DE EERSTE GRONDVORST OP EEN KNMI-STATION!
OOK IN SEPTEMBER KAN HET NOG TOT EEN HITTEGOLF KOMEN!
IN 2022 DE WARMSTE 24 AUGUSTUS EN AL HAKSELEN VAN MAïS!
BIJZONDERHEDEN 24 AUGUSTUS
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERVERTELLER WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Voor extremen etmaal KNMI-stations en het weer een jaar geleden klik op onderstaande links:
temp/neerslag dag/nacht temp/neerslag/wind uren zon een jaar geleden: De Bilt
Zondag 24 augustus kende een koude nacht voor augustusbegrippen. De koudste plek op waarnemingshoogte was het KNMI-station Ell met 3,8°C en daarmee de laagste temperatuur sinds 11 juni toen het KNMI-station Deelen tot 3,6°C kwam als laagste temperatuur. De 3,8°C op het KNMI-station Ell is ook een nieuw datumrecord voor Nederland voor 24 augustus, het oude record stond op 4,2°C op het KNMI-station Eelde op 24 augustus 1908.
Aan de grond kwam het tot grondvorst op twee KNMI-stations en dat waren Eindhoven en Volkel met respectievelijk -0,3°C en -0,2°C. In 2024 de eerste grondvorst op 13 september met -0,3°C op het KNMI-station Twente. In 1973 op 23 augustus al grondvorst op het KNMI-station Twente met -2,2°C. Maar ook in juli is het al regelmatig tot grondvorst gekomen in het verleden, één van de laagste temperaturen aan de grond in juli had het KNMI-station Twente op 4 juli 2019 met -1,6°C.
Borculo passeerde in 2024 op 24 augustus de grens van 1100 uur zon in 2024 en daarmee stond 2024 voor Borculo tot dan op plaats acht in de lijst van meest sombere jaren. De data van 1100 uur zon loopt voor Borculo uiteen van 22 juni dit jaar 2025 gevolgd door 30 juni in 2022 tot 27 september in 2000, in 2023 de 1100 uur zon op 14 juli.
In 2024 in het etmaal van 24 augustus landelijk de laagste minimum-temperatuur 10,8°C en de hoogste maximum-temperatuur 29,9°C op respectievelijk de KNMI-stations Eelde en Ell. De meeste neerslag viel op het KNMI-station Gilze-Rijen met 38,6 millimeter en de meeste zonuren op het KNMI-station Maastricht met 9,7 uur.
In Borculo op 24 augustus 2024 een maximum-temperatuur van 29,3°C met later op de dag een onweersbui met 4,2 millimeter aan neerslag. Lokaal kwam het op 24 augustus 2024 tot noodweer, o.a. in Drenthe met in Assen en Diever 31 millimeter aan neerslag. De A28 bij Spier werd enige tijd afgesloten en was onbegaanbaar door omgewaaide bomen. Buien gingen gepaard met lokaal zwaar onweer en hagel. Opmerkelijk was de sterke temperatuurdaling in 30- tot 40 minuten van ruim 25°C naar rond 16°C. In Wijster een windstoot van 106 kilometer per uur. In Nunspeet om 8 uur in de ochtend een 24-uursaftapping van 21 millimeter.
In de nachtelijke uren naar 24 augustus 2024 op het KNMI-station Ell 9,9 millimeter en overdag op het KNMI-station Hoogeveen 19,7 millimeter. In de kustgebieden, het Waddengebied en op het IJsselmeer een stormachtige wind en het KNMI-station Hoek van Holland had een windstoot van 97 kilometer per uur.
In 2023 in het etmaal van 24 augustus landelijk de laagste minimum-temperatuur 9,6°C en de hoogste maximum-temperatuur 27,4°C op respectievelijk de KNMI-stations Terschelling en Twente. De meeste neerslag viel op het KNMI-station Den Helder met 13,9 millimeter en de meeste zonuren op het KNMI-station Twente met 6,6 uur.
In het etmaal van 24 augustus werd op alle KNMI-stations de grens van een warme dag bereikt, de laagste maximum-temperatuur was 20,6°C op het KNMI-station Den Helder. Overdag op 24 augustus viel 13,9 millimeter op het KNMI-station Den Helder. Verder viel in Medemblik 15 millimeter, in Heiloo 16 millimeter, in Winkel 17 millimeter, in Hensbroek en Opperdoes 18 millimeter en in Alkmaar 21 millimeter.
Onderstaande foto maakte Tinus Beckers uit Lichtenvoorde, met buien ook kans op een regenboog en dat lukte prachtig.
In 2022 in de nacht naar 24 augustus de laagste minimum-temperatuur van 12,5°C op de KNMI-stations Hupsel en Twente en de hoogste maximum-temperatuur van 33,5°C op het KNMI-station Arcen. De laagste maximum-temperatuur van 25,5°C op het KNMI-station Vlieland, m.a.w. in het hele land op de KNMI-stations een zomerse dag.
Met 33,5°C op het KNMI-station Arcen een nieuw landelijk datumrecord voor 24 augustus, het oude datumrecord was 33,3°C van 24 augustus 2016 op het KNMI-station Westdorpe. Ook in Borculo op 24 augustus 2022 met 32,8°C een nieuw datumrecord, het oude datumrecord was 31,7°C van 24 augustus 2016.
Met andere woorden, het was nog nooit zo warm in Nederland op 24 augustus als in 2022!
In augustus 2022 op 24 augustus voor Borculo de 18e dag van de maand dat het droog bleef, m.a.w. slechts op vijf dagen viel er neerslag. Met vijf neerslagdagen tot dan was dat nog wel het laagste aantal voor augustus in Borculo. Over de hele maand augustus 2022 in Borculo zes etmalen met neerslag en dat is een evenaring van augustus 1991 met ook zes neerslagdagen, het laagste aantal voor augustus sinds 1981. Augustus 2022 was de eerste augustusmaand sinds 1995 die niet in de dubbele cijfers kwam met het aantal neerslagdagen. Koploper voor augustus is voor Borculo augustus 2011 met 26 neerslagdagen. In augustus 2023 in Borculo op 24 augustus de twaalfde neerslagdag van de maand en totaal kwam augustus 2023 uit op 17 neerslagdagen. Augustus 2024 telde totaal 18 neerslagdagen.
In augustus 2022 met 19 millimeter aan neerslag was dat voor augustus alleen in de augustusmaanden van 1981 en 1983 droger met 17 millimeter. De droogte liet ook steeds meer zijn sporen na op de landerijen. Ook diverse percelen met maïs stonden er compleet uitgedroogd bij. Op 24 augustus in 2022 was men op enkele plaatsen over de grens in Duitsland al druk met het hakselen van de maïs.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries van een kolibri-vlinder.
– In 2016 op 24 augustus op het KNMI-station Westdorpe 33,3°C en daarmee toen de warmste 24 augustus voor Nederland sinds 1901 en dat hield stand tot 2022. Dat record is 24 augustus 2022 gesneuveld door de 33,5°C op het KNMI-station Arcen. Voor Borculo was in 2016 op 24 augustus met 31,7°C toen ook de warmste 24 augustus sinds de waarnemingen begonnen in 1981, ook dat hield stand tot 2022. Maar dat record kwam 24 augustus 2019 niet in gevaar al scheelde dat niet eens zoveel met de 31,0°C. Het nieuwe datumrecord voor 24 augustus is voor Borculo nu 32,8°C van 24 augustus 2022. Het oude record voor 2016 voor 24 augustus in Borculo stond op 30,2°C van 24 augustus 2001. Wat een verschil met 24 augustus 1998 met 16,9°C als maximum.
– In 2016 op 24 augustus voor het KNMI-station De Bilt geen datumrecord met 30,2°C als maximum en ook in 2019 niet met 29,7°C, dat blijft staan op 30,8°C van 24 augustus 1944. In 2020 kwam het KNMI-station De Bilt niet hoger dan 20,7°C op 24 augustus.
– In 2016 op 24 augustus voor Borculo met 13,7 uur zon de zonnigste 24 augustus en dat record moet gedeeld worden met 24 augustus 2019. Het oude record voor de zon stond op 12,3 uur zon op 24 augustus 2000. Verder voor Borculo de zonnigste dag zo ver in het seizoen, dat record stond nog op 13,4 uur zon van 31 augustus 2009.
– In 2018 in de ochtend van 24 augustus had de waterstand van de Rijn bij Lobith het laagterecord van 2 december 2011 gepasseerd met 6,87 meter + NAP. Hierbij wel enige toelichting! Want de waterstand bij Lobith is eigenlijk geen goede maatstaf. Het waterpeil van 6,89 meter + NAP werd in 2011 pas bij een afvoer van 835 M³/s (kubieke meter per seconde) gehaald en in 2018 was dat bij 880 M³/s. In 2003 was het waterpeil 6,90 m en daarbij 795 M³/s. Door de erosie van de rivierbodem komt er steeds meer water in het zomerbed bij dezelfde waterstand en dat is toch rond twee centimeter per jaar. Daarom kan een lage waterstand al bij grotere hoeveelheden water worden bereikt. In 2019 was het waterpeil van de Rijn bij Lobith in de ochtend van 24 augustus 8.27 meter + NAP en in de ochtend van 24 augustus 2020 7.67 meter + NAP.
In 2022 met de extreme lage waterstand was het peil van de Rijn op 24 augustus in de ochtend 6.98 meter + NAP en op 19 augustus 6.49 meter + NAP. In 2024 op 24 augustus was het waterpeil 7.97 meter + NAP en nu in 2025 op zondag 24 augustus 7.33 meter + NAP.
Onderstaande foto’s zijn van de Gelderse IJssel en zijn gemaakt door ondergetekende, linksonder bij Bronkhorst en rechtsonder bij Dieren. De foto’s zijn gemaakt in 2019 en zijn nagenoeg gelijk met 2018 rond deze tijd. In 2020 voor het derde jaar op rij ook lage waterstanden rond 24 augustus. In 2022 was het waterpeil nog lager rond het midden van de maand augustus.
24 AUGUSTUS DE NAAMDAG VAN SINT BARTOLOMEUS
De kans op zomerse temperaturen van 25°C en hoger wordt in de laatste week van augustus normaal gesproken wel kleiner, maar met name in het zuidoosten en ook in het oosten van het land kan het nog zeker wel. In de jaren 2016, 2019, 2020, 2022 en 2023 daarop wel een uitzondering. In 2016, 2020, 2022 en 2023 nog hoogzomerse temperaturen tot ver in september met zelfs nog tropische dagen, dat lukte in de september 2019 in Borculo niet, alleen op 22 september 2019 nog wel 27,5
°C. In september 2021 ook nog zomerse temperaturen met totaal 22 warme dagen van boven de 20°C en ook nog vier zomerse dagen van boven de 25°C.
In 2016 rond half september zelfs nog een hittegolf op het KNMI-station Arcen met daar de hoogste temperatuur op 13 september 32,5°C! In 2020 ook hoogzomerse temperaturen rond half september met tropische temperaturen op 14- en 15 september. Op 15 september 2020 de hoogste temperatuur van de herfst van 2020 met 35,1°C op het KNMI-station Gilze-Rijen. In september 2023 nog een hittegolf in Borculo met een reeks van negen zomerse dagen vanaf 4 september en daarvan ook vijf tropische dagen.
In 2014 was de keiharde realiteit op 24 augustus dat de laatste landelijke zomerse dag daarvoor op 11 augustus was met 26,8°C op het KNMI-station Nieuw Beerta. Voor Borculo was daarvoor de laatste zomerse dag op 8 augustus 2014 met 25,8°C.
In 2007 had Borculo de laatste zomerse dag (>25ºC) al op 24 augustus, dit is voor Borculo de meest vroege laatste zomerse dag sinds 1998. De meest vroege laatste zomerse dag in Borculo hadden we in 1992 op 9 augustus. Met andere woorden, het jaar 2014 was op 24 augustus voor Borculo nog volop in de race voor de meest vroege laatste zomerse dag! Toch zou het niet zover komen, maar we moesten in Borculo wel wachten tot 16 september voor de eerstvolgende zomerse dag met 25,5°C en daarna volgden er nog twee met op 18 september de laatste zomerse dag met 25,8°C.
De meest late zomerse dag had Borculo in 2018 op 14 oktober met 25,9°C, daarvoor was dat in 1983 op 4 oktober. In 2009 had Borculo de laatste zomerse dag op 19 september, in 2010 op 21 augustus, in 2011 op 1 oktober, in 2012 op 9 september, in 2013 op 6 september, in 2015 op 31 augustus, in 2016 op 25 september, in 2017 op 29 augustus, in 2019 was dat op 22 september, in 2020 op 21 september en in 2021 op 10 september. In 2022 op 6 september de laatste zomerse dag en tevens nog tropisch met 30,4°C in Borculo, in 2023 de laatste zomerse dag op 16 september en in 2024 op 22 september.
Onderstaande foto had van 24 augustus 2022 kunnen zijn, maar is dat niet. De foto is van 28 oktober 2005! Van 27- t/m 31 oktober 2005 temperaturen in Borculo van ruim over de 20°C met veel zon en droog weer. Dan te bedenken dat de zomer van 2005 een zomer was die o.a. in Borculo nat verliep met veel neerslagdagen en koeler dan normaal voor Borculo! En toch kregen we nog een “zomers” toetje eind oktober, wie weet is dat dit jaar ook nog mogelijk!
De datum 24 augustus is in de volksweerkunde de naamdag van Sint Bartolomeus. De volksweerkunde heeft daaraan de volgende spreuk gekoppeld:
“Is Bartolomeus warm en schoon, brengt ons een herfst wonderschoon”.
In Duitsland kennen ze deze spreuk ook en daar spreekt men dan over de Bauernregel. En daar heeft men er onderzoek naar gedaan wat hiervan uitkomt en wat blijkt? Als het rond de 24e augustus boven normaal warm is dan is de kans op een warme herfst 66%. Is het te koel rond de 24e augustus dan is daar niet veel uit op te maken. Maar is het nat dan is de kans op een droge herfst ook rond 66%.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2016 in de nacht naar 24 augustus bleef alleen het KNMI-station Vlissingen boven de 20°C met de minimum-temperatuur van 20,3°C en daarmee een tropennacht in Vlissingen. Overdag 26 KNMI-stations met een tropische dag van 30°C en hoger, de hoogste temperatuur op het KNMI-station Westdorpe met 33,3°C.
Onderstaande foto maakte Gerard Kiewiet uit het Groningse Zuidhorn, daar was het zwerk bezaaid met sluierbewolking op 24 augustus 2016.
De regio ten noorden van Rome werd in de nacht naar 24 augustus 2016 opgeschrikt door een aardbeving met een kracht van 6.2 op de schaal van Richter. De regio daar ligt wel op één van de meest aardbevingsgevoelige gebieden van Europa. Daar liggen in de aardkorst grote tektonische platen naast ook enkele kleinere tektonische platen. Daar komt bij dat het Apenijnengebergte ook voor extra aardbevingsgevoelige activiteiten zorgt. Het Apenijnengebergte strekt zich uit van Ligurië in het noordwesten tot in Calabrië. De Apenijnen storten als het ware in als een pudding. Ook in 2017 was het onrustig in de omgeving van Napels met een aardbeving op het eiland Ischia met een kracht van vier op de schaal van Richter.
Onderstaande foto maakte Ben Lankamp uit Lelystad, een flinke buienwolk op het IJsselmeer op 24 augustus 2014.
Tot en met 24 augustus 2012 was het gemiddeld maximum van augustus in Borculo 25,4°C, normaal voor de hele maand augustus is voor Borculo 22,9°C. Augustus 2012 deed het tot dan ook veel beter dan de twee jaren daarvoor. Augustus 2010 en augustus 2011 hadden in Borculo een gemiddeld maximum van respectievelijk 21,8°C en 22,4°C, voor beide jaren te koel voor augustus.
In 2005 op 24 augustus werd op het KNMI-station Twente de laagste temperatuur gemeten van augustus 2005 met 4,9°C. Aan de grond aldaar toen een minimum van 2,6°C.
In 2002 in augustus ook heel veel hemelwater, alleen al op 24 augustus 2002 viel er op 21 KNMI-stations 50 millimeter of meer neerslag. In Zevenbergen zelfs 142 millimeter en 130 millimeter in Prinsenbeek en in het Overijsselse Rijssen viel de derde wolkbreuk in twee weken tijd.
In 1957 op 24 augustus in de avond een windhoos in Garijp-Sigerswald.
De laagste temperatuur voor het KNMI-station De Bilt voor 24 augustus is 5,1°C in 1931. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit minimum sinds 2016 herleid tot 4,3°C.
De datum 24 augustus kent nog een heel bijzonder wapenfeit en daarvoor moeten we terug naar 1954. Op 24 augustus 1954 kwam de temperatuur op het KNMI-station De Bilt niet hoger dan 13,1°C en dat is het op één na laagste dagmaximum voor De Bilt in augustus, alleen 13 augustus 1908 met 13,0°C nog net wat lager.
In 1944 noteerde het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk op 24 augustus een hoogste temperatuur van 33,8°C.
Op 24 augustus 1924 werd tijdens een onweersbui een boer geraakt door de bliksem en overleefde dat niet.
Op 24 augustus 1903 viel in Hilvarenbeek 26 millimeter.
In 2013 op 24 augustus was het KNMI-station Hupsel met een minimum-temperatuur van 14°C en een maximum-temperatuur van 25,7°C zowel de “koudste” als de warmste plek van Nederland. Onderstaande foto maakte Gerard Kiewiet uit Zuidhorn op 24 augustus 2013, prachtig weer in het noorden van het land met veel zon. In het zuiden zou men er jaloers op zijn geweest, want daar hadden ze 24 augustus 2013 een overwegend bewolkte dag met ook regelmatig regen, met op het KNMI-station Woensdrecht in de regen 19,4°C.
BLAUWE ENERGIE
Onderstaand plaatje heeft te maken met blauwe energie. Maar wat is blauwe energie oftewel “blue energy”.
In het noorden van het land is men bezig met het project “blue energy”. In Nederland nog volop de discussie over CO2-opslag bij kolencentrales en/of dat kernenergie nu wel of niet schoon is, gaat men in het noorden van het land proberen om energie uit water te halen. Deze methode wordt ook wel “blue energy” genoemd. De basis van deze methode is dat er een verschil is in de zoutconcentraties tussen zeewater en zoetwater. De proefcentrale staat in Harlingen, deze centrale kan al 10 KiloWatt (KW) elektriciteit leveren. De opzet van deze proef is om uiteindelijk een centrale te bouwen die rond de 200 MegaWatt (MW) kan leveren. In Principe moet één kubieke meter (M³) zoetwater die per seconde de zee instroomt één MW kunnen leveren. Dan te bedenken dat er in Nederland ongeveer 3300 M³ zoetwater per seconde de zee instroomt, omgerekend moet dat 3300 MW kunnen opleveren. Daarentegen levert een kolencentrale ongeveer 300 MW, bij een rendement van 50% kun je dan al vijf kolencentrales vervangen. Maar zover is het nog lang niet, ongetwijfeld zullen er nog wel haken en ogen aan het project kleven. Kan overvloedige regenval misschien toch nog ergens goed voor zijn in de toekomst.
Hieronder een principeschets van “blauwe energie”.
