IN BORCULO HET HOOGSTE SNEEUWDEK VAN DECEMBER SINDS DECEMBER 2017!
ALS SINT BARBARA HET WIL STAAT DE WINTER STIL OF TOCH EEN ELIGIUSWINTERJE!
| MAANDAG 4 DECEMBER 2023 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: -0,6°C Nieuw Beerta tot 2°C Vlissingen – laagste temp. etmaal: -0,6°C Nieuw Beerta tot 3,5°C Vlissingen – aan de grond: -0,5°C Ell, Nieuw Beerta en -0,3°C Eelde, Twente – hoogste temp.: 4,6°C Vlissingen tot 1,2°C Nieuw Beerta – neerslag: nacht 3,6 mm Leeuwarden, overdag 5,7 mm Vlissingen – neerslag etmaal: 8,3 mm Eindhoven en 8,2 mm Vlissingen – zon: 1,7 uur Den Helder, Eelde tot zonloos Brabant, Limburg, Utrecht, Z-Holland + Betuwe, Twente – hoogste windstoot 54 km/uur Hoek van Holland, Vlissingen – hoogste windkracht 6 krachtig kustgebieden, IJsselmeer WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 4 DECEMBER 2022 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: -1,1°C Leeuwarden tot 1,0°C Vlissingen – a/d grond: -1,8°C Leeuwarden en o.a. -1,2°C Stavoren – hoogste temperatuur: 4,6°C Lauwersoog tot 1,2°C Maastricht – geen neerslag – zonloos hele land – hoogste windstoot 63 km/uur Vlieland WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 4 DECEMBER BORCULO
maximum-temperatuur: 11,1°C in 2006 tot -1,3°C in 2010
minimum-temperatuur: -7,2°C in 2016 tot 9,5°C in 1985
natste dag: 11 mm in 1988
zonnigste dag: 7,6 uur in 2016
DATUMRECORDS 4 DECEMBER KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 16,7°C Maastricht in 1953 tot -5,7°C Eelde in 1925
minimum-temperatuur: -17,7°C Eelde in 1925 tot 11,2°C Maastricht in 1953
natste dag: 38,7 mm De Bilt in 1960
BIJZONDERHEDEN (MAANDAG) 4 DECEMBER
Maandag 4 december een decemberdag met weinig verloop in de temperatuur voor met name de oostelijke delen van het land. Landelijk temperaturen van -0,6°C als minimum op het KNMI-station Nieuw Beerta tot de hoogste temperatuur van 4,6°C op het KNMI-station Vlissingen. Maar in het oosten van het land voor de KNMI-stations Hupsel en Twente met respectievelijk minima van -0,2°C en -0,4°C tot het maximum van 2,5°C op beide stations. Borculo ging van -0,4°C als minimum-temperatuur naar 2,7°C als maximum-temperatuur en daarmee een amplitude van slechts 3,1°C.
In nagenoeg het hele land viel vanaf later op zondagmiddag tot in de nacht naar maandag sneeuw en dat leverde op uitgebreide schaal een sneeuwdek op. In Borculo een sneeuwdek van twee centimeter. Ook in december 2022 kwam het in Borculo tot een etmaal met een sneeuwdek en daarvoor was dat in december 2018 één etmaal met een sneeuwdek. Nu in Borculo met een sneeuwdek van twee centimeter is dat het hoogste voor december sinds december 2017 toen het tot vijf etmalen met een sneeuwdek kwam tot zelfs een hoogte van 14 centimeter. Maar baas boven baas is december 2010 met in Borculo 29 sneeuwdekdagen met zelfs de hoogste sneeuwdek van 18 centimeter.
Wist U dat Duitsland ook de Sinterklaas kent, daar is het Nikolaus. In Duitsland wordt het allemaal wat kleinschaliger gevierd en verschillen wat per regio. Aanvankelijk zette men overigens geen schoen, maar een zelfgemaakt bootje bij de haard, een verwijzing naar het feit dat Sint Nicolaas de schutspatroon van de zeevarenden is. In dit bootje werden lekkernijen als noten, mandarijntjes, chocolade en taaitaai gelegd. Was iemand echter niet lief geweest, vond hij of zij de bekende roe. Dit gebruik, al sinds de 15e eeuw bekend, ging later over in het zetten van een schoen of het ophangen van een sok. De Duitse Nikolaus legt in de nacht van 5 op 6 december cadeautjes in schoenen, verschijnt op kerstmarkten en komt in Emden per schip aan. Hij bezoekt scholen en vraagt of de kinderen het afgelopen jaar lief zijn geweest. Bij het Duitse Sinterklaasfeest hoort de traditionele ‘Stutenkerl’, een deegmannetje, wiens naam per regio verschilt. Ondanks het feit dat het Nikolausfeest een lange historie kent, heeft het kerstfeest duidelijk de overhand in Duitsland.
Op onderstaande foto het Duitse deegmannetje.
In 2022 in het etmaal van 4 december de laagste minimum-temperaturen van -1,1°C en -0,8°C op respectievelijk de KNMI-stations Leeuwarden en Heino. Aan de grond de laagste temperaturen van -1,8°C en -1,2°C op respectievelijk de KNMI-stations Leeuwarden en Stavoren. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden op waarnemingshoogte respectievelijk minima van -0,3°C en -0,6°C en ook aan de grond -0,3°C en -0,6°C.
In 2022 op 4 december voor het hele land zonloos en voor Borculo de vierde zonloze dag op rij en dat was sinds eind januari daarvoor niet meer voorgekomen. Eind januari had Borculo nog vijf zonloze dagen op rij.
Voor het verdere laatste nieuws klik op: KNMI WEER WEERPLAZA
Onderstaande foto maakte Dick Scheer, de koe stond er troosteloos bij en dat typeerde ook het weerbeeld van maandag, met name voor de zuidelijke helft van het land een sombere zonloze dag.
– In 2019 in de nacht naar 4 december de laagste temperatuur van -3,4°C op het KNMI-station Woensdrecht en aan de grond de laagste temperatuur -5,0°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -2,2°C en aan de grond tot -3°C.
– Het laatste jaar met matige vorst in Borculo op 4 december was in 2016 met -7,2°C en aan de grond -8,3°C.
– In 2009 in de nachtelijke uren van 4 december was de bovenlucht al zo koud dat er natte sneeuw viel, dit was o.a. op het KNMI-station Gilze-Rijen, de eerste (natte) sneeuw van het seizoen.
SINT ELIGIUSWINTERTJE
In tegenstelling tot 2016 in 2018, 2020 en 2021 met Sinterklaas geen Sinterklaaswintertje, in 2022 en ook nu in 2023 licht winters met Sinterklaas. In 2019 wat meer winters en dan met name voor de nachten.
In de Volksweerkunde spreken we ook wel van een Sint Eligiuswintertje. In 2016 wel degelijk een Sint Eligiuswinterje, in Borculo in 2016 vanaf 2- t/m 7 december zes vorstnachten op rij met de koudste nacht naar 5 december met -8,5°C. Op het KNMI-station Eelde de koudste nacht van de maand naar 6 december met -9,5°C!
Voor Borculo in 2016 op 4 december de 50e vorstdag van 2016 en dat was toen het hoogste aantal sinds 2013! In 2017 viel het Sint Eligiuswintertje net voor Sinterklaas met op 2 december nog een ijsdag. In 2017 in Borculo t/m 4 december 46 vorstdagen, in 2018 over dezelfde periode 52 vorstdagen, in 2019 46 vorstdagen, in 2020 38 vorstdagen, in 2021 53 vorstdagen, in 2022 in Borculo t/m 4 december 30 vorstdagen en nu in 2023 43 vorstdagen. In de jaren 2014 en 2020 kwam Borculo over het hele jaar niet verder dan respectievelijk 23- en 38 vorstdagen. In 2014 het laagste aantal vorstdagen sinds 1981 in Borculo en daarna volgt 2020 met 38 vorstdagen.
Overigens niet zo bijzonder voor 4 december een vorstdag, dat komt wel vaker voor en het kan zelfs al tot strenge vorst komen! Enkele data met Sinterklaaskou zijn:
In de nacht naar 4 december 2013 minimum-temperaturen van -2,6°C op het KNMI-station Eindhoven tot 6,5°C op het KNMI-station Vlieland. Aan de grond had het KNMI-station Twente de laagste temperatuur met -5,7°C. In Borculo was de laagste temperatuur -0,1°C en aan de grond -1,5°C. In 2010 op 4 december strenge vorst met op het KNMI-station Ell de laagste temperatuur van -11,4°C. In 1933 op 4 december op het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk strenge vorst met -11,3°C. Koud was het ook op 4 december 1925 met -16,1°C op het KNMI-station Eelde. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit minimum sinds 2016 herleid tot -17,7°C. De laagste temperatuur voor het KNMI-station De Bilt voor 4 december is -11,2°C uit het jaar 1921. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit minimum sinds 2016 herleid tot -11,5°C.
Onderstaande foto is afkomstig vanaf Ameland, sneeuwduinen op 4 december 2010 op sommige plaatsen metershoog. Foto is afkomstig van Peter de Vries uit Kudelstaart.
De wintersport kon men op 4 december 2010 ook beoefenen dicht bij huis in de Ardennen waar een aantal pistes al open waren. Daar lag een sneeuwtapijt van 5 tot 17 centimeter. Op 4 december 2010 drong een storing met sneeuw via Zeeland het land op. In veel regio’s viel 5-10 centimeter sneeuw, in Krommenie zelfs 17 centimeter sneeuw. Schiphol en Rotterdam Airport moesten door de sneeuwval gesloten worden. In december 2015 een totaal ander weerbeeld, zelfs in het Alpengebied was het op diverse plaatsen behelpen met de sneeuw. De grote vraag nu is, wordt het nog wat met deze winter? Misschien kan de dag van 4 december daarover wat meer vertellen!
De vierde decemberdag is de naamdag van Sint Barbara en de volksweerkunde zegt daarover: “Als Sint Barbara het wil, staat de winter stil”!
De hierboven genoemde spreuk over Sint Barbara is nauw verbonden met de naamdag van 1 december, Sint Eligius. Daarover zegt de volksweerkunde: “Als Sint Eligius met ijs begint, wil hij dat drie maanden tot vrind”! Met andere woorden, als de start van december koud is, de kans op een koude winter groot is. Een koude winterse start van december wordt dan ook wel het Sint Eligiuswintertje genoemd. Maar als de wil van Sint Barbara sterker is, gaat het wintertje niet door! Voorlopig lijkt de wil van Sint Barbara sterker, een winterse periode zit er nog niet in en voorlopig is het hoofdzakelijk wat stoeien rond het vriespunt.
Een mooi Sint Eligiuswintertje hadden we in 1995, vorst in de nacht met o.a. op het vliegveld Twente -5,2°C en overdag niet hoger dan -3°C met volop zon. Dat was toen de eerste ijsdag (hele etmaal temperatuur onder 0°C) op Sinterklaas sinds 1943.
Onderstaande foto is van 4 december 2013, er lag al een ijsvloer in Nederland en daar werd ook geschaatst! Het was de kunstijsbaan van FlevOnice.
Ook in Duitsland kent men Sint Barbara in de volksweerkunde. De Duitsers kennen daarover de volgende spreuk:
“Geht Barbara im Klee, kommt’s Christkind im Schnee”!
Met andere woorden, als het niet sneeuwt rond 4 december, is de kans groter dat het met kerst wel sneeuwt. In Duitsland is hier onderzoek naar gedaan naar de scoringspercentage van deze spreuk. Het blijkt dat deze voor het noorden van Duitsland een scoringspercentage heeft van 43%. Maar ligt er rond 4 december wel sneeuw dan is de kans 70% dat er rond 24-26 december ook sneeuw ligt.
Meer zuidwaarts in Duitsland in het middelgebergte is de kans op sneeuw veel groter. Voor de lager gelegen delen in het middelgebergte is de kans op sneeuw met kerst 30%-60% tegen zelfs 90% voor de hogere delen.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2016 in de nacht naar 4 december hadden alleen de KNMI-stations Vlissingen en Vlieland geen vorst op waarnemingshoogte, aan de grond kwam het op alle KNMI-stations tot vorst. De laagste temperatuur in de nacht naar 4 december 2016 tot 7 uur -6,5°C op het KNMI-station Hupsel en na 7 uur daalde de temperatuur nog tot -6,8°C. Aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Hupsel en Twente met -10,2°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -7,2°C in de weerhut en aan de grond tot -8,3°C. Overdag op het KNMI-station Eelde slechts +0,7°C als maximum, daar lag de temperatuur slechts een uur boven het vriespunt en wel van even over 13 uur tot even over 14 uur. Om 12.50 uur was het nog maar -0,7°C op het KNMI-station Eelde en om 16 uur was het -2,1°C.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, ook de poes in Kudelstaart genoot van de zon op 4 december 2016.
In de nachtelijke uren van 4 december 2009 was de bovenlucht al zo koud dat er natte sneeuw viel, dit was o.a. op het KNMI-station Gilze-Rijen, de eerste (natte) sneeuw van het seizoen.
Op 4 december 1978 op veel plaatsen ijzelvorming.
Heel bijzonder was 4 december 1960, toen maar liefst 103 KNMI-neerslagstations een hoeveelheid van minstens 50 millimeter neerslag aftapten. In Joure viel toen 84 millimeter.
Op 4 december 1953 op het inmiddels opgeheven KNMI-station een maximum-temperatuur van 17,8°C.
In 1950 op het meetveld van het KNMI-station De Bilt van 4- t/m 10 december een sneeuwdek.
Op 4 december 1908 in de mist op de KNMI-stations De Bilt en Maastricht -0,2°C. Door de homogenisatie van data door het KNMI zijn deze temperaturen sinds 2016 herleid tot respectievelijk 0,0°C en -1,1°C.
MOLLEN EN EENDEN
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons uit Klausheide van molshopen. De volksweerkunde kent daarover de volgende spreuk:
Laat de mol zijn hopen zien, dat houdt de winter het voor gezien! Maar wat is er waar van deze spreuk?
Mollen zijn warmbloedige dieren en verbruiken veel energie. Ze eten met name wormen en insecten, ook in de winter. Als het nu veel geregend heeft sijpelt het koude water de grond in. Dieper in de aarde heerst een constantere temperatuur en gaan schommelingen wat minder snel. Wormen met name moeten van koude niets hebben en kruipen dieper weg de grond in, de mol volgt de pieren en moet ook dieper gaan om deze te vangen. Daarbij komt dat de mol als hij zijn ‘slaapkamer’ hoog aan de oppervlakte heeft te veel energie kwijt raakt om de boel warm te houden. Daardoor gaat hij dieper graven en ontstaan er na veel koude regen grote hopen. Voorafgaand aan een vorstperiode of kou inval valt er dikwijls ook veel regen. Men denkt dan ook dat de mollen waarschijnlijk reageren op het naar beneden sijpelende water wat valt voorafgaand aan een koudere periode. Voor iemand die dat niet in de gaten heeft lijkt het alsof de mollen vooraf door “iets” kunnen weten dat er een winter aankomt. Als de mol in een droge kamer onder de grond zit verwarmt hij deze met zijn eigen lichaamswarmte. Is de boel kleddernat dan lukt dat niet.
Conclusie: de mol reageert op de korte termijn en niet voor de gehele winter.
Eenden kunnen ook het weer voorspellen! Ze geloofden dat wanneer eenden veel in het water doken, het binnenkort zou gaan regenen. Het spreekwoord luidde: “duikt en snatert eend of gans, dan is er voor regen kans”.
Als ze zwemmend hun veren nat maakten, bleef het voorlopig nog regenen. De wind stak op als de eenden hun veren poetsten en hard met hun vleugels sloegen.
Je kon ook zien wat voor winter het zou worden, wanneer je het borstbeen van een eend kookt. Als het borstbeen een lichte kleur of gedeeltelijk rood was, werd de winter zacht. Maar als het donkergekleurd of rood was, kon je alvast je warme kleding uit de kast halen want de winter werd streng.