DE WINTER VAN 2025 VERLOOPT NOG ZEER ZACHT!
DE MONGOOLSE GER!
BIJZONDERHEDEN 10 JANUARI
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Voor extremen etmaal KNMI-stations klik op één van onderstaande links:
temp/neerslag dag/nacht temp/neerslag/wind uren zon
Vrijdag 10 januari kon Borculo zes uur zon noteren en daarmee de zonnigste dag sinds 1 december toen de zon in Borculo 7,4 uur scheen.
De huidige winter verloopt nog vrij zacht, ook in Borculo. Het etmaalgemiddelde voor de winter is voor Borculo over de drie maanden gerekend 2,8°C. Daar zit Borculo momenteel met 4,8°C nog ruim boven, dat was in 2024 over dezelfde periode 5,4°C, in 2023 over dezelfde periode 4,8°C, in de winter van 2020 5,1°C en in de winter van 2016 maar liefst 7,8°C. Het kan ook de andere kant op zoals in de winter van 2010 met slechts 0,5°C over de periode 1 december 2009 – 10 januari 2010.
In december 2015 de “decemberlente” nog 26 etmalen van 10°C en hoger! Maar vergeet niet dat januari er soms ook wat van kan! Zo kende januari 2014 een hele zachte start, de gemiddelde etmaal-temperatuur van de eerste decade kwam op het KNMI-station De Bilt uit op 8,5ºC tegen normaal 2,8ºC! Dat is wel bijna 6ºC zachter dan normaal! Verder was dat maar weinig “koeler” dan het decaderecord uit 2007 met 8,8ºC. De tweede decade van 11-20 januari was in 2007 nog zachter met gemiddeld 9,1ºC. Overigens kwam de winter in 2007 nog wel in actie, want op 23 januari 2007 op het KNMI-station Twente nog -9,3ºC. Maar januari 2007 werd wel de warmste januari met een etmaalgemiddelde van 6,2ºC.
Wat een verschil met de periode 9- t/m 18 januari 1963! In deze periode had het KNMI-station De Bilt op 10 januari een etmaalgemiddelde van -11,2°C. Het maximum bedroeg die dag -7,9°C. Het zou de aanloop worden naar de 18e januari toen er een Elfstedentocht werd verreden.
Onderstaande foto maakte Dick Scheer van kasteel Renswoude, donderdag/vrijdag regionaal nog aardig wat ruimte voor de zon met prachtige blauwe lucht. Kasteel Renswoude ligt in Renswoude, liggend aan de rand van de Gelderse Vallei. Het kasteel ligt midden in het Kasteelbos.
In 2024 op 10 januari de tweede dag op rij met een hoofdrol voor de zon met geen wolkje te bekennen. Onderstaande satellietfoto laat dat ook goed zien, het wit wat U ziet is geen bewolking maar sneeuw.
In 2024 op 10 januari voor het tweede etmaal op rij de laagste temperatuur op het KNMI-station Maastricht. De dag daarvoor op 9 januari lukte dat met -7,8°C en dat werd bereikt in de avond rond middernacht van 9- op 10 januari. In de nacht naar 10 januari na middernacht bereikte het KNMI-station Maastricht rond 5.30 uur -9,1°C. Op waarnemingshoogte net geen strenge vorst, dat lukte op klomphoogte 10 centimeter boven het maaiveld wel met -10,5°C op het KNMI-station Maastricht. Ook het KNMI-station Eindhoven had met -10,4°C strenge vorst op klomphoogte, op waarnemingshoogte -8,0°C. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden op waarnemingshoogte respectievelijk -6,8°C en -6,9°C en op klomphoogte op beide stations -8,1°C.
In Borculo in het etmaal van 10 januari 2024 -6,8°C als laagste temperatuur en -7,3°C op klomphoogte, voor Borculo het tweede etmaal van januari 2024 en ook van de winterperiode 2024 met matige vorst.
In 2024 op 10 januari kwam het tot een ijsdag op de KNMI-stations in het zuiden van het land in het grensgebied met België, in het oosten van de Achterhoek en Twente en in het noordoosten van het land. In het grootste deel van het land kwam de temperatuur net boven het vriespunt uit. De temperaturen op de KNMI-stations met een ijsdag liepen uiteen van -0,1°C op o.a. de KNMI-stations Hupsel en Twente tot -1,2°C op de KNMI-stations Eelde en Maastricht. Op de overige KNMI-stations waar het niet tot een ijsdag kwam liepen de temperaturen uiteen van 0,0°C op de KNMI-stations Deelen en Leeuwaren tot 1,6°C op het KNMI-station Vlieland.
Borculo kwam 10 januari 2024 net niet tot een ijsdag met +0,2°C als maximum-temperatuur. In Borculo op 10 januari met 7,6 uur zon een evenaring van het bestaande datumrecord van 10 januari 1999 met ook 7,6 uur zon.
Onderstaande satellietfoto laat het kraakheldere weerbeeld van 10 januari 2024 zien, het witte op de foto is sneeuw.
We hadden in januari 2024 een hele andere start van januari als het jaar daarvoor in januari 2023. In 2023 een record warme eerste tien dagen van januari. Op het KNMI-station De Bilt over de eerste tien etmalen van januari 2023 een gemiddelde temperatuur van 9,3°C en dat was niet eerder zo hoog sinds 1901. Het was zelfs een verlengstuk van de periode die op 21 december 2022 al van start was gegaan. De periode 21 december 2022 t/m 10 januari 2023 was ook niet eerder zo warm sinds 1901 op het KNMI-station De Bilt met een etmaalgemiddelde van 9,1°C. Deze periode is thermisch gezien normaal weggelegd voor april!
Normaal voor het KNMI-station De Bilt is voor de eerste tien januari-etmalen een etmaalgemiddelde van 3,9ºC. Het oude record voor de eerste tien etmalen van januari stond op 8,8ºC van januari 2007. In januari 2024 op het KNMI-station De Bilt een gemiddelde etmaaltemperatuur van 3,7°C.
Ook Borculo deed in 2023 vrolijk mee met de thermische explosie van januari over de eerste tien etmalen met een etmaalgemiddelde van 8,8°C. Een vergelijk met de jaren daarvoor de volgende cijfers, de eerste decade van januari 2022 5,6°C, in januari 2021 1,9°C, in januari 2020 5,2°C, in januari 2019 4,1°C, in januari 2018 4,8°C, in januari 2017 0,9°C en in januari 2014 was dat ook nog 7,9°C. Normaal voor Borculo is een etmaalgemiddelde over de eerste tien etmalen van januari 1,7°C.
In 2021 de koudste eerste decade van januari sinds 2017 toen het etmaalgemiddelde 0,9°C was. De laatste serieuze koude start van januari was in 2010 met een etmaalgemiddelde van -3,1°C voor de eerste decade van januari.
Onderstaande foto is van het Hambroek in Borculo in het weekend van 10-11 januari 2009, schaatsen. De eerste tien etmalen van januari 2009 verliepen ook koud met een etmaalgemiddelde van -2,8°C met op 7 januari een minimum-temperatuur van -13,6°C.
Dat is voorlopig voor de winter van 2025 niet weggelegd voor het Hambroek en ook de langere vooruitzichten zien dat nog helemaal niet zitten.
– In 2022 in de nacht naar 10 januari kwam het nagenoeg in het hele land tot lichte vorst m.u.v. de westelijke kustgebieden. Verder landinwaarts had alleen het KNMI-station Marknesse geen lichte vorst met als minimum 0,2°C en ook het KNMI-station Lauwersoog had met 0,7°C geen vorst. In de nacht naar 10 januari 2022 de laagste temperaturen van -4,1°C en -3,4°C op respectievelijk de KNMI-stations Eelde en Deelen. Aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Eelde en Volkel met respectievelijk -6,9°C en -6,0°C. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden als laagste temperatuur op waarnemingshoogte respectievelijk -1,9°C en -2,0°C en aan de grond -5,1°C en -4,7°C. De KNMI-stations in Drenthe, Gelderland, Utrecht en Brabant hadden aan de grond matige vorst tot onder de -5°C m.u.v. het KNMI-station Hoogeveen.
Overdag op 10 januari 2022 op het KNMI-station Arcen met 1,5°C als maximum-temperatuur het laagste maximum van de maand januari 2021.
– In 2021 in de nacht naar 10 januari op uitgebrachte schaal lichte vorst tot net geen matige vorst op waarnemingshoogte, wel aan de grond matige vorst. De laagste temperaturen in de Betuwe, op de Veluwe en in Drenthe. Het KNMI-station Deelen was de koudste met -4,7°C gevolgd door de KNMI-stations Ell, Herwijnen en Eelde met respectievelijk -4,2°C , -4,2°C en -4,1°C. Aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Eelde en Heino met -6,7°C gevolgd door de KNMI-stations Cabauw en Ell met respectievelijk -6,2°C en -6,0°C. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minima van respectievelijk -2,7°C en -1,9°C en aan de grond -5,0°C- en -4,5°C.
Onderstaande foto maakte Leen de Koning in 2021 op 10 januari, het was mogelijk om op het ijs te staan.
– In 2019 in de nacht naar 10 januari de laagste temperatuur van -2,8°C op het KNMI-station Twente en aan de grond de laagste temperatuur op de KNMI-stations Eindhoven en Twente met -4,4°C. Het KNMI-station Hupsel had -1,0°C als minimum en aan de grond -1,9°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -1,5°C op waarnemingshoogte en aan de grond tot -2,2°C.
– In 2009 op 10 januari overdag een prachtige winterdag, nagenoeg de hele ochtend kwam de temperatuur in Borculo niet boven de -5°C en vanaf 16 uur dook de temperatuur weer onder de -5°C. Dat betekende voor 10 januari 2009 overdag grotendeels matige vorst.
– In 1982 in de nacht naar 10 januari zeer strenge vorst met op het KNMI-station Eelde -16,3°C, aan de grond op het KNMI-station Leeuwarden -20,3°C. In Borculo daalde de temperatuur in die nacht tot -13°C.
Op onderstaande foto een vink die op zoek was naar voedsel in de omgeving Klausheide, foto is gemaakt door Frans Sijmons.
MONGOOLSE GER
Hieronder een foto van een Mongoolse ger, daar wonen de Mongolen ook in de winter! Ja U leest het goed, ook in de winter als buiten de “tent” de temperaturen zijn gedaald tot -40°C in de nachten en overdag ook temperaturen van vaak wel -25°C tot -30°C.
Mongolen leven het hele jaar in een Mongoolse ger. Deze is warm in de winter en ook koel in de zomer. Ideaal met temperaturen in Mongolië van -40°C tot +40°C. Dit maakt de ger uitermate geschikt voor comfortabel kamperen gedurende het hele jaar.
Het ontwerp van de ger is door honderden jaren heen ontwikkeld en is uitermate stabiel en zeer stormvast. De Mongoolse ger is een op zichzelf staande constructie en vereist geen tentharingen of andere middelen om aan de grond te zetten. Dit is ideaal voor elk type ondergrond als gras, fijnzand, rots, etc. De grootte en (leef)ruimte van de ger zorgen ervoor dat deze met gemak onderdak kan bieden aan grote groepen en zeer comfortabel blijft. Door de degelijkheid van de gebruikte materialen is de levensduur van de ger meer dan 10 jaar. Het opzetten ervan is gemakkelijk en kan binnen twee uur. De lichtkoepel zorgt voor goede ventilatie, uitzicht en voldoende daglicht. Tevens kunnen ook de doeken van de wanden omhoog gehaald worden voor meer uitzicht of ventilatie. In een Mongoolse ger kan men ook over een koelkast beschikken, in de koude winter met name alleen om te voorkomen dat levensmiddelen niet te koud worden.
De ger en inrichting zijn met de hand gemaakt. Ze zijn geverfd in de traditionele boeddhistische en Mongoolse kleuren. Om de ger nog meer uitstraling te geven, kan deze ook uitgevoerd worden met decoratief houtsnijwerk in de deur zoals op bovenstaande foto en verder een lichtkoepel of pilaren.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Veel sneeuw in januari 2019 in Oostenrijk aan de noordzijde van de Alpen. In Ramsau am Dachstein viel in de eerste tien dagen van januari 170 centimeter sneeuw, in Seefeld 208 centimeter, Bad Mitterndorf 280 centimeter en in Hochfilzen 311 centimeter sneeuw. Dat zijn hoeveelheden die ook voor Oostenrijk boven de 800 meter gemiddeld eens tussen 30 en 100 jaar voorkomen.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de regio van Catalonya in Spanje op 10 januari 2018, daar was de diepblauwe lucht weer helemaal terug! Wel het tegenovergestelde toen van het weer in Nederland.
In de nacht naar 10 januari 2017 aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Terschelling met -1,3°C.
Op onderstaande foto de laatste ijsresten op 10 januari 2016 in Klausheide, foto maakte Frans Sijmons.
De gemiddelde maximum-temperatuur op het KNMI-station De Bilt bedroeg in de eerste decade van januari 2014 10,8°C en daarmee op een gedeelde eerste plaats van de warmste eerste januari-decades. Alleen in 2007 was het ook zo zacht in deze periode.
Ongekende temperatuurverschillen in Noord-Amerika van lokaal meer dan 40°C rond 10 januari 2014! Voor New York een temperatuurverschil van rond 30°C. Op 6 januari 2014 was het 13°C in New York, daarna kwam de koude lucht vanuit het noorden en een dag later op 7 januari 2014 was het -15°C! Maar op 11 januari 2014 stond er weer een zuidelijke wind en die voerde veel zachtere lucht tot ver in het noorden van Amerika tot in Canada aan toe. Zo werd het op 11 januari 2014 in New York +15°C!
Een groep van zo’n twaalf orka’s was ten noorden van Canada begin januari 2013 vast komen te zitten onder een groot stuk zeeijs. De lokale gemeenschap had de hulp van buitenaf ingeroepen om de dieren uit hun benarde situatie te bevrijden.
In 2012 in de nacht naar 10 januari tot dan de koudste nacht van 2012. In de weerhut was het KNMI-station Eelde de koudste met 0,5°C. Aan de grond kwam het op vier KNMI-stations tot grondvorst en wel op het KNMI-station Schiphol met -1,3°C, het KNMI-station De Bilt met -0,9°C, het KNMI-station Volkel met -0,3°C en op het KNMI-station Woensdrecht met -0,2°C.
In Nederland rond 10 januari 2012 geen winter, in het Alpengebied was het totaal anders. In het westen van Oostenrijk was in 30 jaar tijd niet zoveel sneeuw gevallen als in januari 2012. Plaatsen als Ischgl en Galtür waren op 10 januari 2012 nog totaal van de buitenwereld afgesloten. In de dagen daarvoor waren ook plaatsen als Stuben, Zürs, Lech, Sankt Christoph en Sankt Anton am Arlberg van de buitenwereld afgesloten. Ook in januari 2019 extreme hoeveelheden sneeuw, daarbij ook veel plaatsen die van de buitenwereld waren afgesloten.
In 1999 op 10 januari op het KNMI-station Twente een ijsdag met -6,8°C als minimum-temperatuur en -0,2°C als maximum-temperatuur.
In 1991 op 10 januari werd de eerste decade afgesloten op het KNMI-station Deelen met 84 millimeter aan neerslag, op het KNMI-neerslagstation Borculo 82 millimeter en in Eerbeek 82 millimeter.
In 1987 op 10 januari op het KNMI-station Eelde -7,9°C als laagste temperatuur en op Terschelling lag 80 centimeter sneeuw.
In 1963 op 10 januari in Kornwerderzand een minimum-temperatuur van -17,2°C en op het KNMI-station Leeuwarden -18,7°C.
In 1959 op 10 januari op het KNMI-station Eelde een minimum-temperatuur van -10,7°C en op het KNMI-station Deelen -10,2°C. In het oosten en noordoosten van het land een ijsdag.
In 1947 op 10 januari aan de kust een zuidwesterstorm.
In 1624 op 10- en 11 januari de dijkdoorbraak van de Lek bij Vianen door kruiend ijs.
Op onderstaande foto linksonder de Gelderse IJssel bij Dieren op 10 januari 2012, daar was het water weer langzaam aan het zakken. Op de foto rechtsonder het Starkenborghkanaal in Groningen waar het vaarverbod weer was opgeheven i.v.m. het hoge water. De foto linksonder is gemaakt door Berndien Geerlings uit Dieren en de foto rechtsonder is gemaakt door Gerard Kiewiet uit Zuidhorn.
FRIETJES OP DE PLANEET JUPITER?
Op onderstaande foto verse frietjes, maar wat is daar nu zo bijzonder aan?
Er wordt regelmatig onderzoek verricht m.b.t. lekkere alternatieven voor astronauten in de ruimte. Nu hebben Griekse onderzoekers ontdekt dat de hogere zwaartekracht van de planeet Jupiter de krokantste frietjes oplevert. Dit hebben ze uitgeprobeerd met een frituurpan in een centrifuge om zo de zwaartekracht na te bootsen van Jupiter. Het onderzoek werd verricht in het European Space Research and Technology Center in het Nederlandse Noordwijk. De zwaartekracht op Jupiter is ongeveer drie keer hoger dan op aarde. Door de verhoogde zwaartekracht vormden zich kleinere belletjes op het frietoppervlak, waardoor die krokanter werden dan onder aardse omstandigheden. De frieten waren bovendien ook minder vet.