 9 oktober het eerste etmaal van het naseizoen met een etmaalgemiddelde onder de 10°C met 8,8°C. In 2016 op 6 oktober voor het eerst in het naseizoen weer onder de 10°C met het etmaalgemiddelde. In 2018 mochten de thermische registers dan vaak geen grenzen kennen, toch hadden we in Borculo op 23 september wel het eerste etmaalgemiddelde van onder de 10°C met 9,4°C. In 2019 op 5 oktober voor het eerst onder de 10°C met het etmaalgemiddelde met 9,6°C. In 2021 op 7 oktober voor het eerst onder de 10°C met het etmaalgemiddelde met 8,5°C. In 2022 op 11 oktober met 9,6°C het eerste etmaalgemiddelde onder de 10°C. Dit jaar tot nu toe nog geen etmaalgemiddelde onder de 10°C.
Voor het verdere laatste nieuws klik op: KNMI WEER WEERPLAZA
Onderstaande foto maakte Peter de Vries van de groenbedekking op zijn dak van de schuur.
– In 2021 in de nacht naar 10 oktober net geen vorst op waarnemingshoogte met 0,6°C op het KNMI-station Eelde. Overigens werd deze 0,6°C bereikt na 8 uur, tot 8 uur was het minimum 0,8°C. Aan de grond op vier KNMI-stations grondvorst en dat waren Deelen, Heino, Hupsel en Twente met de koudste plek Hupsel met -2,1°C. Het KNMI-station Eelde met de laagste temperatuur op waarnemingshoogte van 0,6°C had geen grondvorst. Sterker nog, aan de grond op het KNMI-station Eelde met 0,9°C zelfs wat hoger dan op waarnemingshoogte.
– In Borculo viel in 2020 op 10 oktober 18,4 millimeter aan neerslag en daarmee voor de neerslag een nieuw datumrecord. Het oude neerslagrecord voor 10 oktober was 18,2 millimeter uit 1997.
– In 2019 tot in de ochtend van 10 oktober viel in de regio Castricum in Noord-Holland al 125 millimeter neerslag. Veel landerijen in Noord-Holland stonden blank en dat was een ramp voor de akkerbouwers omdat veel gewassen nog in de grond stonden.
Onderstaande foto Maakte Frans Sijmons in Noorwegen, daar is de verkleuring van Moeder Natuur meestal vroeger dan in onze regio.
THERMISCHE UITSPATTING OP 10 OKTOBER
In de meeste jaren kunnen we op 10 oktober de conclusie trekken dat het verschil met 10 oktober 1921 wel bijzonder groot was! Toch was 10 oktober 2018 daarop een uitzondering. Want de hoogste temperatuur ooit in ons land in de eerste decade van oktober blijft onaangetast staan op 30,1°C en dat was op 10 oktober 1921 op het inmiddels opgeheven KNMI-station Sittard. Daar zaten we landelijk in oktober 2018 5,7°C van verwijderd op het KNMI-station Arcen met 24,4°C.
De laatste datum in het jaar dat de temperatuur op het KNMI-station De Bilt boven de 25°C kwam is 10 oktober 1921 met 26,7°C. Door de homogenisatie van data door het KNMI is sinds 2016 deze temperatuur wel herleid tot 25,8°C. Voor de homogenisatie was de 26,7°C ook het oktoberrecord voor De Bilt, dat is na de homogenisatie 4 oktober 1983 geworden met 26,5°C. In De Bilt is 15 april de vroegste zomerse datum sinds 1901 en dat was in 1904 met 26,4°C. Door de homogenisatie van data door het KNMI is sinds 2016 deze temperatuur herleid tot 25,8°C.
Op het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk op 10 oktober 1921 ook nog een zomerse dag met 27,2°C. Op het KNMI-station Maastricht werd het ook nog bijna tropisch met 29,7°C. Door de homogenisatie van data door het KNMI is deze waarde sinds 2016 herleid tot 28,7°C.
KRANENZOMER
Op onderstaande foto overvliegende kraanvogels en daarmee verbonden “de kranenzomer”.
In het oosten van het land spreekt men rond 10 oktober over de kranenzomer, althans als de temperatuur er echt zin in heeft. Deze singulariteit heeft zelfs een score van zo’n 70%. De naam kranenzomer is een afgeleide van de trek van de kraanvogels die naar het zuiden vliegen. De trekrichting is dikwijls ook over het oosten van het land in de loop van oktober tot in december, dit is vaak een indrukwekkend gezicht om deze grote vogels over te zien vliegen. Vaak verzamelen deze kraanvogels zich in het noorden van Duitsland, o.a. in de Bodden van Rügen. Dit is vaak een massaal gebeuren van wel rond de 40.000 kraanvogels die zich vol vreten met maïsresten alvorens gezamenlijk af te reizen naar Frankrijk en Spanje om daar de winter door te brengen. In het noordoosten/oosten vormen de Enbertsdijkvenen in Overijssel de belangrijkste stopplaats en verder in Oost-Brabant en Noord-Limburg, te weten de Strabrechtse Hei, De Hamert, de Groote-, Deurnese- en Maria-peel en de Meinweg. Meestal zijn het gebieden die groot van oppervlak zijn en vrij rustig.
De trek naar het zuiden gaat gepaard met veel kabaal, een soort toeterend geluid. Af en toe afgewisseld door hogere fluitende geluiden, dit geluid is dan afkomstig van de jonge kraanvogels die voor het eerst met hun ouders naar zuidelijker streken trekken. In maart en april trekken de kraanvogels weer vanuit het zuiden naar het noorden.
DE LAATSTE KRANENZOMER IN 2018
In 2018 in de nacht naar 10 oktober de laagste temperatuur van 3,2°C op het KNMI-station Nieuw Beerta en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde met -0,3°C. De koude luchtlaag was niet erg dik, zo was de laagste temperatuur op het KNMI-station Deelen 7,8°C. Het KNMI-station Deelen ligt op een hoogte van rond 48 meter. Overdag op 10 oktober 2018 op het KNMI-station Arcen en ook in Borculo 24,4°C en daarmee konden we wel spreken van een kranenzomertje. In 2019 op 10 oktober in Borculo 9°C lager dan in 2018 op 10 oktober en in 2020 rond 10°C lager, daarmee niet bepaald een kranenzomertje. Overigens in 2018 op 10 oktober geen record voor 10 oktober, dat staat stevig in de spreekwoordelijke schoenen van 10 oktober 1921 met 30,1°C op het opgeheven KNMI-station Sittard.
Voor Borculo 10 oktober 2018 met 24,4°C wel een datumrecord, het oude record was 21,7°C van 10 oktober 2005. Het decade-record bleef nog wel staan voor 1 oktober 2011 met 25,7°C in Borculo. Voor Borculo was tot 2018 de 24,4°C wel de hoogste temperatuur zo ver in het seizoen. Dat record sneuvelde in 2018 weer op 13- en 14 oktober met voluit zomerse temperaturen van boven de 25°C met op 13 oktober 27,5°C en op 15- en 16 oktober nog bijna 25°C.
Het KNMI-station De Bilt vestigde 10 oktober 2018 nog een record voor oktober wat betreft de langste reeks warme dagen op rij. Van 10 t/m 17 oktober 2018 acht warme dagen op rij, het oude record was zeven warme dagen op rij van 5-11 oktober 1969. Landelijk in het zuidoosten van het land in oktober 2018 zelfs negen warme dagen op rij, in 1921 het landelijk record in het zuidoosten met elf warme dagen op rij van 1-11 oktober.
EERSTE DECADE OKTOBER 2023
De eerste decade van oktober 2023 is dinsdag 10 oktober in Borculo afgesloten met een etmaalgemiddelde van 16,3°C tegen vorig jaar oktober 13,2°C, in oktober 2021 12,5°C, in oktober 2020 12,4°C, in oktober 2019 11,0°C, in oktober 2018 12,1°C en in oktober 2017 12,2°C. Dat was in oktober 2014 15,0°C, normaal voor de eerste tien etmalen van oktober in Borculo is 11,9°C. In 2012 en in 2016 met een etmaalgemiddelde van 10,9°C voor Borculo de koudste start van oktober sinds 2002 die uitkwam op 10,6°C. De koudste eerste oktober-decade is van 1998 met 8,2°C. De warmste eerste oktober-decade voor Borculo is nu de eerste decade van oktober 2023 geworden met 16,3°C, hiervoor was dat de eerste decade van oktober 2001 met 15,4°C.
De gemiddelde maximum-temperatuur kwam in Borculo uit op 20,1°C tegen vorig jaar oktober 18,3°C, in oktober 2021 17,0°C, in oktober 2020 15,7°C, in oktober 2019 14,3°C, in oktober 2018 18,4°C en in oktober 2017 15,6°C. Dat was in oktober 2014 18,3°C, normaal is over de eerste tien etmalen een gemiddeld maximum van 15,5°C voor Borculo. Ook met de gemiddelde maximum-temperatuur van 20,1°C is de eerste oktober-decade van 2023 voor Borculo de warmste geworden.
De gemiddelde minimum-temperatuur kwam uit op 12,6°C tegen vorig jaar oktober 8,1°C, in oktober 2021 7,9°C, in oktober 2020 9,1°C, in oktober 2019 7,6°C, in oktober 2018 5,7°C en in oktober 2017 8,8°C. Dat was in oktober 2014 11,6°C, normaal voor Borculo is een gemiddeld minimum van 8,2°C voor de eerste oktober-decade. Ook met de gemiddelde minimum-temperatuur van 12,6°C was dat voor Borculo niet eerder zo hoog sinds 1981.
De hoogste temperatuur dit jaar in de eerste decade van oktober is in Borculo uitgekomen op 23,2°C tegen vorig jaar oktober 20,8°C, in oktober 2021 19,2°C, in oktober 2020 18,1°C, in oktober 2019 18,2°C, in oktober 2018 24,4°C en in oktober 2017 19,1°C. Dat was in oktober 2011 nog 25,7°C! Deze 25,7°C is ook de hoogste temperatuur voor Borculo voor de eerste decade van oktober sinds 1981. De laagste temperatuur van de eerste decade van oktober 2023 in Borculo kwam uit op 11,0°C tegen vorig jaar oktober 4,4°C, in oktober 2021 2,5°C, in oktober 2020 5,0°C, in oktober 2019 4,0°C, in oktober 2018 2,2°C en in oktober 2017 3,3°C. Dat was in oktober 2014 8,7°C en in oktober 2012 was de laagste temperatuur in de eerste oktober-decade 1,1°C en dat is het laagste minimum voor de eerste oktober-decade sinds 2002 in Borculo. De laagste temperatuur voor de eerste oktober-decade is voor Borculo -1°C van 8 oktober 1994.
De zon scheen in Borculo dit jaar in de eerste tien etmalen van oktober 37 uur tegen vorig jaar oktober 74 uur, in oktober 2021 47 uur, in oktober 2020 20 uur, in oktober 2019 26 uur, in oktober 2018 65 uur en in oktober 2017 26 uur. In Borculo in oktober 2018 met 65 uur toen nog de zonnigste start van oktober sinds het begin van de automatische zonregistratie in Borculo sinds 1995, die eer is overgenomen door de eerste oktober-decade van 2022 met 74 uur.
Neerslag over de eerste tien oktober-etmalen kwam in Borculo uit op drie millimeter tegen vorig jaar oktober 24 millimeter, in oktober 2021 32 millimeter, in oktober 2020 17 millimeter, in oktober 2019 61 millimeter, in oktober 2018 7,6 millimeter en in oktober 2017 44 millimeter. Normaal voor Borculo is 31 millimeter neerslag in de eerste decade van oktober. In oktober 2019 de op één na natste eerste decade van oktober, de natste blijft de eerste oktoberdecade van 1984 met 64 millimeter. De droogste eerste oktober-decade had Borculo in 1986 met 2 millimeter.
Onderstaande foto maakte Corry van Hoogeloon in het bos in de regio Breda, prachtig ochtendgloren in de eerste oktober-decade.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2016 in de nacht naar 10 oktober had van de KNMI-stations alleen Deelen lichte vorst op waarnemingshoogte met -0,8°C en aan de grond -2,3°C.
Op 10 oktober 2011 op het KNMI-station De Bilt een minimum-temperatuur van 16,3°C, daarmee een datumrecord en het hoogste oktober-minimum over het hele etmaal.
De temperatuurverschillen waren op 10 oktober 2009 ook heel opmerkelijk overdag. Zo was het rond het middaguur in Groningen slechts 7°C met een oostelijke wind en in Zeeland rond 15°C met een westelijke wind. Het maximum in het Groningse Zuidhorn kwam niet verder dan 10,8°C en het KNMI-station Nieuw Beerta kwam niet eens boven de 10°C uit met 9,6°C. Daarentegen in Borculo werd het nog 17,3°C.
In 2009 in de avond van 10 oktober raasde een tornado over het Duitse Graben-Neudorf dat ten noorden van Karlsruhe ligt. De tornado raasde recht over het dorp en richtte in korte tijd voor duizenden euro’s schade aan. In die zuidwesthoek van Duitsland was het niet de eerste keer dat men te maken kreeg met natuurgeweld. Wie herinnert zich niet de kerststorm van 1999 met de “orkaan” Lothar, de zwaarste storm van het Europese land van de vorige eeuw!
In 1982 viel op 10 oktober op het KNMI-station De Bilt 26,1 millimeter aan neerslag. In de periode 11-15 oktober viel in Eelde 35 millimeter, in Twente 55 millimeter, in Vlissingen 29 millimeter en in Rotterdam 61 milllimeter.
Op 10 oktober 1969 op het KNMI-station Gilze-Rijen 13,2°C. Op het KNMI-station De Bilt van 5- t/m 11 oktober 1969 boven de 20°C.
Op 10 oktober 1941 viel op het KNMI-station De Bilt 29,7 millimeter aan neerslag, voor De Bilt is dat het datumrecord. In Amsterdam viel 51 millimeter neerslag, in Edam 49 millimeter, in Lisse, Abcoude en Loenen a/d Vecht 41 millimeter, in Radio Kootwijk 40 millimeter en in Aalsmeer en Bakkum 39 millimeter. In de periode 10-19 oktober viel in Edam 148 millimeter.
Koude lucht bereikte de hogere delen van het Duitse middelgebergte op 10 oktober 2013, zo viel er vanaf 1000-1100 meter al wat sneeuw, o.a. op de Feldberg in het Zwarte Woud zoals op onderstaande foto is te zien.
MEER DAN 10 UUR ZON PER DAG
In oktober 2005 in Borculo van 10 t/m 13 oktober vier dagen op rij met meer dan 10 uur zon, dat was in Borculo nooit eerder voorgekomen zo laat in het seizoen. Overigens werd op 10 oktober 2005 op het KNMI-station Woensdrecht met 23,6°C nog wel de hoogste temperatuur van die maand gemeten.
Onderstaande foto is van 10 oktober 2005, hoge temperaturen op 10 oktober 2005 waar ook de schapen van genoten.
